Θέλοντας να γνωρίσουμε τις «θρησκευτικές μειονότητες»
της Ελλάδας και να δούμε πόσο έμπρακτα ισχύει ο νόμος περί ανεξιθρησκείας, το diadrastiko, έκανε τον γύρο της
Αθήνας και συνάντησε τους εκπροσώπους τους, οι οποίοι του μίλησαν για την πίστη
και τα προβλήματά τους. Μετά τον Θιβετανικό Βουδισμό, τους Παλαιοημερολογίτες, στην έρευνά μας για τις Άλλες Θρησκείες στην Ελλάδα, επισκεπτόμαστε έναν εκπρόσωπο μίας άλλης θρησκευτικής μειονότητας:

ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ

Επόμενο ραντεβού μας ήταν στο
Γουδί, Ζωγράφου, προκειμένου να μάθουμε για τον Ισλαμισμό. Την προσπάθεια αυτή
θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει κάποιος ημιτελή. Η αιτία είναι πως λόγω δυσκολιών
στην γλώσσα (σπαστά ελληνικά) και κυρίως λόγω απόστασης, δεν ήταν τόσο εύκολο
να διατηρηθεί μία σχετικά πολύωρη συνέντευξη, με κάποιον Ιμάμη ή με κάποιον
υπεύθυνο από τα Μουφτεία Κομοτηνής. 

Μπαίνοντας στον λατρευτικό
χώρο, δεν προλάβαμε να κάνουμε ούτε ένα βήμα. Κάποιος κύριος μας είπε κάτι που
καταλάβαμε πως σήμαινε ότι έπρεπε να βγάλουμε τα παπούτσια μας. Ο λόγος ήταν ότι
κάθονται στο με χαλιά στρωμένο πάτωμα. Εκεί δεν μας έδωσαν παντόφλες.

Ειδοποίησαν τον κ. Αμπντελρασούλ,
ο οποίος ήρθε σε λίγο. Καλοσυνάτος πολύ και ήπιος άνθρωπος. Η φωνή του ευγενική
και ζεστή απέδιδε τις λέξεις αργά αλλά σταθερά. Μας έκανε μία πολύ μικρή
ξενάγηση του χώρου και κατόπιν καθίσαμε στα γόνατα (αφού καρέκλες δεν υπήρχαν),
ενώ η Μαριλένα ξεκίνησε την φωτογράφηση.

Ο συμπαθής και ήσυχος κύριος
Αμπντελρασούλ Μουνήρ, κατάγεται από το Σουδάν, ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα
το 1974, εγγράφηκε στο τμήμα της ελληνικής γλώσσας που ανήκει στην φιλοσοφική
σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μετά εγγράφηκε σαν
υπότροφος στην Ιατρική Σχολή Αθηνών το 75-76 και τελείωσε το 81. Έκανε το
αγροτικό στο Σουδάν και ξαναήρθε για ειδικότητα στην γενική χειρουργική, την
οποία και απέκτησε το ‘88.

Ασχολείται με τα θρησκευτικά
από μικρή ηλικία, ταυτόχρονα συνεργαζόταν 
και με διάφορα ισλαμικά πανεπιστήμια. Κατά το διάστημα που ήταν φοιτητής
στην ιατρική σχολή ξεκίνησαν την δραστηριότητα να εκτελούν τα θρησκευτικά
καθήκοντα της προσευχής της Παρασκευής σε ένα από τα αμφιθέατρα της ιατρικής
σχολής μέχρι το 83-84 όπου τελικά αποφάσισαν και πήραν το μέρος, όπου βρισκόμαστε,  το ‘84 με ενοίκιο.

