Το diadrastiko ερεύνησε: Φτάνοντας με την Μαριλλένα, την
φωτογράφο, έξω από το νεοκλασικό κτίριο που στεγάζεται ο Θιβετανικός Βουδισμός,
απορήσαμε γιατί ή εξωτερική του κατάσταση είναι τέτοια που μάλλον ετοιμόρροπο
θυμίζει. Αργότερα μάθαμε ότι το κτίριο είναι στεγάσιμο και διατηρητέο, απλά
είναι θέμα οικονομικών η επισκευή της εξωτερικής εμφάνισης. Μέσα, όταν μπήκαμε
το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να βγάλουμε τα παπούτσια μας και να φορέσουμε
παντόφλες. Ο κύριος λόγος είναι επειδή κάθονται στο πάτωμα κι έπειτα δεν
βολεύουν στην στάση του διαλογισμού. Όσο η Μαριλλένα τραβούσε φωτογραφίες, με
τον κ. Συκιώτη καθίσαμε στην μικρή κουζίνα όπου ξεκινήσαμε την συνέντευξη.

Παρά το νεαρό της ηλικίας του,
23 χρονών, διαπίστωσα πολύ σύντομα πως ήταν πολύ καλός γνώστης του αντικειμένου
για το οποίο μιλήσαμε, αρκετά φιλόξενος και πολύ εξυπηρετικός. Έχει σπουδάσει
δημοσιογραφία και στο παρελθόν έχει δουλέψει τόσο σε εφημερίδες όσο και σε
ραδιόφωνο. Μετά τις σπουδές δημοσιογραφίας και το τέλος των στρατιωτικών
υποχρεώσεων κάνει σπουδές πάνω στην θεραπευτική συμβουλευτική ψυχολογία. Τον
τελευταίο καιρό έχει ξεκινήσει και μεταφράσεις βιβλίων που έχουν να κάνουν
κυρίως με τον βουδισμό και την εφαρμογή και κατανόησή του μέσα από τον Δυτικό
τρόπο σκέψης, όπως η φυσική και η ψυχοθεραπεία.

Όπως μας είπε, δεν υπάρχουν
επαγγελματικά στελέχη αλλά ο καθένας προσφέρει ό,τι, όσο και όπως μπορεί. Όταν
παρουσιάστηκε η ανάγκη να βγει κάποιος στα μέσα ενημέρωσης ανέλαβε την
εκπροσώπηση της δραστηριότητας.

Πώς ονομάζεται η
θρησκεία η σχετική με τον Βουδισμό, στην πλ. Βάθη, που πρόσφατα αναγνωρίστηκε
από την πολιτεία και την τοπική Μητρόπολη – και αν λειτουργεί σαν εκκλησία ή
απλά σαν κάποια φιλοσοφική σχολή.

Κοιτάξτε… Ο τίτλος
είναι Διεθνής Βουδιστική Σχολή Κάρμα Καγκιού-Διαμαντένιος Δρόμος.

Τι σημαίνει Κάρμα
Καγκιού;

Σημαίνει Προφορική
Μετάδοση. Λοιπόν… Τα πράγματα στον Βουδισμό είναι λίγο διαφορετικά απ ότι με τα
άλλα συστήματα που υπάρχουν και δυστυχώς η γνώση που έχει το Ελληνικό κοινό
πάνω σ αυτό το ζήτημα είναι ελάχιστη και γι αυτό πολύ συχνά δημιουργούνται
παρεξηγήσεις. Αυτό που αναγνωρίστηκε είναι ευκτήριος οίκος που η πραγματική του
σημασία είναι τόπος λατρείας. Στον Βουδισμό, και αυτό δεν είναι γνωστό στο ευρύ
κοινό, δεν υπάρχει Θεός. Ο Βουδισμός είναι ένα καθαρά αθεϊστικό σύστημα. Έτσι
δεν θα μπορούσαμε εύκολα να τον ονομάσουμε θρησκεία. Ωστόσο, απ την στιγμή που
αυτοκαθορίζεται ως ένα αθεϊστικό σύστημα αυτόματα συνιστά το ασυμβίβαστο να
ασκείται παράλληλα με μια άλλη θρησκεία. Έτσι αντιμετωπίζεται ως θρησκεία, το
ίδιο και οι μέθοδοί του αντιμετωπίζονται σαν λατρευτικά τυπικά, χωρίς να είναι
τέτοια. Η κύρια μέθοδος του βουδισμού είναι ο διαλογισμός που θα μπορούσε να
οριστεί σαν μία ενεργειακή ψυχοσωματική μέθοδος αυτοπραγμάτωσης. Ακόμα, όλα τα
κράτη αλλά και η επιστήμη της θρησκειολογίας τον αντιμετωπίζει σαν θρησκεία. Σε
προσωπικό επίπεδο ο καθένας μπορεί να τον ορίσει όπως θέλει.

