Οικοδύναμη. Το Φενγκ Σούι της αρχαίας Ελλάδας
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Οι περισσότεροι από εμάς, σίγουρα, θα έχουμε ακούσει για το Κινέζικο χωροθεσιακό σύστημα που λέγεται Φενγκ Σούι, σκοπός του οποίου είναι η αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου – κατοικίας – περιβάλλοντος. Αυτό, όμως, που δεν είναι καθόλου γνωστό είναι πως, ανάλογο σύστημα είχαν οι Μάγιας, οι Ίνκας, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι αρχαίοι Ινδοί. Ενδεχομένως και πολλοί άλλοι αρχαίοι πολιτισμοί. Ανάμεσα σε αυτούς είναι και οι αρχαίοι Έλληνες.
Η τέχνη και επιστήμη αυτή ονομάζεται Οικοδύναμη. Ο όρος αυτός είναι μία επινόηση που προκύπτει από τα λόγια του Ισχόμαχου “της οικίας την δύναμιν“, στο έργο Οικονομικός του Ξενοφώντα, καθώς μιλάει στον Σωκράτη για να του εξηγήσει την εσωτερική διαρρύθμιση, τη γενική διάταξη και τον προσανατολισμό ενός κτιρίου.
Για την Οικοδύναμη έχουν μιλήσει ξεκάθαρα ο Ξενοφών (440 ή 425 – 355 π.Χ.), στο βιβλίο του Οικονομικός και ο Πλάτων, που έζησε την ίδια περίπου εποχή, στο βιβλίο του Κριτίας, στις περιγραφές του για την Ατλαντίδα. Επίσης, ο Αριστοτέλης, ο Λουκιανός, ο Βιτρούβιος και πολλοί άλλοι. Ακόμα και ο Ιπποκράτης (460-370 π.Χ.) αναφέρεται σε εκείνο που ονομάζεται Landscape Feng Shui. Οικοδύναμη συναντούμε και στα Ομηρικά Έπη.
Το (αρχαίο) ελληνικό Φένγκ Σούι, η Οικοδύναμη, είναι μία επιστήμη που αφού μας βοηθήσει να επιλέξουμε ένα περιβάλλον που θεωρείται ικανό και πρόσφορο για την σωστή διαβίωση, ανάπτυξη και εξέλιξη του ανθρώπου, του παρέχει αρμονία και ισορροπία με αυτό. Η Οικοδύναμη έχει ως απώτερο σκοπό να θέσει τον άνθρωπο σε συντονισμό με το άμεσο και έμμεσο περιβάλλον του και σαφώς να μετέχει των παλμικών του κινήσεων. Από αυτό, ο άνθρωπος θα απορροφήσει ό,τι πιο ευγενές, που θα συνδράμει στο να ζήσει τουλάχιστον μία καλή ζωή από κάθε άποψη. Είναι η «τέχνη του κατοικείν» και του «ευ ζειν με αρμονία», υπό την αιγίδα της (αρχαίο)ελληνικής σκέψης και φιλοσοφίας, από όπου προκύπτει και η αγωγή του πολίτη καθώς και το ήθος του.
Οικοδυναμικά δείγματα μπορούμε να δούμε στα αρχαία ωδεία, θέατρα, ναούς, Ασκληπιεία, δημόσια κτίρια, καθώς και σε πόλεις όπου οι πιο Οικοδυναμικά καλοδιατηρημένες είναι στην Δήλο και στην αρχαία Αθήνα. Οι πόλεις αυτές ιδρύθηκαν με βάση την μορφολογία του τοπίου, το ύψος των βροχοπτώσεων, την μέση θερμοκρασία, την φορά και την ένταση των ανέμων× την «δύναμη του πνεύματος (άνεμοι) και των υδάτων» και πολλών άλλων παραγόντων.
Η Οικοδύναμη δεν είναι ανθρωποκεντρική. Αφορά όλα τα έμβια όντα, ακόμα κι αυτά που στην εποχή μας τα θεωρούμε μη έμβια, άψυχα. Όλη η φιλοσοφία του χωροθεσιακού συστήματος της Οικοδύναμης έχει άμεση σχέση με την αντίληψη που είχαν οι αρχαίοι Έλληνες για τους θεούς τους, τους ημίθεους, τους ήρωες, τους δαίμονες (δαήμων= αυτός που γνωρίζει –αντίθετο του αδαή), τις νύμφες, τις Νηρηίδες κλπ. Σήμερα, κάποιες από τις «θεότητες» αυτές, τις ονομάζουμε γεωακτινοβολία, άλλες ιδιαιτερότητες του μαγνητικού πεδίου της Γης, άλλες τελλουρικά ρεύματα, άλλες δίκτυα Χάρτμαν και, βέβαια, ο κατάλογος αυτός δεν τελειώνει.