Τι είναι εδώ που βρισκόμαστε;

Εδώ ήταν το πρώτο μέρος σαν
ναός ή σαν τζαμί στην Αθήνα και μέχρι τώρα συνεχίζουμε. Ύστερα έγιναν
προσπάθειες σε διάφορες συνοικίες των Αθηνών και αυτή την στιγμή αριθμούνται 16
τέτοια μέρη. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα μέχρι στιγμής ούτε με τους γείτονες,
ούτε γενικά με το κοινό, ούτε με τις επίσημες αρχές. Το πρωταρχικό πρόβλημα
ήταν κατά πόσο μπορούμε να έχουμε άδεια λειτουργίας αυτού του χώρου και των
υπολοίπων. Κάναμε κάποιες προσπάθειες το 85-86 να βρούμε κάποια φόρμουλα αν
μπορούμε να έχουμε μία τέτοια άδεια και η πρώτη σκέψη ήταν να πάμε στον δήμο
του Ζωγράφου. Τους έχουμε αναλύσει το πρόβλημά μας και η απάντηση ήταν από την
στιγμή που είναι θρησκευτικός χώρος και από την στιγμή που το Σύνταγμα της
Ελλάδος παρέχει την ελευθερία της άσκησης του θρησκεύματος δεν υπάρχει κανένα
πρόβλημα, απ’ ότι γνωρίζουν, αλλά επειδή το θέμα δεν το γνωρίζουν πολύ καλά μας
παρέπεμψαν στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής και ύστερα από διαβουλεύσεις
έχουνε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι επειδή είμαστε ξένοι πρέπει να πάμε στο
τμήμα αλλοδαπών στην Γενική Ασφάλεια. Πήγαμε, εκεί μας είπαν από την στιγμή που
συνταγματικά είστε καλυμμένοι δεν έχετε πρόβλημα να ασκείτε τα θρησκευτικά καθήκοντά
σας. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η ασφάλεια του τόπου και του πολίτη, ξένου ή
Έλληνα και πρέπει αυτό να το έχετε υπ’ όψιν, από κει και πέρα δεν έχουμε κανένα
πρόβλημα. Από απόψεως ασφάλειας είμαστε νομοταγής, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα
ή κίνδυνος για την ασφάλεια. Αυτό το δείχνει επίσης και η μακροχρόνια παρουσία
μας στην Αθήνα. Δόξα τω Θεώ δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα ασφάλειας ή τάξης. Αλλά
μας είπαν ότι επειδή το θέμα είναι θρησκευτικό καλό είναι να επισκευθείτε το
Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Πήγαμε και καθίσαμε σε ένα τμήμα
αλλοθρήσκων και αλλόδοξων κι εκεί μας είπαν τα ίδια. Θα υπήρχε πρόβλημα αν
θέλαμε να λειτουργήσουμε σαν σωματείο, αλλά δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Είστε ιμάμης;

Ναι.

Και τι σημαίνει αυτό;

ΜΟΥΝΗΡ: Σημαίνει ηγεμόνας, αρχηγός.
Θρησκευτικά, σημαίνει αυτός που ηγείται της λατρείας, της προσευχής.

Αυτό που πιστεύετε είναι η κύρια θρησκεία ή κάποια αίρεση;

Όχι. Εδώ είναι η κύρια θρησκεία
η οποία είναι αναγνωρισμένη από το σύνολο του ισλαμικού κόσμου, γι αυτό όπως
βλέπετε τηρούντε όλοι οι κανόνες της ισλαμικής θρησκείας, δεν υπάρχουν σύμβολα,
καμία εικόνα, ούτε τίποτα περίεργο. Είμαστε μία θρησκεία που πιστεύει στον ένα
και μοναδικό Θεό, χωρίς να κάνει καμία παράβαση ή παρέκκλιση.

Ποιες οι διαφορές σας ή ομοιότητες από τις άλλες θρησκείες;

Το Ισλάμ είναι στην ουσία μία
σύνοψη των προηγουμένων ουράνιων θρησκειών και συνέχεια αυτών, δεν είναι κάτι
καινούργιο. Όταν βρίσκουμε ομοιότητες στο Ισλάμ με τις προηγούμενες θρησκείες
αυτό δεν σημαίνει τίποτα παρά μόνο ένα πράγμα, ότι ο ίδιος ο Θεός που έστειλε
του προηγούμενους προφήτες, τον Μωυσή, τον Χριστό κλπ, για να κηρύξουν τον
μονοθεϊσμό και την λατρεία του Θεού είναι ο ίδιος που έστειλε τον Μωάμεθ, τον
τελευταίο προφήτη με την τελευταία αποκάλυψη που λέγεται «Το Κοράνι», που η
μετάφρασή του από τα αραβικά σημαίνει το ευανάγνωστο, το διαβαστέο ή
διαβαστόν. 