Προσωπικά εσείς, αλλά
και όσοι έρχονται εδώ έχουν διαπιστώσει κάποια πρόοδο;

Δύσκολη ερώτηση… Ο
καθένας όταν έρχεται εδώ βρίσκεται σ ένα σημείο. Από εκεί και πέρα εξαρτάται απ
τον χρόνο και την διάθεση που θα έχει για άσκηση. Στον εαυτό μου έχω δει αρκετά
πράγματα, αλλά το πιο συναρπαστικό, επειδή οι αλλαγές δεν είναι πάντα απότομες
οπότε δεν μπορείς να τις επισημάνεις σε σένα, είναι συναρπαστικό να βλέπεις
τους φίλους σου γύρω ν αλλάζουν σιγά-σιγά προς το καλύτερο.

Πότε ιδρύθηκε και πως;

Ο περισσότερος κόσμος
νομίζει ότι αυτή η δραστηριότητα εδώ ξεκίνησε τον Μάιο του 2001. Υπάρχει όμως
από το 1975, δηλαδή εδώ και 26 χρόνια. Η πρώτη της ομάδα υπήρξε το 1975 όταν ο
Λάμα Όλε Νύνταλ ήρθε και δίδαξε για πρώτη φορά στην χώρα μας. Είναι η λαϊκή
δυτική εκδοχή του Θιβετανικού Βουδισμού (Διαμαντένιος Δρόμος) και της σχολής
Κάρμα Καγκιού. Δεν είναι μοναστική, δεν είναι μοναστηριακή, έχει να κάνει με το
λαϊκό βουδισμό.

Αυτό που πιστεύετε
είναι η κύρια θρησκεία –ας την ονομάσουμε συμβατικά θρησκεία- ή κάποια
βουδιστική αίρεση;

Ο βουδισμός δεν έχει
αιρέσεις. Έχει τρεις Δρόμους (ή οχήματα). Το Μικρό, το Μεγάλο και το
Διαμαντένιο. Ο Βούδας τα δίδαξε και τα τρία. Είναι διδασκαλίες και έχουν το
ίδιο αποτέλεσμα, τον ίδιο στόχο αλλά για ανθρώπους με διαφορετική
ιδιοσυγκρασία. Οι διδασκαλίες του Μικρού Οχήματος δόθηκαν σε ανθρώπους που
λειτουργούσαν με περιορισμούς και έπρεπε να τους πει κάποιος τι να κάνουν. Τις
διδασκαλίες του Μεγάλου Οχήματος τις έδωσε σε ανθρώπους που πλησίασαν μετά από
χρόνια τον Βούδα και που είχαν ανεπτυγμένη αγάπη και συμπόνια προς τους άλλους
ανθρώπους και είχαν ανάγκη να δουλέψουν με περιορισμούς. Ο Διαμαντένιος Δρόμος
απευθύνεται σ’ εκείνους που πλησίασαν τον Βούδα και ένιωθαν το πνεύμα τους πολύ
κοντά στο πνεύμα του Βούδα. Ένιωθαν δηλαδή ότι ήταν βούδες υπό πραγμάτωση. Οι
διδασκαλίες αυτές είναι και οι πιο ισχυρές. Ο Διαμαντένιος δρόμος μετά απέκτησε
τέσσερις σχολές. Αυτές οι σχολές δεν είναι αιρέσεις. Αναμεταξύ τους
συνεργάζονται. Οι μεν δεν απορρίπτουν τις μεθόδους των δε. Απλώς απευθύνεται σε
διαφορετικό τύπο ανθρώπων.

Σε διαφορετικό επίπεδο
ανθρώπων;

Όχι. Σε διαφορετικό
τύπο ανθρώπων. Όπως ήταν διαφορετικός ο λόγος που δημιουργήθηκαν τα τρία
Οχήματα, έτσι είναι και διαφορετικοί οι άνθρωποι που θα πάνε στην κάθε σχολή.
Δεν αποτελούν αιρέσεις. Ο στόχος είναι κοινός σε όλους. Διαφέρει μόνο η
μέθοδος. Ανάλογα με το πως μπορεί να λειτουργήσει κανείς. Ανάλογα δηλαδή με την
ιδιοσυγκρασία του καθενός.