Σε ότι αφορά τους θεούς, ο θεός Απόλλων, λόγου χάρη, δεν ήταν απλά ένας συμβολισμός του ήλιου. Γνώριζαν ότι το φως του, ανάμεσα σε άλλα, έχει διαφορετική «ένταση» σε διαφορετικά μήκη και πλάτη της Γης, με συνέπεια η επίδρασή του να είναι διαφορετική στους τόπους αυτούς. Από την άλλη, ο ήλιος σε συνδυασμό με την επιδερμίδα μας εμπλουτίζει τον οργανισμό μας με βιταμίνη D. Όλες αυτές οι πληροφορίες και πάρα πολλές ακόμα, τις συγκέντρωνε και τις μελετούσε το Μαντείο των Δελφών, από τον καιρό της ίδρυσής του, πριν τον κατακλυσμό του 12.000 π.Χ., σύμφωνα με εκτιμήσεις από κάποιους μύθους. (Διαβάστε επίσης: Οι Δελφοί Όρισαν την Ιερή Γεωγραφία των Ναών του Κόσμου)
Το μαντείο, εκτός από το να «βλέπει» το μέλλον, λειτουργούσε αφενός σαν ένα είδος συμβολαιογραφείου, καθώς κατοχύρωνε την όποια ιδιοκτησία, αφετέρου ως γεωγραφικό ταμείο καθώς συγκέντρωνε κάθε πληροφορία και γνώσεις για το κλίμα, το έδαφος, το ραδόνιο, τους υδρογονάνθρακες, την βροχόπτωση και άλλα στοιχεία της κάθε περιοχής, για να μπορούν να συστήσουν ή όχι την καταλληλότητα ενός τόπου, ώστε να υπάρχει σε αυτό υγεία και ευδαιμονία. Διότι αυτός είναι ο θεμελιώδης σκοπός αυτού του συστήματος.
Ίσως, αναρωτιούνται κάποιοι από τους αναγνώστες μας, πώς και με ποιους τρόπους υπολόγιζαν, οι αρχαίοι Έλληνες, χωρίς την χρήση ανάλογων των σύγχρονων μηχανημάτων, λόγου χάρη, το ραδόνιο ή τους υδρογονάνθρακες που εκπέμπει η γη σε μία περιοχή ή πώς επέλεγαν τους τόπους για να ιδρύσουν τις πόλεις τους. Η απάντηση είναι ότι καθώς οι αρχαίοι Έλληνες ήταν εν γένει φυσιολάτρες, η προσεχτική παρατήρηση της Φύσης, ήταν λοιπόν, μία πολύ καλή μέθοδος για να οδηγηθούν σε κάποια ασφαλή συμπεράσματα.
Παρατηρούσαν τα ζώα, τα πουλιά, πως γεννιούνται οι αέρηδες, πως η ανατολή, η δύση, ερευνούσαν για ποιό λόγο συγκεκριμένα φυτά ή δέντρα, ανάμεσα σε άλλα όμοιά τους είχαν καρκινώματα κλπ. (αξίζει να σημειώσουμε πως οι Έλληνες γνώριζαν τον καρκίνο και μάλιστα είχαν αποδεδειγμένα φτάσει ως και την θεραπεία στον καρκίνο του μαστού!) Χάρη σε αυτές τις παρατηρήσεις οι πρόγονοί μας πολύ νωρίτερα από άλλους λαούς, ακόμα ίσως και από το σύνολο της ανθρωπότητας ανακάλυψαν και προσδιόρισαν καταστάσεις, εφάρμοσαν επιστήμες, έκαναν ακριβείς υπολογισμούς.
Πέρα από την ίδρυση μίας πόλης και των δημόσιων κτιρίων και ναών της, ακόμα και οι απλές κατοικίες, συστηνόταν να τοποθετούνται σε συγκεκριμένες θέσεις με απώτερο σκοπό να δημιουργήσουν ένα τέλειο μουσικό «όργανο»: αρχικά την πόλη, και οι πόλεις την Ελλάδα και τις αποικίες της! Οι οικίες, σαν άλλα θεατρικά ηχεία, «έπαιζαν» ή ακόμα και «συντονίζονταν» με την Φύση ώστε να λειτουργούν ως διαβιβαστές ευδαιμονίας και υγείας, με τελικό σκοπό να συνυπάρχουν αρμονικά με την ίδια την Φύση, της οποίας, όλοι είμαστε μέλη και μέρη.
