Ένας εκ των 7 Σοφών της αρχαιότητος.
Γεννήθηκε το 640 π.Χ. στην Αθήνα και υπήρξε ο μεγαλύτερος νομοθέτης των Αθηνών και θεμελιωτής της Αθηναικής Δημοκρατίας. Καταγόταν από το πλούσιο γένος των Κοδριδών, αλλά ο πατέρας του Εξηκεστίδης ήταν φτωχός.
Τούτο, κατά τον Πλούταρχο, ανάγκασε τον Σόλωνα να επιδοθεί στο εμπόριο, που τον ωφέλησε όχι μόνο οικονομικά, αλλά του χάρισε και πλούσιες εμπειρίες, που τον βοήθησαν να αναμιχθεί στα κοινά της πόλης του.
Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατάληψη της Σαλαμίνας το 596 π.Χ. από τους Αθηναίους ενθουσιάζοντας τους με τους στίχους του, ώστε να εκδιώξουν από το νησί τους τους Μεγαρείς, που το κατείχαν τότε. Η Σαλαμίνα είχε εμπορική και στρατιωτική σημασία για την Αθήνα.
Σαν άρχοντας το 594/3 έλαβε εξουσιοδότηση με απόλυτη ελευθερία να ρυθμίσει τις μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους πολλούς και στους ολίγους. Πέτυχε την επιβολή της σεισάχθειας με παράλληλη απαγόρευση των όρων, που έστηναν οι ισχυροί στα αγροκτήματα των φτωχών, που δανείζονταν από τους πρώτους με υποθήκεση της ιδιοκτησίας τους σε γη και της προσωπικής τους ελευθερίας.
Το έργο του Σόλωνα ως ποιητή και νομοθέτη περιλαμβάνει νόμους και δημηγορίες, ελεγείες, ιάμβους και επωδούς. Από όλα αυτά τα ποιήματα μας σώθηκαν περίπου 200 στίχοι από τις ελεγείες, 20 από τροχαϊκά και 45 ιαμβικά ποιήματα. Μερικοί στίχοι, που αποδίδοντα στον Θέογνη, ανήκουν, κατά τους μελετητές, στον Σόλωνα.
Το ποιητικό έργο του Σόλωνα δεν μπορεί να διαχωριστεί από την πολιτική δραστηριότητά του. Ο Σόλων ο Αθηναίος είναι η πρόδρομη ποιητική φωνή της Αθήνας. Πιστεύει ότι ο άνθρωπος δεν έχει μόνον ιδιωτική ζωή, αλλά ως μέλος ενός κοινωνικού συνόλου μετέχει και της πολιτικής κοινότητας με τις ευθύνες που του αναλογούν. Για να υπάρχει ατομική και κοινωνική ευδαιμονία, πρέπει να διέπει τις σχέσεις των ανθρώπων ο αλληλοσεβασμός, η τάξη και η ισορροπία, που επιφέρουν την αρμονία, σαν αυτή που ορίζει τους νόμος του σύμπαντος.
Ο Σόλων με την πολιτική δραστηριότητά του και με την ζωή του δίνει παράδειγμα δίκαιου, έντιμου και συνετού πολιτικού άνδρα. Ο ποιητής Σόλων είναι ο πολιτικός οραματιστής μιας δίκαιης κοινωνίας. Διδακτικός ποιητής, με απλότητα και λιτότητα σκέψης διαυγής και ειλικρινής, με γλώσσα σφριγηλή και καυστική, κατέχει περίοπτη θέση στον αρχαϊκό λυρισμό.
Θέσπισε τον θεσμό της σεισάχθειας,δηλαδή την απαγόρευση του δανεισμού με υποθήκη την προσωπική ελευθερία του πολίτη.Αναδιοργάνωσε το πολίτευμα της από ολιγαρχικό σε δημοκρατικό,θεσπίζοντας τους θεσμούς της Εκκλησίας του Δήμου,της Βουλής των 400 και του Δικαστηρίου του Αρείου Πάγου.Υποχρέωσε επίσης τους Αθηναίους να ορκιστούν υπακοή και σεβασμό στους νόμους.