Είναι σαν τάξεις.

Ναι, μόνο που δεν
μπορείς να θεωρήσεις κάποια τάξη ανώτερη από την άλλη. Να προσθέσω ότι στον
βουδισμό δεν υπάρχουν μυστικά δόγματα, μυστικές τελετές ή οτιδήποτε μυστικό.

Υπάρχει άλλη κύρια
διαφορά σε σχέση με τις άλλες θρησκείες;

Α! Οπως σας είπα και
στην προηγούμενη ερώτηση ο Βουδισμός είναι το μοναδικό «θρησκευτικό» σύστημα
που είναι αθεϊστικό! Ανήκει στην κατηγορία των θρησκειών που η θρησκειολογία
τις ονομάζει θρησκείες εμπειρίας ή του λευκού φωτός. Επίσης ο βουδισμός δεν
έχει δόγματα, αλήθειες που τις δέχεσαι και πρέπει να τις πιστέψεις εκ των
προτέρων. Τα πάντα στο Βουδισμό είναι θέμα εμπειρίας και αυτό χαρακτηρίζεται
από τις τελευταίες δηλώσεις του ίδιου του ιστορικού Βούδα πριν πεθάνει… «Δεν
κράτησα τίποτε κλειστό μέσα στις χούφτες μου, ότι ήξερα σας το μετέδωσα… τώρα
μην πιστέψετε ούτε σε μία λέξη απ αυτά που σας είπα αν εσείς οι ίδιοι δεν τα
βιώσετε… γίνετε φάροι του εαυτού σας.»

Είστε αθεϊστικό
σύστημα. Και τι ήταν ο Βούδας; Για ποιό λόγο πήρε το σύστημα αυτό το όνομά του;

Βούδα σημαίνει
αφυπνισμένος! Δεν είναι όνομα. Είναι κατάσταση. Ο ιστορικός Βούδας που
γνωρίζουν οι περισσότεροι, είναι απλά αυτός που πρώτος σ αυτή την κοσμική
περίοδο άφησε διδασκαλίες για την φύση του πνεύματος και μεθόδους για να την
πραγματώσουμε. Οι περισσότεροι βέβαια θα απορούν τι είναι οι τόσες μορφές που
βλέπουν σε αγάλματα και ζωγραφικές απεικονίσεις, σαν κι αυτές που είναι
κρεμασμένες εδώ στους τοίχους. Είναι αυτό που λέγεται… Βουδικές Όψεις, είναι
σχηματοποιημένες μορφές συγκεκριμένων διαστάσεων, αναλογιών και χρωμάτων που
απεικονίζουν μία συγκεκριμένη κατάσταση ή ιδιότητα του πνεύματος, ή μία του
δραστηριότητα. Σε καμιά περίπτωση δεν είναι θεοί. Ουσιαστικά είναι κάτι σαν
Αρχέτυπο που αν το δει κάποιος, αν διαλογιστεί πάνω σε αυτό ή αν το
οραματιστεί, δημιουργεί μία συγκεκριμένη ανάδραση στο πνεύμα του, στην
συγκεκριμένη ιδιότητα, και με τον καιρό την ενεργοποιεί και σιγά-σιγά μπορεί να
την αφυπνίσει.

Ποια είναι η σχέση σας
με τον Δαλάι Λάμα στο Θιβέτ; Είναι κάτι σαν «πατριάρχης» σας;