Αν ο συντονισμός και η αρμονία του σπιτιού δεν είναι κατάλληλα και ανάλογα εναρμονισμένη με το περιβάλλον στο οποίο έχει επιλεγεί μπορεί και να φτάσουμε στο σημείο να μιλάμε για καταραμένο ή άρρωστο οίκημα γεμάτο με «αρνητικές δονήσεις». Αλλά ας μην φτάσουμε σε ακραίες καταστάσεις. Ωστόσο κάποιοι πονοκέφαλοι, ή κάποιες υπερκινητικές τάσεις μας μέσα στο σπίτι, σε ορισμένες εποχές και ημέρες, ή μία ξαφνική εγρήγορση ή ακόμα και έκκριση αδρεναλίνης στα καλά καθούμενα, δεν αποκλείεται να προέρχεται από λάθος προσανατολισμούς ή από γεωπαθητικές ακτινοβολίες.
Σήμερα, τις περισσότερες γνώσεις των αρχαίων προγόνων μας που έχουν χαθεί, μπορούμε να τις αναπληρώσουμε αν συμβουλευτούμε γεωλογικά ινστιτούτα προκειμένου να μάθουμε αν το σπίτι μας βρίσκεται σε τεκτονικά ρήγματα, υπόγεια ποτάμια και υπόγειες κοιλότητες, αν εκεί κοντά υπάρχουν και ραδιενεργά πετρώματα ή παλιά λατομεία που εξήγαγαν τέτοια πετρώματα. Από άλλες υπηρεσίες μπορούμε να μάθουμε στατιστικά τις καιρικές συνθήκες, την θερμοκρασία, την υγρασία, και φυσικά την γεωπαθολογία του εδάφους.
Κατόπιν έρχεται η Οικοδύναμη να μας συστήσει τον τρόπο με τον οποίο θα εκμεταλλευτούμε όλες αυτές τις γνώσεις για να προσφέρουμε την σωστή διαρρύθμιση του σπιτιού, τον προσανατολισμό, την τοποθέτηση αντικειμένων και συμβόλων στις σωστές θέσεις με βάση αναλογίες που συντηρούν την Φύση αλλά και τον Σύμπαντα κόσμο.
Ο προσανατολισμός, για παράδειγμα, θα πρέπει να τέτοιος ώστε τον χειμώνα να απολαμβάνει όσο το δυνατό περισσότερο ήλιο με συνέπεια να ζεσταίνει τους ενοίκους του. Αντίθετα το καλοκαίρι να προσφέρει δροσιά και παράλληλα να είναι απαλλαγμένο από τον καύσωνα.
Όσοι θεωρούν ότι όλα αυτά μπορούν άνετα να λυθούν με τα σύγχρονα τεχνητά μέσα που διαθέτουμε, σας προκαταβάλουμε ότι δεν είναι τόσο απλό. Διότι αφενός μπορεί να προσφέρουν δροσιά, αλλά μας προσφέρουν διάφορες μολύνσεις και άπλετες ηλεκτρομαγνητικές ή άλλες ακτινοβολίες. Επιπλέον, ο σωστός προσανατολισμός προσφέρει εξοικονόμηση ενέργειας και χρήματος.
Πρέπει, επίσης, να είμαστε προσεχτικοί στην επιλογή των οικοδομικών υλικών και γενικά να αποφεύγουμε το κτίριο να εκτίθεται, σε ηλεκτρικά και ηλεκτρομαγνητικά πεδία, να μην υπάρχει κοντά στο σπίτι μας και κυρίως στην ταράτσα μας, κεραία κινητής τηλεφωνίας. Γενικά, πρέπει να είμαστε σε συμφωνία με τους ρυθμούς και τις συχνότητες της Φύσης και να αποφεύγουμε να ζούμε παρέα με οτιδήποτε θα μπορούσε να καταστρέφει αργά τους ιστούς, τα κύτταρα και άλλα ζωτικά μας όργανα. Αυτό συμβαίνει αν τα μόρια που μας αποτελούν συντονίζονται στον ρυθμό μιας άλλης συχνότητας, η οποία δεν συμβαδίζει με την Φύση.