Οι 10 Νόμοι του Σόλωνα:
Α. ΚΑΛΟΚΑΓΑΘΙΑΝ ΟΡΚΟΥ ΠΙΣΤΟΤΕΡΑΝ ΕΧΕ
Β. ΜΗ ΨΕΥΔΟΥ
Γ. ΤΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΜΕΛΕΤΑ
Δ. ΦΙΛΟΥΣ ΜΗ ΤΑΧΥ ΚΤΩ ΟΥΣ Δ’ ΑΝ ΚΤΗΣΗΙ ΜΗ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΖΕ
Ε. ΑΡΧΕ ΠΡΩΤΟΝ ΜΑΘΩΝ ΑΡΧΕΣΘΑΙ
ΣΤ. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕ ΜΗ ΤΑ ΗΔΙΣΤΑ, ΑΛΛΑ ΤΑ ΑΡΙΣΤΑ
Ζ. ΝΟΥΝ ΗΓΕΜΟΝΑ ΠΟΙΟΥ
Η. ΜΗ ΚΑΚΟΙΣ ΟΜΙΛΕΙ
Θ. ΘΕΟΥΣ ΤΙΜΑ
Ι. ΓΟΝΕΑΣ ΑΙΔΟΥ
Πριν από αυτόν, οι διαθήκες ήταν άγνωστες στην Αθήνα, την περιουσία του αποθανόντος την κληρονομούσαν οι συγγενείς. Ο Σόλων έδωσε ελευθερία στο άτομο, επιτρέποντας να διαχειρίζεται την περιουσία του όπως ήθελε, σε περίπτωση που δεν είχε παιδί. Ο Σόλων έβαλε τα θεμέλια της βιομτεχνίας. Κάθε πατέρας έπρεπε να μάθει στο παιδί του μια τέχνη, διαφορετικά τα παιδιά του δεν θα ήταν υπεύθυνα να τον κοιτάξουν στα γεράματα του. Με τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις ανέπτυξε την Αθηναϊκή βιομηχανία, φέρνοντας τεχνίτες από την Κόρινθο και άλλες πόλεις, υποσχόμενος να τους δώσει την Αθηναϊκή υπηκοότητα. Ο Σόλων ήταν επίσης έξοχος λυρικός και ελεγειακός ποιητής. Ήταν ο πρώτος Αττικός ποιητής και έγραψε ιαμβικά και ελεγειακά σε ηθικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα. Οι ελεγείες του αριθμούσαν πάνω από πέντε χιλιάδες γραμμές. Στις πολιτικές ελεγείες, έγραψε για το νησί της Σαλαμίνας και για το πως διέγειρε τους πολίτες της Αθήνας να επανακτήσουν το νησί. Σαν χαρακτήρας ο Σόλωνας ήταν ειλικρινής, με καλοσύνη και γενναιόδωρος.
Χαρακτηρίζονταν από μετριοπάθεια και το σύνηθες ρητό του ήταν “Μηδέν άγαν” (τίποτα με υπερβολή). Ήταν ένας από τους επτά σοφούς. Η σοφία του και ο ευγενής πατριωτισμός του σημάδεψαν την Αθηναϊκή πολιτεία, ως το πρώτο αληθινό παράδειγμα ανθρωπισμού. Στις ηθικές ελεγείες ανήκει και το ποίημα του, “οι παροτρύνσεις στον εαυτόν μου”, καθώς επίσης και το συχνά αναφερόμενο απόφθεγμα:
“Γηράσκω δ’ αιεί πολλά διδασκόμενος”.
Όταν τελείωσε το έργο του, ο Σόλων έφυγε από την Αθήνα, λέγοντας στους Αθηναίους να μην αλλάξουν τίποτα επί δέκα χρόνια, ή σύμφωνα με άλλη μαρτυρία για εκατό χρόνια.