Όπως σας είπα ο
Βουδισμός χωρίζεται σε τρεις δρόμους, πιο γνωστά και ως οχήματα. Το τρίτο, ο Διαμαντένιος
Δρόμος έχει τέσσερις κύριες σχολές. Η πρώτη, είναι αυτή των Νίγμαπα, που
δημιουργήθηκε όταν ο Παντμασαμπάβα έφερε για πρώτη φορά τις διδασκαλίες του
Βούδα στο Θιβέτ. Όταν από μία διαμάχη που προκάλεσε η τοπική σαμανιστική
θρησκεία των Μπον, ο Βουσισμός σχεδόν εξαφανίστηκε απ το Θιβέτ., ο Μάρπα ο Μεταφραστής
ξαναέφερε τις διδασκαλίες από την Ινδία στο Θιβέτ, και συνεχίσαν την παράδοση
μεγάλοι γιογκι όπως ο Τιλόπα, ο Ναρόπα, ο Μιλαρέπα και ο Γκαμπόπα. Ο Γκαμπόπα έδωσε
τις μεταδόσεις του στην πρώτη ενσάρκωση του Κάρμαπα, και δημιουρήθηκε η σχολή
μας της προφορικής παράδοσης. Ο Δαλάι Λάμα ήταν μαθητής ενός μαθητή της τρίτης
ενσάρκωσης του Κάρμαπα και έφτιαξε την σχολή Γκελούκπα, των Ενατέρωτν που
στηρίζεται στη φιλοσοφική μελέτη περισσότερο και λιγότερο στην άσκηση. Ο Δαλάι
Λάμα είναι απλώς «πατριάρχης» της δικής του σχολής, απολαμβάνει τον σεβασμό
όλων των βουδιστών, όπως και όλοι οι λάμα όλων των σχολών και απλά είναι ο πιο
γνωστός επειδή για αρκετούς αιώνες οι ενσαρκώσεις του υπήρξαν πολιτικοί αρχηγοί
του κράτους του Θιβέτ. Ο Κάρμαπα είναι ο πρώτος συνειδητά ενσαρκωμένος γιόγκι
και αυτός που ξεκίνησε την παράδοση των συνειδητών ενσαρκώσεων, απλά δεν είναι
τόσο γνωστός, στην Ελλάδα τουλάχιστον, επειδή δεν ασχολήθηκε ποτέ με την
πολιτική.

Τι προβλήματα έχετε
αντιμετωπίσει ως τώρα, μέχρι να φτάσετε στην αναγνώριση του ευκτήριου οίκου
σας, κι αν αυτά έχουν τελειώσει;

Προβλήματα υπήρχαν
στο παρελθόν, όταν έπρεπε αυτή η δραστηριότητα να κρύβεται από τους
αιρετοκυνηγούς που ποτέ δεν καταλάβαμε γιατί ασχολούνταν μαζί μας!!! Μέσα στα
προβλήματα ήταν μία παρατεταμένη συκοφαντική δυσφήμιση  απ ορισμένα μέσα ενημέρωσης κι εκπροσώπους
αντιαιρετικών γραφείων, ο εμπρησμός των εγκαταστάσεών μας εδώ και χρόνια στην
ορεινή Κορινθία, ο ελάχιστος λόγος που μας δόθηκε δημόσια για να υπερασπιστούμε
τον εαυτό μας και να πούμε ποιοί πραγματικά είμαστε και τι κάνουμε ώστε να μην
μας φοβάται ο κόσμος και να μην μας βλέπει σαν εξωγήινους. Χαρακτηριστικά πριν
λίγο καιρό έλαβα μέρος σε μία εκπομπή και είχαν λόγο όλοι για το αν αυτή η
δραστηριότητα είναι αίρεση του βουδισμού η όχι, με την μόνη διαφορά ότι δεν
είχαν καμία σχέση, επαφή και γνώση για τον βουδισμό και το αστείο είναι ότι το
παραδέχτηκαν! Το κακό είναι ότι ούτε σε μένα δόθηκε ο λόγος και ο ανάλογος
χρόνος για να απαντήσω! Καλό θα ήταν να μάθουμε πια να παίρνουμε πληροφορίες
από την πηγή! Ποιος θα ρωτούσε ένα πολιτικό μηχανικό τι λίπασμα θα βάλει στον
κήπο του; (!)

Αυτή η αναγνώριση έχει
αλλάξει τα πράγματα, ως προς τα προβλήματα; μειώθηκαν ή συνεχίζονται;

Δεν ξέρουμε ακόμα, θα
το δείξει ο καιρός.

Η άσκηση των
λατρευτικών καθηκόντων των πιστών βρίσκει εμπόδια; Αν ναι, πόσα από αυτά οφείλονται
στην στάση της πολιτείας και της Ορθόδοξης Εκκλησίας; Έχετε πέσει θύματα
διακρίσεων; Πιστεύετε πως η πολιτεία και η ορθόδοξη εκκλησία συμπεριφέρεται σε
όλα τα δόγματα το ίδιο ή κάνει κάποιες διακρίσεις / ή δεν γνωρίζετε;

Άσκηση λατρευτικών καθηκόντων
σε ένα σύστημα που δεν έχει Θεό είναι δύσκολο να υπάρξει. Όπως και ύπαρξη
πιστών σ΄ ένα σύστημα που δεν έχει πίστη και δόγματα. Εμπόδια δεν υπάρχουν.
Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή μετά τις 8μμ το κέντρο μας είναι ανοιχτό.
Εμπόδια υπήρχαν στο παρελθόν, όπως είπαμε. Υπήρχε συστηματική συκοφαντική
δυσφήμιση και από τον αθηναϊκό και επαρχιακό τύπο. Προσωπικά δεν έχω πέσει θύμα
διακρίσεων, εκτός ίσως από μία ή δύο φορές στο στρατό. Αλλά γενικότερα δεν
ξέρω, δεν νομίζω.