Ο χώρος εδώ είπαμε είναι αναγνωρισμένος από την πολιτεία.

Κατά κάποιο τρόπο. Δεν έχουμε
έγγραφη άδεια λειτουργίας, με την έννοια αυτή, επειδή είπαν δεν χρειάζεται. Η
αναγνώριση είναι μέσω του συντάγματος και με την ανοχή των αρχών και του
κόσμου.

Μέχρι να γίνει αυτή η αναγνώριση, υπήρχαν κάποια προβλήματα, από την
πολιτεία, την ορθόδοξη εκκλησία, ή τον κόσμο τον απλό πολίτη, σε δημόσιες
υπηρεσίες, στην γειτονιά;

Καθόλου. Εμείς απλώς σαν
άνθρωποι είμαστε νομοταγής και μας αρέσει να είμαστε εντάξει καθ’ όλα. Είμαστε
ευχαριστημένοι μέχρι στιγμής και ούτε προβλέπω να συμβαίνει κάποια αλλαγή. Ούτε
ο κόσμος. Το αντίθετο, ο σεβασμός των ανθρώπων είναι μεγάλος και αυτό το εκτιμώ
ιδιατέρως.

Αντιμετωπίζετε πρόβλημα στο να βρείτε δουλειά ή να κάνετε καριέρα σε
δημόσιες υπηρεσίες, στον στρατό και γενικότερα σε ευαίσθητους κρατικούς τομείς;

Εδώ με ρωτάς μία δύσκολη
ερώτηση. Υπήρχε και υπάρχει πρόβλήμα εύρεσης εργασίας, όμως, το πρόβλημα αυτό
κατά την γνώμη μου, είναι γενικό και δεν θα ήθελα καθόλου να συνδεθεί με
θρησκευτικές και φυλετικές διακρίσεις. Σε ότι αφορά εμένα, προς το παρόν έχω το
ιατρείο το οποίο λειτουργεί εδώ και τρία χρόνια, δόξα σοι ο Θεός. Σε ό,τι αφορά
τους υπόλοιπους είναι και θέμα πολιτογράφησης και ελληνοποίησης.

Θα θέλατε να μας πείτε επιγραμματικά για τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζουν
οι ομόθρησκοί σας στην Θράκη, Κομοτηνή κλπ ή θα ήταν καλύτερο να έρθω σε επαφή
με τους ίδιους;

Θα ήταν καλύτερα να έρθετε σε
επαφή με αυτούς.

Ύστερα από τα γεγονότα που έγιναν στην Αμερική και με τους Ταλιμπάν και
Αφγανούς, σας δημιουργήθηκε κάποιο πρόβλημα; Σας αντιμετωπίζουν διαφορετικά;