Ο Σόλων πρώτα επισκέφθηκε την Αίγυπτο, ερχόμενος σε επαφή με βασιλείς και ιερείς, μαθαίνοντας την ιστορία τους. Οι ιερείς του είπαν για το νησί της Ατλαντίδος και τον πόλεμο που οι Αθηναίοι έκαναν εναντίον του νησιού, εννέα χιλιάδες χρόνια πριν. Από τις πληροφορίες που του έδωσαν οι ιερείς, άρχισε να γράφει ένα ποίημα, αλλά πέθανε πριν να το τελειώσει. Μετά από την Αίγυπτο, πήγε στην Κύπρο και αργότερα στην Λυδία, όπου και συνάντησε τον βασιλιά Κροίσο, στις Σάρδεις. Σύμφωνα με την ιστορία του Ηρόδοτου, ο Κροίσος, αφού του έδειξε τους αμύθητους θησαυρούς του, τον ερώτησε ποιος ήταν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος που είχε γνωρίσει, περιμένοντας από τον Σόλωνα ότι θα ανέφερε αυτόν. Ο Σόλων αποφεύγοντας να κολακεύσει τον βασιλιά, ονόμασε δυο κοινούς Έλληνες, τον Αθηναίο Τελαμόνα και τους Αργείους αδελφούς Κλεόβη και Βίτωνα. Όταν ο Κροίσος απάντησε, ότι δεν είχε λάβει υπ΄ όψιν του τα πλούτη του και την δόξα του, ο Σόλωνας του απάντησε να μην θεωρεί έναν άνθρωπο ευτυχή, αν δεν γνωρίζει πως τελείωσε η ζωή του: “Μηδένα προ του τέλους μακάριζε” (Μην θεωρήσεις κανένα ευτυχή, πριν γνωρίσεις το τέλος του). Ο Κροίσος τότε περιφρόνησε τον Σόλωνα, αλλά όταν ανετράπη από τον Κύρο και ήταν έτοιμος να καεί στην πυρά, τα λόγια του Σόλωνα ήλθαν στο μυαλό του και φώναξε με δυνατή φωνή, τρεις φορές: “Σόλων, Σόλων, Σόλων”. Όταν ο Κύρος ερώτησε να μάθει την παράξενη έννοια των λόγων του και έμαθε, διέταξε τους ανθρώπους του να σβήσουν αμέσως την φωτιά, αλλά αυτό αποδείχθηκε αδύνατο. Ο Κροίσος όμως στάθηκε τυχερός και σώθηκε από μιαν απότομη καταρρακτώδη βροχή. Ο Κύρος μετά από αυτό το γεγονός, επανέφερε τον Κροίσο στην βασιλεία του και τον έκανε έμπιστο φίλο και σύμβουλο του. Κατά την διάρκεια της απουσίας του Σόλωνα από την Αθήνα, οι τρεις τάξεις είχαν ξαναρχίσει τις εχθροπραξίες μεταξύ τους. Οι Πεδειείς (κάτοικοι των πεδιάδων) είχαν αρχηγό τους τον Λυκούργο, οι Παράλιοι (κάτοικοι των ακτών ) τον Μεγακλή, από το γένος των Αλκμεωνίδων και οι Διάκριοι (ορεινοί) τον Πεισίστρατο, εξάδελφο του Σόλωνα. Όταν ο Σόλων επέστρεψε στην Αθήνα, γύρω στο 562 π.Χ., προσπάθησε ανεπιτυχώς να δώσει τέλος στις φιλοδοξίες του εξάδελφου του Πεισίστρατου. Πέθανε στην Κύπρο και σύμφωνα με την διαθήκη του, οι στάχτες του σκορπίστηκαν γύρω από το αγαπημένο του νησί της Σαλαμίνος,το 560 π.Χ.
Οι μετέπειτα γενεές θεωρούσαν τον Σόλωνα πατέρα της δημοκρατίας, γιατί απελευθέρωσε το άτομο από την πολιτική κυριαρχία της ολιγαρχίας και από τα οικονομικά βάρη, δίνοντας πολιτικά δικαιώματα στους Θήτες, για να πάρουν μέρος στο συμβούλιο της Εκκλησίας. Ταυτόχρονα έδωσε στο άτομο καινούργιες υπευθυνότητες ως πολίτη, θεωρώντας ατιμία, να μην πάρει τα όπλα ενάντια σε τυράννους και σε επαναστάσεις.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟΔΙΔΟΜΕΝΑ ΣΤΟΝ ΣΟΛΩΝΑ:
<<Ημέτερη δε πόλις κατά μεν Διός ούποτ ολείται αίσαν και μακάρων θεών φρένας αθανάτων. Τοίη γαρ μεγάθυμος επίσκοπος οβριμοπάτρη Παλλάς Αθηναίη χείρας ύπερθεν έχει. Αυτοί δε φθείρειν μεγάλην πόλιν αφραδίηισιν αστοί βούλονται χρήμασι πειθόμενοι, δήμου θ ηγεμόνων άδικος νόος. οίσιν ετοίμον ύβριος εκ μεγάλης άλγεα πολλά παθείν. ου γαρ επίστανται κατέχειν κόρον ουδέ παρούσας ευφροσύνας κοσμείν διαιτός εν ησυχίηι πλουτέουσιν δ αδίκοις έργμασι πειθόμενοι ούθ ιερών κτεάνων ούτε τι δημοσίων φειδόμενοι κλέπτουσιν αφαρπαγήι άλλοθεν άλλος, ουδέ φυλάσσονται σεμνά Δίκης θέμεθλα, ή σιγώσα σύνοιδε τα γιγνόμενα προ τ εόντα, τώι δε χρόνωι πάντως ήλθ αποτεισομένη, τούτ ήδη πάσηι πόλει έρχεται έλκος άφυκτον, ες δε κακήν ταχέως ήλυθε δουλωσύνην, ή στάσιν έμφυλον πόλεμόν θ εύδοντ επεγείρει, ός πολλών ερατήν ώλεσεν ηλικίην. Εκ γαρ δυσμενέων ταχέως πολυήρατον άστυ τρύχεται εν συνόδοις τοις αδικέουσι φίλους. Ταύτα μεν εν δήμωι στρέφεται κακά. Των δε πενιχρών ικνέονται πολλοί γαίαν ες αλλοδαπήν πραθέντες δεσμοίσί τ αεικελίοισι δεθέντες κα κακά δουλωσύνης στυγνά φέρουσι βίαι ούτω δημόσιον κακόν έρχεται οίκαδ εκάστωι, αύλειοι δ έτ έχειν ουκ εθέλουσι θύραι, υψηλόν δ υπέρ έρκος υπέρθυρεν, εύρε δε πάντως, ει και τις φεύγων εν μυχώι ήι θαλάμου. Ταύτα διδάξαι θυμός Αθηναίοις με κελεύει, ως κακά πλείστα πόλει Δυσνομίη παρέχει. Ευνομίη δ εύκοσμα και άρτια πάντ αποφαίνει, και θαμά τοις αδίκοις αμφιτίθησι πέδας. Τραχέα λειαίνει, παύει κόρον, ύβριν αμαυροί αυαίνει δ άτης άνθεα φυόμενα, ευθύνει δε δίκας σκολιάς, υπερήφανά τ έργα πραύνει. Παύει δ έργα διχοστασίης, Παύει δ αργαλέης έριδος χόλον, έστι δ’ υπ αυτής πάντα κατ ανθρώπους άρτια και πινυτά.>>
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
<<Η πόλη μας ποτέ δεν θα χαθεί σύμφωνα με τη θέληση και τη διάθεση του Δία και των μακαρίων αθανάτων θεών. Γιατί μια τόσο μεγαλόψυχη προστάτιδα, κόρη πατέρα ισχυρού, η Παλλάδα Αθηνά, έχει τα χέρια της απλωμένα πάω από την πόλη. Αλλά μόνοι τους οι πολίτες θέλουν να καταστρέφουν τη μεγάλη πόλη με τις απερισκεψίες τους, παρασρμένοι από φιλοχρηματία, και ο άδικος νους των αρχόντων του λαού. Είναι επόμενο γι αυτούς εξαιτίας της μεγάλης αλαζονείας να πάθουν πολλά κακά. Γιατί δεν ξέρουν να συγκρατούν την πλεονεξία και να απολαμβάνουν τα στρωμένα ευφρόσυνα συμπόσια με κοσμιότητα, πλουτίζουν παρασυρμένοι σε άδικες πράξεις και, χωρίς να λογαριάζουν ούτε τα ιερά κτήματα ούτε και τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου, κλέβουν με αρπακτικές διαθέσεις άλλος από δω και άλλος από κει και δεν σέβονται τους ιερούς θεσμούς της Δίκης, η οποία, μολονότι σιωπά, γνωρίζει αυτά, που γίνονται και θα γίνονται και τα παρελθόντα, και με τον χρόνο συνήθως έρχεται οπωσδήποτε, για να επιβάλλει τιμωρία. Αυτό φθάνει κιόλας ως αναπόφευκτη συμφορά για όλη την πόλη, και καταλήγει συνήθως αυτή πολύ γρήγορα σε ατιμωτική δουλεία, που προκαλεί εμφύλια σύγκρουση και αφυπνίζει τον κοιμώμενο πόλεμο, οδηγεί στον θάνατο πολλούς στο