 

Πως σας αντιμετωπίζει ο
κόσμος; Στις δημόσιες υπηρεσίες, για παράδειγμα.

Μάλλον δεν είμαι ο
κατάλληλος να απαντήσω… δεν έχω σχεδόν καμία επαφή με τις δημόσιες υπηρεσίες.
Θυμάμαι ωστόσο την εποχή που είχαμε πάει για να καταθέσουμε τις υπογραφές που
χρειάζονταν για την σύσταση του ευκτήριου οίκου. Μας αντιμετώπισαν πολύ καλά
και μ ενδιαφέρον θα έλεγα.

Σε ότι αφορά ζητήματα
καριέρας στον δημοσιοϋπαλληλικό τομέα;

Απ’ ότι γνωρίζω, ο
προηγούμενος δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας έλεγε ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει
να είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Αυτός έχει καταργηθεί εδώ και χρόνια. Επίσης –
και ούτε για αυτό είμαι βέβαιος – υπάρχει κόλλημα με τους εκπαιδευτικούς.

Από κει και πέρα;

Στις προσωπικές
επαφές πια, είναι θέμα χαρακτήρα. Δεν σε κρίνουν αν είσαι βουδιστής αλλά το
πόσο άνθρωπος είσαι. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι που έχω
γνωρίσει, στα πλαίσια βουδιστικών ομάδων ξεπερνούν κατά πολύ τον μέσο όρο,
ωστόσο δεν θα με εντυπωσίαζε αν κάποιος μου έλεγε ότι είχε μία …παρεκκλίνουσα
αντιμετώπιση από τα καθιερωμένα. Ο κόσμος ξέρει λίγα για μας. Νομίζει ότι
είμαστε γραφικοί με κόκκινες ρόμπες και ξυρισμένα κεφάλια που κάνουμε περίεργα
πράγματα, ίσως να ελέγχουμε το μυαλό τους ή να θέλουμε να τους διαφθείρουμε.
Αλλά δεν είναι αλήθεια. Για το τελευταίο που μπορούμε να κατηγορηθούμε είναι
για άρνηση της πραγματικότητας, για μηδενισμό και για προσηλυτισμό!

Τι γράφει η ταυτότητά
σας; Η μη αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες πιστεύετε ότι θα λύσει τα
όποια προβλήματα;

Η ταυτότητά μας, απ’
ότι ξέρω εδώ πέρα γράφει Χ.Ο. Δεν είναι ότι φοβόμαστε να το αλλάξουμε. Εξ άλλου
έχουμε βγει τόσες φορές στην τηλεόραση. Απλά ο καθένας αλλάζει την ταυτότητά
του όταν είναι ανάγκη να την αλλάξει, όταν την έχει χάσει. Τα προβλήματα θα
έπαυαν για κάποια αίρεση που αντιμετώπιζε πρόβλημα με την αναγραφή. Με την μη
αναγραφή φυσικό είναι να μην την ενοχλούν.

Νιώθετε σαν
μειονότητα;

Το θέμα της
μειονότητας είναι απλό. Δεν νιώθουμε… είμαστε!

Νιώθετε ελεύθεροι;

Ελεύθεροι… ίσως
περισσότερο από τον καθένα! Η ελευθερία είναι σαν στην ευτυχία. Είναι προσωπική
υπόθεση, την βρίσκουμε μέσα μας και έχει να κάνει με το πόσο νιώθουμε επαρκείς
με τον εαυτό μας και με αυτό που είμαστε. Και αυτό είναι που δουλεύουμε εδώ και
μάλλον τα πάμε καλά!