Όχι, καθόλου. Εμείς
θορυβηθήκαμε από το γεγονός ότι πολύ σύντομα τα πράγματα έχουν αρχίσει να
παίρνουν μία άλλη τροπή, γιατί άρχισαν μερικοί άνθρωποι να μιλάνε ότι το Ισλάμ
υποθάλπει την τρομοκρατία και θέλουν να συνδέσουν το Ισλάμ με την τρομοκρατία.
Οι άνθρωποι αυτοί είναι ευτυχώς ελάχιστοι που ούτε υπολογίζονται. Απλά τα μέσα
ενημέρωσης είναι που τους κάνουν να ακούγονται πολλοί. Οι άνθρωποι αυτοί, κατά
την εκτίμησή μου, δεν ήταν ενήμεροι γι αυτό πήρε αυτή την τροπή το θέμα. Έτσι
βλέπω κάποια κατανόηση και σύντομα σταμάτησαν όλα αυτά περί τρομοκρατίας. Η
τρομοκρατία είναι καταδικαστέα από όλο το Ισλάμ και από όλους μας, με την
λεπτομέρεια της καταδίκης, δηλαδή είτε προέρχεται από πλούσιους ή φτωχούς,
δυνατούς ή αδύνατους. Το Ισλάμ είναι μία τεράστια και σπουδαία θρησκεία που
είναι η μόνη που εδώ και 1400 και πλέον χρόνια που μερίμνησε για την ειρήνη και
η μόνη που το όνομά της προέρχεται από την ειρήνη. Ισλάμ σημαίνει ειρήνη. Και
δεν μπορεί κατά συνέπεια να ευθύνεται για οποιοδήποτε τρομοκρατικό χτύπημα. Το
Κοράνιο λέει πως όποιος σκοτώνει μία ψυχή χωρίς λόγο και χωρίς διαφθορά στη Γη
είναι σαν να έχει σκοτώσει όλη την ανθρωπότητα και όποιος βοηθάει μία ψυχή σαν
να έχει βοηθήσει να επιζήσει όλη η ανθρωπότητα. Και στην δουλειά, και στην
γειτονιά το ελληνικό πνεύμα είναι πολύ συμπαθές ως προς εμάς και την θέση μας
και οι περισσότεροι μας λένε ‘κουράγιο και υπομονή’, ‘δεν είναι τίποτα αυτά τα
πράγματα θα περάσουν’. Ούτε καν οι περισσότεροι πιστεύουν πως το χτύπημα που
έγινε στις ΗΠΑ είναι δουλειά των μουσουλμάνων. Γιατί εμείς μιλάμε με όλο τον
κόσμο και με τον απλό -πιο πολύ- κόσμο, αλλά και με ανθρώπους εντός εισαγωγικών
υψηλά ιστάμενους. Όλοι αυτοί, οι περισσότεροι δεν πιστεύουν ότι το χτύπημα αυτό
το κάνανε ούτε οι μουσουλμάνοι, ούτε η Αλ Κάιντα, ούτε ο Οσάμα μπιν Λάντεν.
Δηλαδή μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί μερικά ισλαμικά στοιχεία, δεν μπορούμε να
το αποκλείσουμε αυτό, αλλά η όλη υπόθεση δεν μοιάζει με μουσουλμανικά πράγματα
και το γνωρίζουμε. Εξ άλλου όταν κάνουν τέτοια πράγματα τα αναγνωρίζουν, τα
ανακοινώνουν, το βλέπετε στην Παλαιστίνη, όχι μόνο μία οργάνωση, μερικές φορές
και δύο και τρεις. Δεν μπορεί να κάνει κανείς μουσουλμάνος ένα τέτοιο πράγμα
και να κρύβεται. Εξ άλλου ο Οσάμα μπιν Λάντεν έχει δηλώσει ‘εγώ είμαι
μουσουλμάνος αποκλείεται να κάνω κάτι τέτοιο να παίρνω χιλιάδες αθώες ζωές
χωρίς να μου έχουν κάνει το παραμικρό’. Αυτές οι δηλώσεις δυστυχώς, δεν
μεταδόθηκαν όπως πρέπει, μέχρι που έγιναν τα αντίποινα των Αμερικανών, τότε,
στο βίντεο το περίφημο που βγήκε, επικρότησε το χτύπημα των δύο πύργων και
ευχήθηκε γι αυτούς που έκαναν την ενέργεια αυτή να πάνε στον παράδεισο. Κατά
την γνώμη μου ήταν μία αντίδραση οργής, ο άνθρωπος βρισκόταν σε θέση άμυνας και
είπε αυτά χωρίς να πει ευθέως ότι εγώ το έκανα αυτό, δηλαδή δεν αναγνώρισε το
χτύπημα, αλλά οι επιτήδιοι βγάζουν το συμπέρασμα ότι ‘νατο το έχει αναγνωρίσει
το χτύπημα’. Αλλά όποιος ακούει σωστά και μεταφράζει τα λόγια του δεν βρίσκει
πουθενά καμία λέξη που λέει ‘εγώ το έκανα’ ή ‘η Αλ Κάιντα το έκανε’.

