Το αρχαίο «Κύπελλο του Λυκούργου» μοιάζει συνηθισμένο, όμως, παρουσιάζει ασυνήθιστη συμπεριφορά στο φως
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, είναι ένα εξαιρετικής ποιότητας και τεχνικής, γυάλινο αντικείμενο του 4ου αι. μ.Χ και είναι μοναδικό στο είδος του από πολλές απόψεις. Είναι σαν να έπεσε από τον ουρανό! Είναι το «Κύπελλο του Λυκούργου», όπως ονομάζεται και απεικονίζει τον βασιλιά να είναι αιχμάλωτος της νύμφης Αμβροσίας, η οποία έχει μεταμφιεστεί σε κλήμα. Μάλιστα, είναι το μοναδικό καταγεγραμμένο δείγμα ενός πολύ ειδικού τύπου γυαλιού, γνωστό ως διχροϊκό, το οποίο έχει τη ιδιότητα να αλλάζει χρώματα ανάλογα με το πως το κρατά κάποιος στο φως.
Για εμάς που δεν είμαστε ειδικοί, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δημιουργήθηκε από μια μυστηριώδη διαδικασία η οποία οδήγησε σε ένα φαινόμενο γνωστό ως «διχροϊκό» ή «διχρωματικό γυαλί«», δηλαδή μια μορφή γυαλιού που μπορεί να αλλάζει χρώμα ανάλογα με τη γωνία φωτός που περνά μέσα από τη δομή του. Η γυάλινη κούπα εμφανίζεται κόκκινη όταν φωτίζεται από πίσω, αλλά πράσινη όταν φωτίζεται μπροστά. Πρόκειται για μία εκπληκτική επίτευξη στο γυαλί, η οποία φαντάζει δύσκολη – αν όχι ακατόρθωτη – να αναπαραχθεί στις μέρες μας.
Διαβάστε επίσης: Το «Κύπελλο του Νέστορα» Αποδεικνύει Αυτό που μας Κρύβουν
To «Κύπελλο του Λυκούργου» είναι το μοναδικό αρχαίο τεχνούργημα που παρουσιάζει αυτή την ασυνήθιστη συμπεριφορά. Ύστερα από πραγματοποίηση επιστημονικών αναλύσεων διαπιστώθηκε ότι το διχρωματικό χαρακτηριστικό του γυαλιού δεν έγινε τυχαία, αλλά ύστερα από ανθρώπινη επέμβαση. Το αποτέλεσμα επιτεύχθηκε με μικροσκοπικές ποσότητες κάποιων «νανο-τμημάτων» χρυσού και αργύρου, διασκορπισμένων σε κολλοειδή μορφή σε όλο το τετηγμένο γυαλί. Σε αυτές τις προσθήκες οφείλονται οι ασυνήθιστες οπτικές ιδιότητες. Η ακριβής διαδικασία παραμένει ακόμα ασαφής, αν και η τελειότητα που επιτυγχάνεται μέσα από αυτήν είναι πέραν του δέοντος σαφής σε όλους εμάς που την βλέπουμε.
Είναι προφανές ότι το αποτέλεσμα που βλέπουμε είναι ιδιαίτερα προσεγμένο ύστερα από πειραματισμό που είχε προηγηθεί σε προηγούμενα παρόμοια αντικείμενα των κατασκευαστών του. Και όλο αυτό δείχνει πως ο αρχαίος κόσμος είχε δυνατότητες πολύ πιο προχωρημένες από τις σύγχρονες δικές μας. Επιπλέον και ανεξάρτητα από όλα αυτά, το ίδιο το κύπελλο είναι ένα πολύ σπάνιο παράδειγμα τεχνικής για έναν ακόμη λόγο καθώς γύρω από το γυαλί υπάρχει ένα διακοσμητικό «πλέγμα» στο αρχικό επίπεδο επιφανείας, που ήδη αποτελεί ένα εκπληκτικό δείγμα των καλλιτεχνικών δυνατοτήτων του κατασκευαστή του.
Αν και σε άλλα τεχνουργήματα διακρίνεται απλά ένα γεωμετρικό αφηρημένο σχέδιο, στο συγκεκριμένο κύπελλο έχουμε μία ολόκληρη παράσταση, μια σύνθεση με φιγούρες από την ιστορία του βασιλιά Λυκούργου, οπότε και το κύπελλο πήρε την ονομασία του. Δυστυχώς δεν είναι γνωστό από πού προέρχεται το «Κύπελλο του Λυκούργου», ποιός το έφτιαξε, ούτε και ποιά τεχνική χρησιμοποίησε ο καλλιτέχνης πριν από 1600 χρόνια. Μέχρι να μάθουμε περισσότερα, δείτε το μαζί και τις «εκφράσεις» του στις εναλλαγές του φωτός στο βίντεο με τίτλο Ancient Cup Made With “Nano-Technology?”
diadrastika