Υπάρχει, τελικά,
ανεξιθρησκεία; Τι λετε;

Ανεξιθρησκεία… αφού
μπορείτε να μου παίρνετε αυτή την συνέντευξη, μπορείτε να την δημοσιεύσετε και
να μην μας κλείσουν φυλακή αύριο το πρωί, μάλλον υπάρχει. Ίσως τα πράγματα να
μπορούσαν να είναι καλύτερα, να υπάρχει ίση αντιμετώπιση, λιγότερη προκατάληψη
αλλά αυτά είναι πράγματα που μια κοινωνία τα αποκτά συνήθως με τον καιρό. Ίσως
είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για την Ελλάδα. Ίσως τα πράγματα βελτιωθούν στα
πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν ξέρω ακόμα. Θα δούμε.

Πως βλέπετε τις άλλες
«θρησκείες» και τις «αιρέσεις» τους; Αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα με αυτές;

Δεν έχουμε πρόβλημα.
Αυτοί έχουν τον κόσμο τους κι εμείς τον δικό μας. Αυτοί κάνουν την δουλειά τους
κι εμείς την δική μας. Όσο δεν μας ενοχλούν δεν ασχολούμαστε κι εμείς μαζί
τους. Υπάρχουν βέβαια ολοκληρωτικά θρησκευτικά συστήματα που περιορίζουν τους
ανθρώπους, και σε επίπεδο πνευματικής ανάπτυξης αλλά και στο πεδίο της
καθημερινής τους συμπεριφοράς και ζωής. Συστήματα που καταπατούν τις ανθρώπινες
ελευθερίες και την αξιοπρέπεια, όπως κάνει το Ισλάμ με τις γυναίκες. Ας
σκεφτούν καλά οι κοινωνίες και ο Δυτικός κόσμος το κατά πόσο θα ήθελαν να
ανεχτούν στους κόλπους τους τέτοιες ιδεολογίες. Είδατε τι γινόταν πριν λίγο
καιρό με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Πριν από μήνες, και αν δεν απατώμαι ήταν
κατά τον Μάιο που πήραμε την άδεια του ευκτήριου οίκου, οι Ταλιμπάν είχα
καταλάβει την Καμπούλ και προσπαθούσαν να κατεδαφίσουν ένα από τα σπουδαιότερα
μνημεία του βουδισμού και του παγκόσμιου πολιτισμού. Το μεγαλύτερο άγαλμα του
Βούδα, ύψους 53 μέτρων. Το 1996 που δεν κατάφεραν να υποτάξουν την περιοχή
ορκίστηκαν αν την υποτάξουν στο μέλλον να το καταστρέψουν. Ο Λάμα Όλε είχε
γράψει στην τελευταία έκδοση του Διαμαντένιου Δρόμου το 1999, ότι «υπάρχει
ακόμα η πιθανότητα να το κάνουν αν υποτάξουν το βόριο μέρος του Αφγανιστάν.» Το
Μάιο του 2001 το υπέταξαν και κατέστρεψαν το άγαλμα. Επειδή τους ήταν δύσκολο,
απ’ όσο γνωρίζω χρησιμοποίησαν ακόμα και αεροπλάνα για να το βομβαρδίσουν. Τότε
και ο Λάμα Όλε και όλη η βουδιστική κοινότητα είχε διαμαρτυρηθεί αλλά κανείς
δεν έκανε τίποτα! Αυτό που θέλω να πω είναι ότι υπάρχουν συστήματα που απλά
είναι κίνδυνος για τον παγκόσμιο πολιτισμό! Και δεν είναι ανάγκη να πούμε για
τις γυναίκες. Τον τελευταίο καιρό νομίζω ότι όλοι μας είδαμε αρκετά στις
τηλεοράσεις μας!

Βέβαια, αν και είναι
ενδιαφέρον, έχουμε περάσει σε πράγματα εκτός Ελλάδος. Θα ήθελα να περιοριστούμε
στα εδώ προβλήματα. Να προσθέσω μόνο, μιας και αναφερθήκαμε –και διορθώστε με
αν κάνω λάθος – πως το 53 μέτρων άγαλμα του Βούδα ήταν φιλοτεχνημένο και από
έλληνες βουδιστές;

Ο Βουδισμός είναι μια
πολύ παλιά υπόθεση για την Ελλάδα. Ο Μέγας Αλέξανδρος είχε φτάσει πολύ μακριά,
μέχρι το ανατολικό Πακιστάν, όπου υπάρχει ακόμα μια φυλή που λέγεται ότι είναι
απόγονοί του, οι Καλάς. Ο βασιλιάς Μένανδρος απ’ όσο ξέρω ήταν Βουδιστής. Στην
Βουδιστική τέχνη υπάρχει μια σχολή (τεχνοτροπία) που είναι Ελληνιστική. Έχει
βούδες μ’ ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά και μουστάκια. Δεν είμαι βέβαιος αν σ’ αυτή
την τεχνοτροπία ανήκε το άγαλμα αυτό, στην Ανατολή πάντως υπάρχουν πολλά
σημαντικά δείγματα αυτής της τέχνης.

