Η Απάτη του Τζόκερ. To video που αναστάτωσε όλη τη χώρα
περιεχόμενο φαντασίας, με στοιχεία δημιουργικής γραφής
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Είχα σηκωθεί από το γραφείο μου που ήταν σαν ένα κουτί που ίσα-ίσα με χωρούσε, με τείχους που είχαν ύψος λιγότερο από ενάμιση μέτρο, σφηνωμένο αλλά έξυπνα ταιριασμένο ανάμεσα σε πολλά άλλα κουτιά-γραφεία που όρθιος τα έβλεπες όλα καθώς και όλους του συναδέλφους που εργάζονταν σε αυτά. Πήγα στο παράθυρο και κοιτούσα τη βροχή από το παράθυρο. Έπεφτε ασταμάτητα, με τα τουλούμια. Ρούφηξα λίγο από τον καφέ μου, γαλλικός με άρωμα φουντούκι. Με βοηθούσε να σκεφτώ. Ήπια άλλη μια γουλιά. Πολύ γρήγορα κατάλαβα πως πίσω μου στεκόταν ο αρχισυντάκτης.
«Λοιπόν;» με ρώτησε. «Τι αποφάσισες; Θα αναλάβεις το άρθρο ή να το δώσω σε κάποιον άλλον;»
Γύρισα και τον κοίταξα. Ναι, το είχα αποφασίσει. Θα το έκανα. Απλά χρειαζόμουν κάτι να πιαστώ να εμπνευστώ. Του έγνεψα καταφατικά.
«Ωραία, λοιπόν. Νομίζω είναι η ευκαιρία σου», μου είπε.
Ναι, μπορεί και να ήταν. Δεν ξέρω πια, τι είναι ευκαιρία και τι όχι. Όταν εργαζόμουν για μια ιταλική εφημερίδα, το τελευταίο άρθρο που είχα γράψει ύστερα από πολύμηνη έρευνα ήταν για τη διαφθορά της κυβέρνησης. Όλοι – κι εγώ μαζί – περιμέναμε να πάει σφαίρα, με τρελά νούμερα. Τελικά, έλαβε ελάχιστες προβολές στο διαδίκτυο αφού δεν ξεπέρασε τις εκατό χιλιάδες σε ολόκληρο το εικοσιτετράωρο. Τις περισσότερες, πάνω από ένα εκατομμύριο σε μία ώρα, κέρδισε ένα τροχαίο ατύχημα στην εθνική οδό.
Δεν είναι αστείο; Όχι. Δεν είναι αστείο. Κι όμως είναι. Εξαρτάται από την οπτική γωνία που το βλέπει κάποιος. Να κοπιάζεις έναν ολόκληρο χρόνο ή και περισσότερο, να συγκεντρώνεις στοιχεία για ένα άρθρο, σοβαρό, με επιχειρήματα και τελικά να σου κλέβει την παράσταση ένα τροχαίο! Γιατί; Ίσως, γιατί λίγο-πολύ, κάπου όλοι μέσα μας ξέρουμε για την διαφθορά στην κυβέρνηση, οπότε ένα πολιτικό πρόσωπο πάνω ή κάτω δεν αποτελεί καμία προσφορά στον κόσμο, για τον μέσο αναγνώστη. Όμως, στο τροχαίο στην εθνική οδό που δεν προκάλεσε κανένα θάνατο, αλλά προκάλεσε ουρά χιλιομέτρων… εκεί ο κόσμος ταυτίστηκε γιατί βρισκόταν εγκλωβισμένος στα αυτοκίνητά του. Συγγενείς, φίλοι, ερωμένες, συνάδελφοι και εργοδότες έσπαγαν τα τηλέφωνα, δουλειές έμεναν πίσω και οι καθυστερήσεις πολλές. Αλλά, δεν είναι αστείο; Δέκα γραμμές άρθρο που γράφτηκε σε λιγότερο από ένα λεπτό, να εκμηδενίσει μια προσπάθεια μηνών; Προσωπικά, το βρίσκω αστείο για το κομμάτι της ερευνητικής δημοσιογραφίας.
