Ξεδιπλώνοντας το Σύμβολο του Ήλιου της Βεργίνας που Λίγοι Γνωρίζουν
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ για την προέλευση του συμβόλου των Μακεδόνων, του Ήλιου της Βεργίνας; Ας βυθιστούμε στην ενδιαφέρουσα ιστορία τριών νεαρών ανδρών. Τα ονόματα τους είναι Γαυάνης, Αέροπος και Περδίκκας, οι οπαίοι ξεκίνησαν ένα ταξίδι που τελικά θα οδηγούσε στη δημιουργία αυτού του ισχυρού εμβλήματος.
Ποιοι είναι τα τρία αδέλφια, ο Γαυάνης, ο Αέροπος και ο Περδίκκας, είναι από τη γενιά του Τημένου και κατέφυγαν από το Άργος στους Ιλλυριούς και από εκεί πέρασαν στην Άνω Μακεδονία. Κατά την ελληνική μυθολογία ο Τήμενος ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Αριστομάχου και επομένως τρισέγγονος του Ηρακλή.
Με βασική πηγή τον Ηρόδοτο και πληροφορίες από το βιβλίο «Η ιστορία της Θεσσαλονίκης», του Απόστολου Παπαγαννόπουλου από τις εκδόσεις ΡΕΚΟΣ, όπως δημοσιεύτηκαν στo mixanitouxronou.gr, έχουμε την ιστορία που ακολουθεί, επιγραμματικά.
Ένα μοιραίο ταξίδι
Η ιστορία αρχίζει με τους τρεις νέους άνδρες που εγκαταλείπουν το Άργος και βρίσκονται στην υπηρεσία του βασιλιά της πόλης της Λεβαίας στην Ιλλυρία. Κάποια στιγμή ανάλαβαν τη φροντίδα των αλόγων, των βοοειδών και των προβάτων του βασιλιά. Σύντομα τράβηξαν την προσοχή του βασιλιά. Εκείνος, φοβούμενος ότι τα αδέρφια αποτελούσαν απειλή, ενδεχομένως για τη βασίλεια του, αποφάσισε να τους στείλει μακριά.
Αντί για μια παραδοσιακή ανταμοιβή για τις υπηρεσίες τους, ο βασιλιάς πρότεινε να λάβουν ως “πληρωμή” τη σκιά του ήλιου που λαμπυριζε στο σπίτι του εκείνη τη στιγμή μέσα από την καμινάδα. Τα αδέρφια Γαυάνης και Αέροπος απέρριψαν την παράξενη αμοιβή αλλά, ήταν ο Περδίκκας που δέχτηκε την προσφορά του βασιλιά, χωρίς δισταγμό.
Γεννιέται ένα σύμβολο
Ο Περδικκας έβγαλε το μαχαίρι του, σκάλισε την εικόνα του ήλιου με τις ακτίνες του στο πάτωμα τρεις φορές, έκοψε το κομμάτι και το κουβάλησε μαζί του. Στη συνέχεια, μαζί με τους αδελφούς του ταξίδεψαν στην Μακεδονία.
Εκεί, εγκαταστάθηκαν κοντά στους κήπους του Μίδα, γιου του Γορδίου όπου είδαν ένα αξιοπερίεργο θέαμα – εξηντάφυλλα τριαντάφυλλα που ανθίζουν μόνα τους, το καθένα με ένα μοναδικό και έντονο άρωμα.
Το σχέδιο που είχε διατηρήσει ο Περδικκας έγινε το διάσημο σύμβολο που τώρα γνωρίζουμε ως “Ήλιος της Βεργίνας”.
Απόπειρα ερμηνείας του συμβόλου
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, οι προγονοί μας άφησαν τις παραδόσεις τους σε μορφή μύθων. Αν θεωρήσουμε ότι το χάραγμα του ήλιου στο δάπεδο είναι μέρος ενός αλληγορικού μύθου, τότε αυτό που υπονοείται είναι πολύ βαθύτερο αλλά δυστυχώς, ίσως, δεν έχουμε τον σωστό “κώδικα” για να αποκωδικοποιήσουμε, το μυστικό που κρύβει.
Ωστόσο, αρκετοί θεωρούν ότι ο “ήλιος” που σκάλισε στο πάτωμα ο Περδίκκας, το μετέπειτα σύμβολο του ‘Ήλιου της Βεργίνας” σχετίζεται με τον Σείριο. Όμως, αυτό είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που πολλοί αμφισβητούν και το κατατάσσουν στα φληναφήματα και την παραφιλολογία.
Αν, όμως, επιχειρήσουμε μία απόπειρα ερμηνείας του συμβόλου, καθώς εξετάζουμε την ιστορία των τριών νέων φαίνεται να υποδηλώνεται πως πέρα από την “εικόνα” που μας δίνει το σύμβολο, υπάρχει ένα διαρκές υπόβαθρο νοημάτων:
Διαβάστε επίσης: Ήλιος της Βεργίνας. Η Ιστορία που Κρύβεται πίσω του
Το πάτωμα, ο ήλιος, η καμινάδα, το μαχαίρι, οι κήποι, ο Μίδας, τα εξηντάφυλλα τριαντάφυλλα, η ξεχωριστή ευωδιά τους, καθώς και το αξιοσημείωτο ταξίδι που οδήγησε στη δημιουργία μιας πολιτιστικής εικόνας.