Συνεχίζουμε λοιπόν.
Παρά τις διαφορές σας με τις άλλες θρησκείες και αιρέσεις που υπάρχουν στην χώρα
μας, χρειάστηκε, ίσως, να συνεργαστείτε σε κοινά προβλήματα που έχετε,
προκειμένου να τα λύσετε;

Όχι. Εμείς
λειτουργούμε αυτοδύναμα. Ούτε κανείς μας στήριξε, ούτε και ζητήσαμε βοήθεια από
κανέναν.

Πριν μιλήσατε για
γυναίκες. Πώς βλέπει και αντιμετωπίζει τις γυναίκες ο βουδισμός στην Ελλάδα;
Είναι ισότιμες, ίσες, υποδεέστερες ή θεωρούνται ανώτερες από το αντρικό φύλο;
Ασκούνται κι αυτές στον ίδιο χώρο με τους άντρες;

Ο βουδισμός δεν τις
αντιμετωπίζει στην Ελλάδα διαφορετικά απ ότι σ ολόκληρο τον κόσμο. Αν για κάτι
φημίζεται ο Λάμα Όλε είναι για την υπεράσπιση τον δικαιωμάτων τους. Από το 1973
που διδάσκει, δεν ξεχνά σε κάθε του ομιλία ν αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος σ’
αυτό. Έχει υψώσει την φωνή του αμέτρητες φορές διαμαρτυρόμενος για τον τρόπο
που αντιμετωπίζουν τις γυναίκες τα Ισλαμικά καθεστώτα. Στον Βουδισμό οι
γυναίκες είναι ένα πολύ σημαντικό μέρος. Είναι ίσες, ισάξιες και σε κανένα
τομέα υποδεέστερες. «Οι βούδες υποδεικνύουν ότι πρέπει να αποδίδουμε σεβασμό
στις γυναίκες, ένας άντρας που ασκεί βία σ’ αυτές είναι ανόητος και δεν θα
φτάσει στην φώτιση». Αυτό είναι ένα απόσπασμα από την Κανταμαηαροσανα Ταντρα.
Οι ασκήσεις είναι ίδιες με των ανδρών, δεν υπάρχει άβατο ή κάτι μυστικό γι’
αυτές. Επίσης είναι πολλές οι Λαμίνι (γυναίκες Λάμα) παγκοσμίως και οι γυναίκες
εκείνες που έχουν φτάσει στην φώτιση και είναι εξαιρετικές στην διδασκαλία
τους. Στον βουδισμό όπως ο άντρας είναι σύμβολο της δύναμης η γυναίκα είναι
σύμβολο της σοφίας.  

Μιλήστε μας γενικά:
ποιος ο ρόλος και ο σκοπός σας στην Ελλάδα, σήμερα και στο μέλλον. Ποια τα
σχέδιά σας, εν γένει;

Ρόλος και σκοπός!
Ακούγεται πολύ καταχθόνιο και κατασκοπικό. Το μόνο που θέλουμε είναι να υπάρχει
μία εστία που να μπορεί κάποιος υπεύθυνα κι ελεύθερα να ενημερωθεί για το τι
είναι βουδισμός και να ασκηθεί σε αυτόν. Να βρουν οι άνθρωποι που απλά έχουν
ακούσει κάτι και ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα και όσοι έχουν μία έμφυτη
τάση προς αυτό το σύστημα. Ενα μέρος να πάρουν τις πληροφορίες που θέλουν και
την καθοδήγηση στον διαλογισμό, τίποτε παραπάνω. Οι διαδικασίες είναι πολύ
διαφανείς! Δεν μοιράζουμε φυλλάδια και φειγ βολάν στους δρόμους. Τρεις φορές
την εβδομάδα όποιος θέλει μπορεί να έρθει, να ρωτήσει αυτά που τον απασχολούν
και αν θέλει να πάρει τις πρώτες οδηγίες για να διαλογιστεί και από εκεί και
πέρα , συμμετέχουμε σ’ εκπομπές που μας καλούν, μεταφράζονται και εκδίδονται
βιβλία του Λάμα Όλε και γίνονται κάποιες δημόσιες ομιλίες.