άνθος της ηλικίας τους. Γιατί εξαιτίας των εχθρών πολύ γρήγορα η πολυαγαπημένη πόλη κατατρύχεται από πολιτικές ενώσεις, αγαπητές στους αδικοπραγούντες. Αυτές οι συμφορές περιφέρονται στην πόλη. Κι από τους φτωχούς πολλοί φεύγουν σε ξένη χώρα, πουλημένοι και δεμένοι με εξευτελιστικά δεσμά, και υπομένουν με καταναγκασμό τις μισητές συνέπειες της δουλείας. Έτσι μια δημόσια συμφορά μεταβαίνει στο σπίτι του κάθε πολίτη ξεχωριστά. Και οι αύλειες θύρες δεν μπορούν πια να τη συγκρατήσουν, αλλά αυτή συνήθως πηδά πάνω από τον περίβολο και βρίσκει οπωσδήποτε κάποιον, ακόμα κι αν, προσπαθώντας αυτός να αποφύγει το κακό, καταφεύγει στο βάθος των δωματίων. Αυτά με προτρέπει η ψυχή μου να διδάξω στους Αθηναίους, ότι η κακή διοίκηση προκαλεί πάρα πολλές συμφορές στην πόλη. Ενώ η χρηστή διοίκηση όλα τα αναδεικνύει ταιριαστά και αρμονικά,και συγχρόνως δένει με χειροπέδες τους αδικοπραγούντες. Τις τραχύτητες της εξομαλύνει, παύει την πλεονεξία, ταπεινώνει την αλαζονεία, ξηραίνει τα άνθη της άτης, μόλις αυτά εμφανισθούν, επανορθώνει στρεψοδικίες και καταπραϋνει πράξεις αλαζονείας, παύει την εμφύλια έριδα. Παύει την οργή από την ολέθρια έριδα και είναι κάτω απ αυτήν τα πάντα στους ανθρώπους αρμονικά και συνετά>>
<<Εγώ δε των μεν ούνεκα ξυνήγαγον δήμον, τι τούτων πριν τυχείν επαυσάμην ; Συμμαρτυροίη ταύτ αν εν δίκηι. Χρόνου μήτηρ μεγίστη δαιμόνων Ολυμπίων άριστα, Γη μέλαινα, της εγώ ποτε όρους ανείλον πολλαχήι πεπηγότας. πρόσθεν δε δουλεύουσα, νυν ελευθέρη. Πολλούς δ Αθήνας πατρίδ ες θεόκτιστον ανήγαγον πραθέντας, άλλον ενδίκως, άλλον δικαίως, τους δ αναγκαίης υπό χρειούς φυγόντας, γλώσσαν ουκέτ Αττικήν ιέντας, ως δη πολλαχήι πλανωμένους. Τους δ ενθάδ αυτού δουλίην αεικέα έχοντας, ήθη δεσποτέων τρομεομένους, ελευθέρους έθηκα, ταύτα μεν κράτει ομού βίην τε και δίκην ξυναρμόσας έρεξα, και διήλθον ως υπεσχόμην. Θεσμούς δ ομοίως των κακώι τε καγαθώι ευθείαν εις έκαστον αρμόσας δίκην έγραψα. κέντρον δ άλλος ως εγώ λαβών, κακοφραδής τε και φιλοκτήμων ανήρ, ουκ αν κατέσχε δήμον. Ει γαρ ήθελον ά τοις εναντίοισιν ήνδανεν τότε, αύτις δ ά τοίσιν ούτεροι φρασαίατο, πολλών αν ανδρών ήδ εχηρώθη πόλις. Των ούνεκ αλκήν πάντοθεν ποιεόμενος ως εν κυσίν πολλήισιν εστράφην λύκος>>
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
<<Αποσύρθηκα μήπως εγώ από την εξουσία, πριν επιτύχω κάτι από αυτά, που για χάρη τους συμφιλίωσα τον λαό; Θα μπορούσε να μαρτυρήσει αυτά ενώπιον του δικαστηρίου του χρόνου με άριστο τρόπο η παντοδύναμη μητέρα των Ολυμπίων θεών, η σκουρόχρωμη Γη, από την οποία κάποτε εγώ έβγαλα τις λίθινες στήλες, που είχαν μπηχθεί σε πολλά μέρη. Και ενώ ήταν πριν δούλη, τώρα είναι ελεύθερη. Επανέφερα στην Αθήνα, στη θεόκτιστη πατρίδα, πολλούς, που είχαν πωληθεί ως δούλοι, άλλος παράνομα, άλλος σύμφωνα με τον νόμο, κι άλλος που εξαιτίας επιτακτικής ανάγκης αυτοεξορίσθηκαν και δεν μιλούσαν πια την Αττική γλώσσα, επειδή περιπλανώνταν