Βασικές διαφορές Οικοδύναμης και Φενγκ Σούι
1.
Στη φιλοσοφία και την πρακτική-συμβουλευτική της, η Οικοδύναμη περιλαμβάνει ελληνική παιδεία, κουλτούρα, ιδιοσυγκρασία και σαφώς την ελληνική αρχιτεκτονική, και βέβαια όλες τις βιοτικές, λογικές, παραδοσιακές, ηθικές κλπ ανάγκες και αρχές της Ελλάδος, τότε και σήμερα. Στο Φενγκ Σούι ισχύουν όλα αυτά, φυσικά για τους… Κινέζους!
2. Η παρατήρηση της επίδρασης του περιβάλλοντος στον άνθρωπο ήδη προϋπήρχε του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα (Νώε), δηλαδή ξεπερνάει τα 14.000 χρόνια από σήμερα, καθώς το Μαντείο των Δελφών και η οικιστική και οικοδυναμική δράση του ήταν τότε σε ισχύ. Αυτή η χρονολόγηση δεν είναι πραγματική, αλλά εμπνέεται μέσα από τον μύθο της επιλογής του σημείου για τον ομφαλό της γης, όταν ο Δίας άφησε δύο αετούς, έναν προς την Ανατολή και έναν προς τη Δύση, οι οποίοι συναντήθηκαν στους Δελφούς
Στο κινέζικο σύστημα η λέξη Φένγκ Σούι συναντάται για πρώτη φορά το 250 π.Χ. στο Βιβλίο Ταφής (the book of burial) από τον Kwok Po. Η παρατήρηση της επίδρασης του περιβάλλοντος στον άνθρωπο ήταν γνωστή στους Κινέζους
περίπου από το 3000 ή 4000 π.Χ.
3.
Η Οικοδύναμη είναι ένα χωροθεσιακό και χωροταξικό σύστημα πόλεων και οικιών που διαλέγει τον ιδανικό χώρο μόνο για τους εν ζωή ανθρώπους. Το Φενγκ Σούι σύμφωνα με τον Kwok Po ήταν ένα σύστημα που διάλεγε τον ιδανικό χώρο για την ταφή των νεκρών.
4. Η Οικοδύναμη έχει ιδιότητες γιν – γιανγκ όπως το Φενγκ Σούι και αυτές είναι το «ποιούν» και το «πάσχον» (αν και δεν ταυτίζονται με τα γιν-γιανγκ), αλλά αφορούν ζώντες οργανισμούς και μόνον. Οι Κινέζοι για να έχουν καλό Φενγκ Σούι στο σπίτι τους πρέπει ταυτόχρονα να φροντίζουν και εκείνο των νεκρών προγόνων. Αυτό δεν εφαρμόζεται στον δυτικό κόσμο μας. Κατά συνέπεια είναι η μισή τέχνη του Φένγκ Σούι. Η Οικοδύναμη ασχολείται μόνο με ζώντες.
5. Η Οικοδύναμη εξετάζει κάθε ιδιαιτερότητα του γεωδαιτικού συστήματος, της γεωακτινοβολίας, του μαγνητικού πεδίου της Γης, δικτύων Χάρτμαν και άλλων δικτύων, αν το σπίτι μας βρίσκεται σε τεκτονικά ρήγματα, υπόγεια ποτάμια, υπόγειες κοιλότητες, ραδιενεργά πετρώματα, τελλουρικά ρεύματα, υδρογονάνθρακες, ραδόνιο, κλπ και ο κατάλογος αυτός δεν τελειώνει. Στο αυθεντικό Φενγκ Σούι, τα περισσότερα από αυτά είναι αδιάφορα ή και άγνωστα. Δεν τα εξετάζει.
6. Η Οικοδύναμη, όπως και το Φενγκ Σούι, εξετάζει το σχήμα του σπιτιού, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των κατοίκων του. Επιπλέον στο Φενγκ Σούι το σπίτι χωρίζεται σε 9 ζώνες. Πρόκειται για ένα τετράγωνο με εννέα τμήματα, το κάθε ένα αφιερωμένο, στην τύχη, στην εργασία, στα παιδιά κλπ. Αν και αυτό το τετράγωνο είναι γνωστό στην αρχαία Ελλάδα (σήμερα το ονομάζουμε «μαγικά τετράγωνα του Πυθαγόρα») δεν εφαρμοζόταν διότι για τους αρχαίους δεν είχε κανένα νόημα.