Τώρα, στην εφημερίδα που με προσέλαβαν πρόσφατα, μου πρότειναν να γράψω ένα άρθρο για ένα στυγερό έγκλημα ενός μεγιστάνα στα Βόρεια Προάστεια, αλλά κυρίως να επικεντρωθώ σε ένα βίντεο, από το χώρο του εγκλήματος, το οποίο είχε διαρεύσει και κυκλοφορούσε παντού: από τις πιο έγκριτες online εφημερίδες έως το τελευταίο profile στα social media. Το βίντεο αυτό ήταν τόσο αισχρό και αηδιαστικό και προκλητικό που κανείς δεν το άφηνε ασχολίαστο ή δεν εξέφραζε τη δική του εκδοχή για το πως είχαν τα πράγματα. Δεν θα περιγράψω τι έδειχνε, απλά θα αναφέρω πως παρουσίαζε τρεις τύπους τζόκερ.
Εσείς, πόσους τζόκερ γνωρίζετε; Σίγουρα όλοι ξέρετε αυτό στα τυχερά παιχνίδια. Ξέρετε, επίσης, τον χαρακτήρα που είναι ο αντίπαλος του Μπάτμαν. Τέλος φαντάζομαι γνωρίζετε το αντίστοιχο χαρτί στην τράπουλα. Ο τρόπος που ήταν σκηνοθετημένο το βίντεο, και τους τρεις τύπους τζόκερ με τη σειρά που προανέφερα, έλεγε ξεκάθαρα: «Τα λεφτά σας τα έχω χεσμένα. Το σύστημα θα ανατραπεί. Σύντομα κοντά σας, δεν είναι χωρατό». Όπως καταλαβαίνετε, το βίντεο είχε αναστατώσει τους πάντες και οι Αρχές έψαχναν να βρουν ποιος το δημιούργησε, ποιος το ανέβασε στο διαδίκτυο και τι σκοπούς είχε. Σε ποιους αναφερόταν; Στους πλούσιους, στους τραπεζίτες, στις πολυεθνικές, στην κυβέρνηση, στην εξουσία γενικότερα και στα μέσα καταστολής της; Άραγε, αναφερόταν στα κάθε είδους παράνομα και απάνθρωπα κυκλώματα που καλύπτονταν από κάθε είδους Αρχή, όπως διατεινόταν; Όλα τα έπιανε το βίντεο. Δεν άφηνε τίποτε απέξω. Καταλαβαίνετε φαντάζομαι για τον χαμό που δυναμίτιζε κάθε ώρα που περνούσε.
Σε ποιους αναφερόταν; Και τι θα έκανε αυτός που το έφτιαξε; Θα έπαιρνε το νόμο στα χέρια του; Όλα αυτά προκαλούσαν πολλή συζήτηση. Πολύς κόσμος ήταν τρομοκρατημένος, το ίδιο και οι Αρχές που έπρεπε να προστατέψουν τον κάθε πολίτη που φοβόταν και ήταν αντίθετος με το βίντεο αλλά, ταυτόχρονα, έπρεπε να αποτρέψουν εκείνους που υποστήριζαν ότι η βία είναι απαραίτητη για την ανατροπή του συστήματος και ότι για να χτιστεί κάτι καινούριο, πρέπει να γκρεμιστούν όλα. Ερωτήματα πολλά και κρίσιμα που ξεπήδησαν από ένα βίντεο, που έγινε η αιτία για να βγάλει πολύς κόσμος τα απωθημένα του. Όπως το έβλεπαν πολλοί θεωρητικοί συμπεριφοράς της μάζας, θα μπορούσε αυτό το βίντεο να προκαλέσει επανάσταση. Ή μήπως το βίντεο είχε σκοπό να προβληματίσει; Έτσι απλά;
Αυτό έψαχνα να βρω κι εγώ, από κάπου, κάπως να πιαστώ για γράψω ένα άρθρο που θα είχε απήχηση. Ένα πιασάρικο άρθρο, με λίγα λόγια. Δεν σκόπευα να φάω τα νιάτα μου, που λέει ο λόγος, για ένα άρθρο που θα μπορούσε, ίσως, να το ξεπεράσει σε αναγνώσεις ένας καβγάς σε κάποιο μπαρ. Τελικά, κάτι σκέφτηκα. Ήπια άλλη μια γουλιά καφέ και επιστρέφοντας στο γραφείο μου σημείωνα ήδη στο μυαλό μου το χτίσιμο μιας σκαλέτας που θα επεξεργαζόμουν στη συνέχεια. Και τότε, συνέβη το απρόσμενο. Με το που πάτησα μερικά πλήκτρα για να γράψω τις πρώτες λέξεις, αισθάνθηκα την παρουσία του αρχισυντάκτη πίσω μου και πάλι.
