Ποιοί ήταν οι Πελασγοί
Την προϊστορική εποχή-πολύ πιο πριν από εκείνη των γνωστών Ελληνικών φυλών (Ίωνες, Αχαιοί, Δωριείς, Αιολείς κλπ), όπως μας πληροφορούν πολλοί αρχαίοι συγγραφείς, στον χώρο της Μεσογειακής λεκάνης κατοικούσαν οι Πελασγοί καθώς και οι Λέλεγες με τους Κάρες που ήσαν και αυτοί πελασγικά φύλα.
Συγκεκριμένα οι Πελασγοί ήσαν ένας πανάρχαιος πολυπληθής λαός «διακυμαινόμενος καθ’ άπασαν έκτασιν ουχί μόνον της Ελλάδος, αλλά και της Ιλλυρίας, Ιταλίας, των πλησιοχώρων αυτής τόπων, της Μ. Ασίας, των νήσων του Αιγαίου κπλ», όπως μαθαίνουμε από την Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Πελασγοί».
Ο λαός αυτός ήτο τόσον ανήσυχος και τόσο συχνά μετακινείτο, ώστε από μεν τον Αριστοφάνη (Όρνιθες) ονομάζονται «Πελαργοί» (μεταναστευτικά πτηνά), από δε τον Πλάτωνα (Φαίδων) χαρακτηρίζονται «βάτραχοι» (μεταπηδούν εδώ κι εκεί).
Επίσης είναι βέβαιο ότι γνώριζαν πολύ καλά την ναυσιπλοα (Ο Ευσέβιος τους παρουσιάζει ως θαλασσοκράτορες).
Ειδικώς οι Αρκαδοπελασγοί – το σημαντικότερο, το πολυπληθέστερο, αλλά και το αρχαιότερο πελασγικό φύλο – μετανάστευσε σε πολλά μέρη της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου. Εκαυχώντο οι ίδιοι μάλιστα ότι ήσαν οι μόνοι που επέζησαν μετά τον κατακλυσμό και ότι από αυτούς ξαναδημιουργήθηκε το ανθρώπινο γένος (την άποψη αυτή συμμερίζονται επιφανείς ιστορικοί της αρχαιότητος από τον Ηρόδοτο ως τον Θουκυδίδη και τον Ξενοφώντα.
Πολλοί πάλι Έλληνες (Όμηρος, Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Παυσανίας, Στράβων, Διόδωρος, Πλούταρχος κ.α.) αναφέρουν αποικίες Αρκαδοπελασγών στην Ιταλία (Οίτρωνες, Τυρρηνοί, Πευκέστες), την Κρήτη, την Λιβύη, την Μ. Ασία, τον Πόντο (Τραπεζούς), την Κύπρο, την Ρόδο, την Λευκάδα, την Ζάκυνθο, την Θεσσαλία, την Ήπειρο, την Τροία, την Λήμνο, την Ίβρο.
Επίσης Κρήτες πελασγοί και αιγαιοπελασγοί έφθασαν στη Μέση Ανατολή και εγκαταστάθησαν εκεί. Από αυτούς κατάγεται ο γνωστός λαός των Φιλισταίων: Πελασγοί=Πελεσέτ=Φιλισταίοι και τελικώς Πελεσάτι/Παλεσάτι=Παλαιστίνιοι.
Αργότερα οι Φιλισταίοι αναμείχθηκαν με το αραβικό στοιχείο.
Οι Πελασγοί δημιούργησαν έναν ξεχωριστό πολιτισμό, ενώ ορισμένοι τους θεωρούν και εφευρέτες της γραφής. Είναι γνωστά και τα πελασγικά «κυκλώπεια» ή «Λελέγεια τείχη».
[Παρέκβαση: Εδώ πρέπει να πούμε πως οι Λέλεγες, οι οποίοι θεωρούνται μαζί με τους Πελασγούς από τους αρχαιοτέρους κατοίκους της Ελλάδος, ταυτίζονται με τους Πελασγούς.
Η ταύτιση αυτή έχει επιβιώσει στη συνείδηση των Ελλήνων, οι οποίοι, όπως παρατηρεί η Άννα Δημητρίου στο βιβλίο της «ΠΕΛΑΣΓΟΙ», ονομάζουν τα πουλιά Πελαργούς (δηλ. Πελασγούς) και Λέλεκες (δηλ. Λέλεγες).