Είπατε πως κανείς μουσουλμάνος δεν μπορεί να κάνει μία τέτοια πράξη και
μετά να κρύβεται, χωρίς να την αναγνωρίσει. Τι είναι αυτό που τον ωθεί να κάνει
κάτι τέτοιο;

Το αίσθημα υπευθυνότητος. Το
ψέμα είναι χειρότερο από την ίδια την πράξη.

Η ταυτότητά σας γράφει μουσουλμάνος;

Ναι. Εγώ βέβαια δεν έχω
ταυτότητα, εγώ ζω εδώ με το καθεστώς της πράσινης κάρτας, σαν λαθρομετανάστης
παρά το ότι έχω 27 χρόνια στην Ελλάδα. Των υπολοίπων η ταυτότητα γράφει το
θρήσκευμα.

Πιστεύετε ότι η μη αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες θα λύσει ή θα
δημιουργήσει προβλήματα;

Το θρήσκευμα είναι ένα πολύ
χαρακτηριστικό γνώρισμα του ανθρώπου και η κατάργηση της εγγραφής του στην
ταυτότητα ή μη δεν θα αλλάξει τα πράγματα. Το θέμα αυτό βέβαια είναι καθαρά
εσωτερικό…

Πώς βλέπετε τις άλλες θρησκείες και τις αιρέσεις τους. Αντιμετωπίζετε
κάποιο πρόβλημα με αυτές;

Εμείς με τις αιρέσεις καμία
σχέση δεν έχουμε. Οι αιρέσεις των θρησκειών είναι εσωτερική υπόθεση των
θρησκειών αυτών. Εμείς, αν έχουμε κάποια επαφή είναι με την κύρια θρησκεία. Για
τον χριστιανισμό αναγνωρίζουμε πως είναι μία ουράνια θρησκεία, από κει αρχίζει
η σχέση μας με τον χριστιανισμό ότι προέρχεται από τον ένα και μοναδικό Θεό,
τον ίδιο που έστειλε τον Ιησού με το Ευαγγέλιο και είναι ο ίδιος που έστειλε
τον Μωάμεθ με το Κοράνι. Και στα τελευταία εδάφια του Κορανίου διευκρινίζεται
ότι αδελφικές οι σχέσεις σας, δηλαδή των μουσουλμάνων, με των χριστιανών
φτάνουν εις την συμβίωση, εις την συγκατοίκηση με αυτούς, δηλαδή  στο ίδιο σπίτι μπορείτε να μείνετε, τα ίδια
ρούχα μπορείτε να φορέσετε, στα ίδια σκεύη μπορείτε να φάτε και μπορείτε να
παντρευτείτε από αυτούς. Δηλαδή το θέμα αγγίζει μέχρι τα όρια αυτά. Από κει και
πέρα καταλαβαίνετε.

Πώς βλέπετε το γυναικείο φύλο; Όπως μου είπατε αρχικά όσο με ξεναγούσατε
στον χώρο, οι γυναίκες έχουν δικό τους χώρο προσευχής και μπαίνουν από άλλη
πόρτα για να πάνε σε αυτόν, ακριβώς πάνω από τον δικό σας. Είναι κατώτερο, ίσο,
ανώτερο;