«Άστο», μου είπε. «Μην γράψεις τίποτα».
«Γιατί;» τον ρώτησα με έκπληξη και ανησυχία. Σίγουρα δεν θα ήταν καλό αυτό που θα μου έλεγε.
Τελικά, μου εξήγησε ότι μόλις πριν λίγο, το βίντεο με τους τρεις τύπους τζόκερ, χαρακτηρίστηκε ως απάτη και ψευδείς ειδήσεις και ότι συνέλαβαν τον φαρσέρ που το έφτιαξε, ο οποίος είχε το παρατσούκλι του Τζόκερ. Εκείνο που μου έκανε εντύπωση και προκάλεσε το ενδιαφέρον μου στην ανακοίνωση, όπως μου την διάβασε ο αρχισυντάκτης, ήταν πως όλες οι μεγάλες, έγκυρες και έγκριτες online εφημερίδες που δημοσίευσαν το βίντεο, παρασύρθηκαν, λέει, αφήνοντας εύληπτα να υπονοηθεί πως όλες οι άλλες σελίδες, στα blogs και όσοι δεν ήταν μέρος των εφημερίδων αυτών, αναπαρήγαγαν το οπτικό υλικό για μερικά κλικ παραπάνω με σκοπό την κερδοσκοπία. Αυτό ήταν, λοιπόν; Μια απάτη; Ναι, ήταν μια απάτη.
Πολύ σύντομα, σχεδόν ακόμα και μέσα στην ίδια ημέρα της ανακοίνωσης, καταλάγιασε το μένος και το ενδιαφέρον του κόσμου, μαζί και οι παράπλευρες θεωρίες συνωμοσίας που κυκλοφορούσαν από καιρό. Η επανάσταση που ετοιμαζόταν ή που νόμιζαν οι θεωρητικοί συμπεριφοράς της μάζας πως ετοιμαζόταν, ξεφούσκωσε. Τα σχόλια και οι αντιδράσεις από τα σόσιαλ, την επόμενη μέρα είχαν σχεδόν μηδενιστεί. Οι πολίτες καθησυχάστηκαν και ο τόπος γύρισε στην ηρεμία του. Έτσι, λοιπόν, κανένας από όλους αυτούς δεν πρόσεξε ένα δελτίο τύπου που δημοσιεύτηκε δυο μέρες μετά και έλεγε πως ο φαρσέρ αφέθηκε ελεύθερος γιατί δεν υπήρχε κανένα στοιχείο εναντίον του, πως δεν είχε γνώσεις για να κατασκευάζει βίντεο, πως ήταν ένας άστεγος που του είχαν κολλήσει το παρατσούκλι του Τζόκερ, επειδή παρά τις δυστυχίες της ζωής και παρά το γεγονός πως ήταν άσχημος στο πρόσωπο, ποτέ δεν έχανε το χαμόγελό του.
diadrastika / Image by dj_jok3r from Pixabay