7. Η Οικοδύναμη στην αρχιτεκτονική ενός σπιτιού, όσο απλό κι αν είναι αυτό, φροντίζει να υπάρχει Τάξη, Διάθεση, Ευρυθμία, Συμμετρία, Κοσμιότης, Οικονομία. Για το Φενγκ Σούι, όλα αυτά είναι άγνωστα.
8. Για την Οικοδύναμη, ένα σπίτι είναι σημαντικό να φιλοτεχνηθεί με τρεις τρόπους: «Θεματισμώ» δηλαδή το κτίριο να έχει κάποιο θέμα και το κτίριο να ανταποκρίνεται σε αυτό. «Έθει», δηλαδή κατά συνήθεια. «Φύσει» δηλαδή σύμφωνα με την Φύση. Στο Φενγκ Σούι το πρώτο είναι άγνωστο, το δεύτερο αφορά την κινέζικη παράδοση. Μόνο το τρίτο συμφωνεί με την Οικοδύναμη.
9. Για την Οικοδύναμη, κάθε αντικείμενο, σύμβολο ή διακοσμητικό τοποθετείται σε θέσεις που έχουν υπολογιστεί με μέσους αρμονικούς, μέσους αριθμητικούς, μέσους γεωμετρικούς και κυρίως με βάση την Χρυσή Τομή, η οποία είναι η βασική αναλογία που υπάρχει στο Σύμπαν: από τον μεγαλύτερο γαλαξία και τον άνθρωπο, ως τα φυτά, τις αμοιβάδες και τον τελευταίο κόκκο άμμου. Το Φενγκ Σούι δεν τα ξέρει αυτά.
10. Η Οικοδύναμη δεν συστήνει κρεμαστές κρυστάλλινες μπαλίτσες, ή διάφορα άλλα κρεμαστά διακοσμητικά, μουσικά, με ζώα ή άλλα, με πολύτιμα ή ακόμα και ημιπολύτιμα πετράδια, καθώς όλα αυτά δεν έχουν καμία επίδραση στον χώρο. Δεν αποτελούν ορθολογικές λύσεις ή θεραπείες και γι αυτό απορρίπτονται. Είναι παραδεκτά μόνο ως απλά διακοσμητικά και τίποτε παραπάνω. Στο Φενγκ Σούι χρησιμοποιούνται ευρέως.
Βασικοί κανόνες της Οικοδύναμης
1. Σωστός προσανατολισμός στην πόλη, στο σπίτι, στα δωμάτια, και κυρίως στα υπνοδωμάτια. Είναι πολύ σημαντικό να τοποθετήσουμε όλες τις κρεβατοκάμαρες στα ανατολικά και κυρίως των παιδιών μας.
2. Άπλετος φωτισμός-αερισμός. Σπίτι που δεν φωτίζεται επαρκώς, πρέπει τουλάχιστον να αερίζεται πάρα πολύ και καθημερινά. Αντίθετα, όσο άφθονος κι αν είναι ο φωτισμός δεν εξασφαλίζει καλές συνθήκες υγείας χωρίς τον αναγκαίο αερισμό.
3. Η διαρρύθμιση του σπιτιού πρέπει να είναι μαιανδρική-λαβυρινθώδης. Τον ρόλο του λαβύρινθου παίζει η διαρρύθμιση των δωματίων μαζί με τους διαδρόμους που τα ενώνουν.
4. Αν δεν συντρέχουν λόγοι, ο προσανατολισμός του κρεβατιού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε, αλλά συστήνεται ο βόρειος ή ανατολικός.
5. Σε ότι αφορά την διαρρύθμιση των χώρων μερικές φορές είναι σημαντικό να υπάρχουν κουρτίνες αντί για πόρτες. Με αυτό τον τρόπο ελέγχεται καλύτερα η ορμή της ωφέλιμης ροής ενέργειας. Οι πόρτες και τα παράθυρα πρέπει να ανοίγουν προς τα έξω. Τα δεύτερα πρέπει να έχουν και φεγγίτη. Τα χρώματα έχουν ιδιαίτερη σημασία, μόνο σε συγκεκριμένους χώρους, όπως κουζίνα, κρεβατοκάμαρα, γραφείο και χώρους χαλάρωσης ή έμπνευσης. Τα ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες προορίζονται σε χώρους όπως το σαλόνι και η κρεβατοκάμαρα.