Ένα σημαντικό θέμα που έλυσε το
Ισλάμ από την αρχή που ήρθε είναι το γυναικείο πρόβλημα. Γνωρίζεις πως, από την
αρχαιότητα και μέχρι προ την ισλαμική περίοδο πως αντιμετώπιζε η ανθρωπότητα
την γυναίκα. Το Ισλάμ είναι αυτό που ήρθε και κήρυξε ότι η γυναίκα είναι αδελφή
του άντρα, κατά συνέπεια, από αυτή την κήρυξη, κατανοείται ότι έχουν εντελώς τα
ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις σαν άνθρωποι. Και από την στιγμή που
κι οι δυό τους είναι πιστοί και δίκαιοι και καλοί στην συμπεριφορά τους
αμείβονται και στην επίγεια ζωή και στην μετέπειτα ζωή ακριβώς το ίδιο. Δεν
έχει να κάνει το φύλο τίποτα με την θέση και με την κρίση του Θεού για τον
άντρα ή για την γυναίκα. Ο απώτερος στόχος, κάθε πιστού είναι η είσοδος εις τον
παράδεισο. Ο προφήτης λεει ‘ο παράδεισος βρίσκεται κάτω από τις πατούσες των
μητέρων σας’. Αυτό το λεει για να σεβαστούμε τις μητέρες μας, και μ’ αυτό το
σεβασμό για τις μητέρες μας που είναι γυναίκες, θα πάμε στον παράδεισο. Επίσης
λεει ότι ο καλύτερος από σας είναι ο καλύτερος για την γυναίκα του, για την
σύζυγο. Δηλαδή σαν να περνάει ο δρόμος προς τον Παράδεισο μέσω των γυναικών.
Είναι η υψηλότερη εκτίμηση για την γυναίκα. Απαγορεύεται επίσης να χτυπάς ή να
βρίζεις γυναίκα.

Όπως μου είπατε αρχικά, όσο μου κάνατε μία μικρή ξενάγηση στον χώρο, οι γυναίκες
έχουν δικό τους χώρο προσευχής και μπαίνουν από άλλη πόρτα για να πάνε  σε αυτόν, ακριβώς πάνω από τον δικό σας. Για
ποιο λόγο συμβαίνει αυτό;

Είναι θέμα χώρου. Κανονικά
γυναίκες και άντρες βρίσκονται στον ίδιο χώρο και χωρίζονται από τα παιδάκια τους,
από σειρές παιδιών.

Πείτε μου λίγο για το ντύσιμο σε σχέση με αυτά που βλέπουμε στην τηλεόραση
στο Αφγανιστάν και τις γυναίκες Ταλιμπάν.

Το ισλαμικό ντύσιμο δεν έχει
συγκεκριμένο μοντέλο. Υπάρχουν τρία βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να
τηρούνται. Να καλύπτει όλο το σώμα εκτός από το πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια.
Να μην είναι στενό. Να μην είναι διαφανές. Ο κάθε λαός απο κει και πέρα
διαμορφώνει την ενδυμασία που του ταιριάζει, ανάλογα με τα ήθη, τον πολιτισμό
του κλπ είτε αυτό είναι τσαντόρ, είτε μπούρκα, είτε οτιδήποτε άλλο. Σε ότι
αφορά την «μπούρκα» αυτό που καλύπτει το γυναικείο κεφάλι και το πρόσωπο, είναι
εθνική ενδυμασία. Το κάλυμμα του προσώπου, των χεριών και των ποδιών, σε όλες
τις περιπτώσεις είναι θέμα της γυναίκας και επιλογή της αν θα το φορέσει ή όχι.
Δεν την υποχρεώνει κανείς. Κι αυτό αποδεικνύεται τώρα που έφυγαν οι Ταλιμπάν η
μπούρκα παραμένει. Το ισλαμικό ντύσιμο στην γυναίκα είναι γενικά όπως αυτό των
μοναχών στον χριστιανικό κόσμο. Και πάντα έχει να κάνει με την ηθική της γυναίκας,
και όπως είναι γνωστό καμία γυναίκα δεν θέλει να μην είναι ηθική. Το ντύσιμο
αυτό επιβάλλεται στις γυναίκες που είναι στην παραγωγική ηλικία, και κυρίως
στην παρουσία ξένων ανδρών. Στα κοριτσάκια μέχρι να αδιαθετήσουν και στις
γυναίκες μετά την κλιμακτήριο είναι προαιρετικό.