Το δάπεδο, για παράδειγμα, υποδηλώνει προσανατολισμό και κατεύθυνση και άρα γνώση του τι ψάχνεις και που μπορεί να βρίσκεται. Ένας κόσμος δύο διαστάσεων (μήκος και πλάτος) που πάνω του βρίσκεται ένα αποτύπωμα προερχόμενο από την τρίτη διάσταση (ύψος). Άραγε, θα μπορούσε να υποδηλώνεται ότι το δάπεδο είναι ο τρισδιάστατος κόσμος μας και ο Περδίκκας είδε σε αυτόν ένα αποτύπωμα από κάποια επόμενη;
Το μαχαίρι, λέγεται ότι είναι ένα σύμβολο που σχετίζεται με την ιδέα της εκδίκησης ή του ενστίκτου. Το κόψιμο, φαίνεται να συμβολίζει την απελευθέρωση, ότι κόβει τα δεσμά της άγνοιας και έπαρσης. Άραγε, να είναι ένα βήμα αφήσουμε πίσω μας αυτά που ξέρουμε και να αγκαλιάσουμε αυτά που δεν γνωρίζουμε;
Ο κήπος είναι σύμβολο της υποταγμένης και περιχαρακωμένης φύσης που συνδέεται με τη συνείδηση απέναντι στο ασυνείδητο. Φαίνεται πιθανό να σχετίζεται με τα Ηλύσια Πεδία, ως σύμβολο της ζωής και της αθανασίας. Θεωρείται επίσης σύμβολο της ψυχής. Άραγε, μήπως υποδηλώνει μία επαφή με το συλλογικό ασυνείδητο και άρα την αρχέτυπη πηγή;
Τα τριαντάφυλλα υποδηλώνουν την αιώνια Άνοιξη. Ενώ ο αριθμός 60, στα εξηντάφυλλα τριαντάφυλλα, στην αιγυπτιακή κουλτούρα αντιπροσωπεύει την μακροζωία. Άραγε, για να φτάσουμε στην πηγή πρέπει να διαβούμε σωστά για να ζήσουμε καλά και να αντέξουμε στις δυσκολίες του ταξιδιού;
Τέλος, τι θα μπορουσαν να συμβολίζουν οι 16 ακτίνες, 8 μεγάλες και 8 μικρές; Ο αριθμός 8 θεωρείται το τέρμα του μυημένου που έφτασε στο τέλος της αναζήτησης, στην ευδαιμονία. Και επειδή ο αριθμός οκτώ εμφανίζεται δύο φορές στον Ήλιο της Βεργίνας, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ο ανακτημένος στόχος σχετίζεται με τη ζωή στη Γη και κάπου αλλού στο υπερπέραν ή απλά στην υλική πνευματική κατάκτηση.
Αν στην πραγματικότητα έχουν κάποιο νόημα όλα αυτά υποδηλώνουν και υπονοούν πάρα πολλά. Αλλά ποιος μπορεί να πει με βεβαιότητα; Τι ήθελε να μας πει ο μύθος; Πόσα άλλα πράγματα μπορεί να κρύβονται πέρα από ένα απλό σχέδιο που στην όψη απλά συμβολίζει τον Ήλιο με τις ακτίνες του;
Η κληρονομιά του Ήλιου της Βεργίνας
Ο Ήλιος της Βεργίνας, από τη δημιουργία του ως σήμερα, έχει γίνει σύμβολο μεγάλης σημασίας που αντιπροσωπεύει την εξουσία, την ενότητα και την υπερηφάνεια για τον μακεδονικό λαό. Ο περίπλοκος σχεδιασμός και η ιστορική του προέλευση συνεχίζουν να αιχμαλωτίζουν τους μελετητές και τους ενθουσιώδεις, ρίχνοντας δέσμες φωτός στην πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Μακεδονίας.
Από τις ταπεινές αρχές του ως ένα κομμάτι σκαλισμένου δαπέδου σε ένα διαχρονικό έμβλημα που ξεπερνά τις γενιές, ο Ήλιος της Βεργίνας είναι απόδειξη της διαρκούς κληρονομιάς του μακεδονικού πολιτισμού.
Ένα μαγευτικό ταξίδι
Συμπερασματικά, η ιστορία του Ήλιου της Βεργίνας είναι ένα μαγευτικό ταξίδι τριών νεαρών ανδρών που δημιούργησαν ένα σύμβολο που θα ερχόταν να καθορίσει ένα ολόκληρο έθνος.
Από την ταπεινή προέλευση στην Ιλλυρία μέχρι τους υπέροχους κήπους του Μίδα στη Μακεδονία, ο Ήλιος της Βεργίνας παραμένει ένα ισχυρό έμβλημα κληρονομιάς και ταυτότητας.
Την επόμενη φορά που θα δείτε τον Ήλιο της Βεργίνας, θυμηθείτε την ιστορία των τριών νεαρών ανδρών που μετάτρεψαν μερικές απλές ακτίνες ηλιακού φωτός σε ένα διαχρονικό σύμβολο υπερηφάνειας και παράδοσης που, ίσως, κρύβει περισσότερα νοήματα από αυτά που νομίζουμε.
diadrastika / Image by benjaminec from depositphotos.com