σε πολλά μέρη. Κι αυτούς, που ζούσαν εδώ στον τόπο μας κάτω από καθεστώς ατιμωτικής δουλείας και έτρεμαν τις αυθαιρεσίες των αφεντάδων, τους ελευθέρωσα. Κι αφού συνδύασα με την επιβολή του νόμου τον καταναγκασμό και το δίκαιο, έπραξα και έφερα σε πέρας αυτά, όπως υποσχέθηκα. Καθιέρωσα θεσμούς, ίδιους και για τον φτωχό και για τον πλούσιο, αφού επέβαλα για τον καθένα αμερόληπτη δικαιοσύνη. Αν όμως έπαιρνε άλλος στα χέρια του, όπως εγώ, της εξουσίας τα βούκεντρα, ένας κακόβουλος και πλεονέκτης άνδρας, δεν θα μπορούσε να συγκρατήσει τον δημοκρατικό λαό. Γιατί, αν εγώ υιοθετούσα όσα ήταν αρεστά στους αντιπάλους του λαού τότε και όσα πάλι σκέπτονταν οι άλλοι εναντίον εκείνων, αυτή η πόλη θα είχε χάσει πολλούς άνδρες. Για όλους αυτούς τους λόγους, αντλώντας δύναμη από παντού,ανάμεσα σε πολλούς σκύλους στριφογυρίζοντας αμύνθηκα σαν λύκος.>>
<<Δήμωι μν γαρ έδωσα τόσον γέρας όσσον επαρκείν, τιμής ούτ, αφελών ούτ επορεξάμενος. Οί δ είχον δύναμιν και χρήμασιν ήσαν αγητοί, και τοις εφρασάμην μηδέν αεικές έχειν. Έστην δ αμφοβαλών κρατερόν σάκος αμφοτέροισιν, νικάν δ ουκ είασ ουδετέρους αδίκως. Δήμος δ ώδ αν άριστα συν ηγεμόνεσσιν έποιτο, μήτε λίην ανεθείς μήτε βιαζόμενος. Τίκτει γαρ κόρος ύβριν, όταν πολύς όλβος έπηται ανθρώποις οπόσοις μη νόος άρτιος ήι. Έργμασι (γαρ) αν μεγάλοις πάσιν αδείν χαλεπόν.>>
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
<<Στον λαό έδωσα τόσα δικαιώματα, ώστε να αρκούν, χωρίς ούτε να αφαιρέσω ούτε να προσθέσω τίποτα από την εξουσία. Αλλά και για όσους είχαν δύναμη και ήταν θαυμαστοί για τα χρήματά τους και γι αυτούς προνόησα να μην έχουν τίποτα το άδικο. Τοποθετήθηκα ανάμεσά τους, αφού παρενέβαλα ισχυρή ασπίδα και για τους δυο, και δεν επέτρεψα να υπερισχύσει με άδικα μέσα ούτε ο ένας ούτε ο άλλος. Ο λαός έτσι θα μπορούσε ν ακολουθήσει άριστα τους νέους άρχοντες, χωρίς ούτε να χαλαρώσει πολύ ούτε να καταναγκασθεί. Γιατί η πλεονεξία γεννά την έπαρση, όταν ακολουθεί πολύς πλούτος σ’ όσους ανθρώπους δεν υπάρχει σωστός νους. Σε μεγάλες πράξεις είναι δύσκολο να αρέσεις σ’ όλους.>>
<<Εκ νεφέλης πέλεται χιόνος μένος ηδέ χαλάζης, βροντή δ εκ λαμπρής γίγνεται αστεροπής. Ανδρών δ εκ μεγάλων πόλις όλλυται, ες δε μονάρχου δήμος αϊδρίηι δουλοσύνην έπεσεν. Λίην δ εξάραντ ου ράιδιόν εστι κατασχείν ύστερον, αλλ ήδη χρη καλά πάντα νοείν.>>
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
<<Από το σύννεφο γίνεται το σφοδρό χιόνι και το χαλάζι, και από τη λαμπρή αστραπή γίνεται η βροντή. Από τους ισχυρούς άνδρες καταστρέφεται η πόλη και από απειρία ο λαός συνήθως πέφτει στη δουλεία ενός τυράννου. Και αυτόν που υψώθηκε πολύ δεν είναι εύκολο να τον γκρεμίσεις ύστερα, αλλά πρέπει από πριν να προνοεί κανείς για όλα.>>
http://www.fourakis-kea.com/forum/viewtopic.php?f=18&t=1262&start=30
μέσω http://anakalipto.blogspot.com/2013/03/blog-post_5904.html / Image by helen-light from depositphotos.com