Μου είπατε ότι ο χώρος εδώ είναι με ενοίκιο. Αν μου επιτρέπετε, που
βρίσκεται τα χρήματα για να το πληρώσετε;

Εδώ προσεύχονται 100 περίπου
άτομα. Και όπως βλέπεις εκεί, υπάρχει ένα κουτί, που δεν είναι κουτί ακριβώς,
που βάζει ο πιστός ό,τι μπορεί. Δηλαδή, δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο ποσό. Αλλά
γνωρίζοντας ότι υπάρχουν βέβαια άλλα έξοδα εκτός από το νοίκι, όπως φως, νερό,
μαζεύονται περίπου κάθε εβδομάδα πενήντα χιλιάδες. Το υπόλοιπο το συμπληρώνουμε
με διάφορους τρόπους, δηλαδή εγώ ή οποιοσδήποτε άλλος μπορεί να τις
συμπληρώσει. Βέβαια είναι πάρα πολύ κουραστικό και προσπαθήσαμε με την αγορά.
Αλλά αφού δεν έχουμε την δυνατότητα με το ενοίκιο, μόλις ίσα-ίσα με το ενοίκιο,
είναι πολύ μακριά να αγοραστεί. Ευχόμαστε να έρθει μία στιγμή να το αγοράσουμε.

Με βάση την ανεξιθρησκεία που έχουμε, δεν θα ήταν καλύτερα να φτιάχνατε
κάτι ιδιαίτερο;

Κοιτάχτε. Εμείς δεν το
συζητήσαμε αυτό γιατί υπάρχει ένα τρέχον θέμα που αφορά το ισλαμικό κέντρο για
το θέμα ‘το τζαμί’, για το οποίο ευθύνονται οι μουσουλμανικές πρεσβείες και
τελευταία έχουν κάνει μεγάλα βήματα, τη στιγμή που έχει βγει ο νόμος και έχει
δημοσιευθεί στη εφημερίδα της κυβέρνησης , έχει καθοριστεί η περιοχή στην
Παιανία και η έκταση και το οικόπεδο και περιμένουμε να γίνει κάτι σε αυτή την
κατεύθυνση. Βλέπουμε όμως τα πράγματα έχουνε φτάσει σε ένα σημείο και
σταμάτησαν. Οι δικοί μας όταν ρωτάνε τους πρεσβευτές, λένε ότι υπάρχουν
γραφειοκρατικές δυσκολίες. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι εννοούν, δηλαδή που
κολλάει το θέμα, την στιγμή που από 30/6/2000 έχει βγει επίσημα ο νόμος και
έχει δημοσιευτεί στην εφημερίδα της κυβέρνησης. Ελπίζω να υπάρχει συνεργασία
από τις δύο επίσημες πλευρές και μέχρι το 2004 να έχει ολοκληρωθεί το έργο
αυτό. Διότι θα συμβάλει και πολύ θετικά εις το κλίμα του 2004.

Κάπου εδώ έχουμε τελειώσει. Σας ευχαριστώ για την πραγματικά εποικοδομητική
κουβέντα μας…

Και εγώ σας ευχαριστώ.

…και θα ήθελα να κλείσουμε με μία δήλωση προς τον κόσμο μουσουλμανικό και
μη.

Δεν πρέπει να μας χωρίζει
τίποτα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η συμβίωση, η συνύπαρξη επιβαλλόταν από
χιλιάδες χρόνια και πρέπει να συνεχιστεί αυτή η συνύπαρξη και η συμβίωση.
Πρέπει να υπάρχει συνεργασία των λαών, των θρησκειών, των πολιτισμών και όχι
σύγκρουση. Η σύγκρουση είναι το χειρότερο πράγμα, μας καθυστερεί, μας
δημιουργεί προβλήματα οπισθοδρόμησης. Η ανθρωπότητα δεν δέχεται ούτε αντέχει
τέτοια πράγματα και η αγάπη πρέπει να είναι το σύμβολο, το σύνθημα, το μήνυμα
θα έλεγα,  που όλοι πρέπει να φωνάζουμε.

Από το περιοδικό Άβατον, τεύχος 23, 2002

Εδώ, χωρίς συντομεύσεις.

συνεχίζεται… με τους Χριστιανούς Μάρτυρες του Ιεχωβα

Image by Rudolf Langer from Pixabay