Να ρωτήσω, αν μου
επιτρέπετε, για τα οικονομικά;

Σε ότι αφορά τα
οικονομικά, που δεν ξέρω πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει στην συνέντευξη,
είμαστε αυτόνομοι, όπως και όλες οι ομάδες του Λάμα Όλε. Δεν υπάρχει εξάρτηση
και κατεύθυνση απ το εξωτερικό.

Να ρωτήσω που βρίσκετε
χρήματα; Πως αποκτήσατε το νεοκλασικό αυτό κτίριο;

Αυτό το κτίριο είναι
παραχώρηση μιας παλιάς γνωστής του Λάμα Όλε από το 1975 και το έχει παραχωρήσει
στην δραστηριότητά του. Δεν πληρώνουμε νοίκι. Τα μόνα έξοδα είναι λογαριασμοί
ΟΤΕ κλπ, τα οποία τα κάνουμε αναμεταξύ μας.

Πως;

Από συνδρομές. Η
συνδρομή εδώ δεν είναι υποχρεωτική. Όποιος θέλει και έχει δίνει, όποιος πάλι
όχι, δεν δίνει. Στις ομιλίες υπάρχει ένα εισιτήριο που έχει την τιμή του
κινηματογραφικού. Και αυτό το εισιτήριο υπάρχει πρώτον γιατί ο περισσότερος
κόσμος όταν παίρνει κάτι και δεν το πληρώνει δεν το θεωρεί σημαντικό. Είναι ένα
συμβολικό τίμημα. Ο δεύτερος λόγος είναι για να μην θεωρηθούν οι ομιλίες αυτές
ως προσηλυτισμός. Αλλά κι αν έρθει κανείς σε μία ομιλία και πει δεν έχω
χρήματα, δεν θα τον διώξουμε.

Υπάρχει κάτι άλλο να
προστεθεί;

Να πω επίσης ότι
είμαστε ένα σταθερό γκρουπ 25 ατόμων, όπου δουλεύουμε εδώ μέσα, στο να
καθοδηγεί ασκήσεις και διαλογισμούς, στο να φαινόμαστε έξω στον τύπο, στο να
διευθετηθούν τις υποχρεώσεις και την συντήρηση του κέντρου. Από εκεί και πέρα
τα μέλη της δραστηριότητας είναι περι τα 150.

Θα δηλώνατε κάτι στους
Έλληνες πολίτες που οι πλειοψηφία τους βέβαια είναι χριστιανοί;

Ότι δεν έχει τίποτε
να φοβηθεί από εμάς. Καταλαβαίνουμε ότι ίσως να υπάρχει σκεπτικισμός, ίσως και
μια ανασφάλεια απέναντί μας. Δεν υπάρχει κανένας λόγος. Ούτε από άλλο πλανήτη
έχουμε κατέβει, ούτε να τους κάνουμε κακό θέλουμε. Ο Βουδισμός είναι ένα
σύστημα που φημίζεται για την καλοσύνη, την υπομονή και την ανοχή του. Ζητάμε
περίπου τα ίδια. Κοινός στόχος μας είναι η αγάπη. Ας την εφαρμόσουμε. Δεν
έχουμε τίποτα να χωρίσουμε. Όποιος είναι χριστιανός δεν θα μπορούσε να γίνει
βουδιστής και όποιος είναι βουδιστής δεν θα μπορούσε να είναι χριστιανός.

Οπότε και δεν υπάρχει
φόβος. Μπορεί να υπάρχει συνύπαρξη.

Ασφαλώς. Εξ άλλου δεν
προσηλυτίζουμε. Όποιος θέλει έρχεται και ρωτάει. Εκείνοι επιλέγουν, είτε είναι
χριστιανοί είτε κάτι άλλο. Κι εδώ θα ήθελα να προσθέσω ότι δεν επιλέγει ο
δάσκαλος τον μαθητή, αλλά ο μαθητής τον δάσκαλο. Είναι όπως η σχέση ασθενούς
και γιατρού. Δεν ψάχνει ο γιατρός για πελάτες αλλά το αντίθετο. Υπάρχει και
αυτή η ίδια αμοιβαία εμπιστοσύνη.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Κι εγώ σας ευχαριστώ

Από το περιοδικό Άβατον, τεύχος 23, 2002

Εδώ, χωρίς συντομεύσεις.

συνεχίζεται… με τους Παλαιοημερολογίτες