Ινδιάνοι Αντέγραψαν Αρχαίους Έλληνες;
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Η ιδέα ότι οι αρχαίοι Έλληνες μπορεί να έφτασαν στην Αμερική πριν από τον Κολόμβο, αλλά και προ Χριστού και πιθανότατα προ του 10.000, οπότε οι Ινδιάνοι τους αντέγραψαν, για πολλούς είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα που έχει πυροδοτήσει πολλές συζητήσεις μεταξύ ιστορικών και αρχαιολόγων.
Ορισμένοι ερευνητές έχουν επισημάνει μια σειρά από ενδιαφέρουσες ενδείξεις που φαίνεται να υποδηλώνουν τη δυνατότητα αρχαιοελληνικής επαφής με τους αυτόχθονες πληθυσμούς της Αμερικής. Μπορούμε όμως να εμπιστευτούμε αυτές τις ενδείξεις ως πραγματικό ιστορικό γεγονός ή είναι απλώς πιθανότητες;
Ένα απλό παράδειγμα
Ας δούμε ένα απλό παράδειγμα που πολύ εύκολα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ορισμένοι αρχαίοι Έλληνες έφτασαν κάπου στην Κεντρική Αμερική πριν 2500 χιλιάδες χρόνια, τουλάχιστον:
Γνωρίζουμε ότι οι Έλληνες ναυτικοί διέθεταν μεγάλα καράβια, ενδεχομένως, για ανοιχτές θάλασσες. Μπορούμε εύκολα να υποθέσουμε ότι βγήκαν στον Ατλαντικό. Ο Διογένης υποδηλώνει πως γνωρίζει την ύπαρξη κάποιας μεγάλης ηπείρου προς τα εκεί. Η έρευνα της Henriette Mertz στο βιβλίο της “Οίνωψ Πόντος” καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο Οδυσσέας μπορεί να έφτασε την Αμερική – και άρα δεν μπορεί να είναι μύθος.
Διαβάστε επίσης: Ο Οδυσσέας Έφτασε ως το Μεξικό και Οι Φαίακες ήταν Ινδιάνοι της Β. Αμερικής
Ένα πολύ χαρακτηριστικό σημείο ένδειξης είναι εκείνο που αναφέρει ο Ηρόδοτος στην Πολύμνια (7.92.1), ότι οι Λύκιοι που ήταν Κρητικής καταγωγής φορούσαν στο κεφάλι πίλους με στεφάνι από φτερά. Τι μας φέρνει αυτό στο νου; Μήπως μας θυμίζει Ινδιάνους με φτερά στο κεφάλι;
Δεν είναι, λοιπόν, εύκολο να υποθέσει κάποιος ότι οι Αρχαίοι Έλληνες έφτασαν στην Αμερική και συνάντησαν τους εκεί ιθαγενείς που σήμερα ονομάζουμε Ινδιάνους, πολύ πριν τον Κολόμβο και πιθανόν μερικές εκατοντάδες χρόνια προ Χριστού;
Θα μπορούσε όλο αυτό να είναι γεγονός ή απλές εικασίες πάνω σε σκόρπια γεγονότα που τυχαίνει να ταιριάζουν με την γενικότερη θεωρία ότι αρχαίοι Έλληνες έφτασαν πριν από όλους, πρώτοι, στο Περού, Μεξικό, Κολομβία κλπ, οπότε οι εκεί Ινδιάνοι αντέγραψαν – ανάμεσα σε άλλα – τα φτερά στο κεφάλι;
Συναρπαστικά στοιχεία
Ένα από τα πιο συναρπαστικά στοιχεία που έχουν προβληθεί είναι η παρουσία αρκετών αρχαίων ελληνικών αντικειμένων σε διάφορα μέρη της Αμερικής. Αυτά τα τεχνουργήματα, τα οποία περιλαμβάνουν νομίσματα, αγγεία και επιγραφές, έχουν βρεθεί σε τοποθεσίες που κυμαίνονται από την ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών έως τις ζούγκλες της Κεντρικής Αμερικής.
Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι αυτά τα τεχνουργήματα αποτελούν απόδειξη άμεσης επαφής μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων και των αυτόχθονων πληθυσμών της Αμερικής, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να μεταφέρθηκαν στην Αμερική από μεταγενέστερους Ευρωπαίους εξερευνητές.
Παρουσία ομοιοτήτων
Μια άλλη ενδιαφέρουσα ένδειξη είναι η παρουσία ομοιοτήτων μεταξύ ορισμένων πτυχών του ελληνικού πολιτισμού και των αυτόχθονων αμερικανικών πολιτισμών.
Για παράδειγμα, ορισμένοι ερευνητές έχουν επισημάνει ομοιότητες μεταξύ της ελληνικής και της ιθαγενούς μυθολογίας της Αμερικής, καθώς και ομοιότητες σε αρχιτεκτονικά στυλ και θρησκευτικές πρακτικές.
Διαβάστε επίσης: Το Παλάτι των «Ελλήνων» στην Oaxaca του Μεξικού
Άραγε, θα μπορούσαν ορισμένες από αυτές τις ομοιότητες να είναι καθαρά συμπτωματικές. Για τους ιστορικούς και τους αρχαιολόγους είναι απλές συμπτώσεις ή και ούτε καν αυτό. Ωστόσο, οδήγησαν αρκετούς να υποθέσουν ότι μπορεί να υπήρχε πολιτιστική ανταλλαγή μεταξύ των δύο ομάδων στην αρχαιότητα.
Είναι όλα μία εικασία;
Η ιδέα της αρχαίας ελληνικής επαφής με την Αμερική εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό μία εικασία, ενώ δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία που να αποδεικνύουν οριστικά ότι συνέβη μια τέτοια επαφή – αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί ως μία πιθανή εκδοχή.
Είναι απολύτως πιθανό ότι η παρουσία ελληνικών αντικειμένων στην Αμερική μπορεί να εξηγηθεί με άλλα μέσα, όπως το εμπόριο ή αργότερα η ευρωπαϊκή εξερεύνηση. Η Οδύσσεια θεωρείται μύθος, ο Διογένης δεν ξέρουμε σε ποια ήπειρο αναφέρεται, τα φτερά που φορούσαν στο κεφάλι οι Λύκιοι από την Κρήτη δεν είναι στοιχείο.
Όλα αυτά, για τους αρχαιολόγους και τους ιστορικούς, δεν αποτελούν απτά στοιχεία παρά μόνο εικασίες, σκέψεις, ανοησίες, ενώ για μερικούς άλλους είναι σκέτη παραπληροφόρηση
Ίσως, είναι σημαντικό να προσεγγίσουμε και τις δύο αντίθετες πλευρές με μια υγιή δόση σκεπτικισμού.
Ένα ενδιαφέρον μυστήριο
Τελικά, το ερώτημα εάν οι αρχαίοι Έλληνες έφτασαν στην Αμερική πολύ πριν από τον Κολόμβο παραμένει ένα ενδιαφέρον μυστήριο.
Αν και τα στοιχεία μπορεί να είναι δελεαστικά, είναι σημαντικό να προσεγγίζουμε αυτούς τους ισχυρισμούς με προσοχή και να συνεχίσουμε να αναζητούμε πιο συγκεκριμένα στοιχεία για να τους υποστηρίξουμε ή να τους αντικρούσουμε.
Είτε οι αρχαίοι Έλληνες αντιμετώπισαν όντως τους αυτόχθονες πληθυσμούς της Αμερικής είτε όχι, η πιθανότητα μιας τέτοιας επαφής και διασύνδεσης, για μένα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Απλά χρειάζονται ακράδαντα ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία για να υποστηριχτεί η όλη ιδέα.
diadrastika / Image by Marco Lopes from Pixabay