Ο Ηρόδοτος τους εξομοιώνει με τους Κάρες (κατά τον Φίλιππο εκ Συαγγέλων, οι Λέλεγες ήσαν οι πρώτοι κάτοικοι της Καρίας.
Υποτάχθηκαν όμως στους Κάρες και έγιναν δούλοι τους). Σημαντικότερα κέντρα Λελέγων αναφέρονται στην Μ. Ασία, Κυκλάδες, Αιτωλία, Ακαρνανία, Λοκρίδα και προπάντων στην Λακεδαίμονα, η οποία μάλιστα λεγόταν και Λελεγία και οι εκεί Λέλεγες κάτοικοι λογίζονταν αυτόχθονες. Μεγάλο επίσης κέντρο τους υπήρξαν τα Μέγαρα στα οποία έφθασαν κατά μια παράδοση από την Αίγυπτο, αλλά κατά νεότερες από τη Λοκρίδα.
Ήρωας τους ήταν ο Λέλεξ, για τον οποίον άλλοι ισχυρίζονται ότι ήτο αυτόχθων Λάκων, που ανέθρεψε τον Ευρώτα, κατ’ άλλους δε αυτόχθων της Λευκάδος, ο οποίος είχε υιό τον Τηλεβόα, κατά δε τον Παυσανία (Αττικά) ήταν υιός του Ποσειδώνος και της Λιβύης, κόρης του Επάφου (δηλ. Ελληνικής καταγωγής) και ήρθε από την Αίγυπτο (προφανώς από Ελληνική αποικία).
Πάντως τα ονόματα των Λελέγων που έχουν διασωθεί μέσα από την παράδοση είναι Ελληνικά
Ο Παυσανίας αναφέρει ορισμένα από αυτά (Ι,39,6 και ΙV,36,1 και ΙV,1,2):
Υιός του Λέλεγος (του Μεγαρέως) ήτο ο Κλήσων, ο οποίος είχε υιό τον Πύλα (κτίστη της Πύλου) και ο Πύλας είχε υιό τον Σκίρωνα. Κόρες του Κλήσσωνος ήσαν η Κλησσώ και η Ταυρόπολις. Επίσης ο Λάκων Λέλεξ είχε υιούς τον Μύλη και τον Πολυκάονα
Ο Όμηρος αναφέρει τους Λέλεγες ως συμμάχους των (Ελλήνων) Τρώων έχοντας ως βασιλέα τον Άλτι.
Το όνομα δε Λέλεξ προέρχεται από την Ελληνική ρίζα λεγ- που δηλώνει την εκφορά λόγου, την ομιλία.
Ο Λέλεξ ή οι Λέλεγες στο σύνολό τους, μπορούμε να υποθέσουμε ότι διέθεταν μεγάλη ικανότητα στο λόγο ή ασχολήθηκαν με τη γλώσσσα συστηματικά.
Ο Στράβων εικάζει για την ετυμολογία του ονόματος ότι η λέξη σχετίζεται με το λέγω=συλλέγω (μια από τις σημασίες του λέγω) διότι από παλιά ήσαν «σύλλεκτοι και μιγάδες».]
Στην ηπειρωτική Ελλάδα, οι Πελασγοί κατοικούσαν στο «πελασγικόν Άργος», δηλαδή την πεδινή Θεσσαλία, με πόλη την Λάρισσα, καθώς και την Ήπειρο, ενώ κύριο Θεό τους είχαν τον Δία, τον κατόπιν Δωδωναίο, όπως λέει ο Όμηρος: «Ζευ άνα, Δωδωναίε Πελασγικέ, τηλόθι, νέων» (Ιλ. ΙΙ 233). Επίσης είχαν διασπαρεί στην Θράκη, την Εύβοια, την Αττική (πελασγικά τείχη της Ακροπόλεως που έχτισαν οι Κραναοί), την Αργολίδα με πόλη πάλι την Λάρισσα, την Πελοπόννησο και δη την Αρκαδία και Αχαϊα. Πολλές περιοχές μάλιστα από τους κατοίκους τους Πελασγούς ονομάστηκαν «Πελασγία», όπως η Αρκαδία, η Λάρισσα, η νήσος Δήλος, η νήσος Λέσβος, αλλά και ολόκληρη η ηπειρωτική Ελλάς με την Πελοπόννησο.
fourakis-kea.com μέσω kariopoliskontostavlifokades / Image by AI generator from gencraft