6. Πίνακες με αφηρημένη ή άλλου είδους μοντέρνα τέχνη που δεν άπτεται της φυσικής πραγματικότητας, ακόμα κι αν σε αυτούς υπάρχει πολύ καλή τέχνη και τεχνική, ή είναι άριστοι και κάνουν το μάτι να ευαρεστείται, το μόνο που καταφέρνουν είναι να προσβάλλουν την πραγματικότητα, αλλά και το μυαλό μας που αρχίζει να ασθενεί. Επίσης, καταδικάζουν την κριτική μας ικανότητα, την κοσμιότητα, την λογική που σιγά-σιγά καταργεί. Τέλος καταδικάζει τον σεβασμό προς την Φύση. Καλό είναι να αποφεύγονται.
7. Επιβάλλεται να αποφεύγουμε την χρήση καπλαμάδων, κόντρα πλακέ, νοβοπάν, βινίλια, χρώματα, βερνίκια, μονωτικά, συγκολλητικές ουσίες, χημικά καθαριστικά και πολλά άλλα που μέσα τους περιέχουν ανθυγιεινούς ρύπους όπως είναι το τριχλωροαιθυλένιο και η φορμαλδεύδη. Το τελευταίο βρίσκεται σε όλα τα παραπάνω καθώς και σε τρεις χιλιάδες ακόμα δομικά υλικά. Ακόμα και σε καλλυντικά! Η φορμαλδεύδη, μάλιστα, συγκαταλέγεται στις ενώσεις εκείνες που είναι υπεύθυνες για καρκίνο, αλλά και για συμπτώματα όπως ναυτίες, πονοκεφάλους, ξηρότητα στο λαιμό κλπ.
8. Μία γενική συμβουλή είναι να μην υπάρχουν βαριά αντικείμενα ή έπιπλα, να μην είναι φορτωμένο το όποιο δωμάτιο με πολλά πράγματα. Μπορούν να μας οδηγήσουν σε πνευματικές αρρώστιες, καθώς δεν θα υπάρχει ευρυθμία και σωστή διάθεση. Ο εγκέφαλός μας παγιώνει μία άποψη που λέει ότι τα εμπόδια είναι κάτι το φυσιολογικό και άρα στην έξω από το σπίτι ζωή πρέπει να συνεχίσει να αναζητά εμπόδια. Ανάλογα αντιδρά σε ελλείψεις και στην ακαταστασία. Καλό θα ήταν να ήμασταν λιτοί, χωρίς αυτό να σημαίνει άδειους τοίχους ή σχεδόν άδεια δωμάτια.
9. Η Οικοδύναμη απαγορεύει λουλούδια και φυτά μέσα στο σπίτι, είτε αυτά είναι ζωντανά σε γλάστρα, σε βάζο και κυρίως τα αποξηραμένα. Ο λόγος είναι ότι για τα μεν πρώτα θεωρείται ύβρις να αποκόπτουμε και να περιορίζουμε την Φύση, ενώ τα δεύτερα παραπέμπουν έμμεσα σε λατρεία νεκρών οργανισμών. Ωστόσο, σήμερα που ήδη είμαστε αποκομμένοι από την Φύση, προτείνονται μόνο ζωντανά λουλούδια μέσα στο σπίτι, με την προϋπόθεση ότι όλα βγαίνουν κάθε βράδυ έξω από αυτό. Απαγορεύει ζώα ή πουλιά σε κλουβιά ή γενικά σε περιορισμένο χώρο μέσα στο σπίτι. Αφενός αυτά μαραζώνουν, αφετέρου δημιουργούν αρνητική ενέργεια στο σπίτι μας. Εξαίρεση αποτελούν τα μεγάλα ενυδρεία.
10. Απαγορεύεται κάθε είδους ακτινοβολία μέσα και γύρω από το σπίτι. Όσο λιγότερες συσκευές υπάρχουν στο σπίτι που εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες ή όσο λιγότερες πρίζες και καλώδια περιτριγυρίζουν τους τοίχους (κλωβός Faraday) ανάμεσα στους οποίους ζούμε, τόσο το καλύτερο είναι.
Από το βιβλίο του Σπύρου Μακρή:
Οικοδύναμη: Το Αρχαιοελληνικό Φενγκ Σούι, εκδόσεις Αρχέτυπο
diadrastika / Image by Antonios Ntoumas from Pixabay
