Επικεφαλής Επιστήμων Προειδοποιεί ότι η «Αποκάλυψη των Αντιβιοτικών» Πλησιάζει
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Έχουμε σχηματίσει μία εντύπωση για το πως θα μπορούσε να ήταν, αν ζούσαμε για ένα απροσδιόριστο χρονικό διάστημα την λεγόμενη «Αποκάλυψη». Έτσι, νομίζουμε ότι αυτή θα μπορούσε να είναι κάτι που θα σχετίζεται με εισβολή κακόβουλων εξωγήινων, πτώση τεράστιου μετεωρίτη, αναστροφή των πόλων της Γης, σεισμοί, λιμοί, καταποντισμοί, ύπουλα και θανατηφόρα μικρόβια, πανδημίες, ζόμπι και πολλά άλλα που βλέπουμε, συνήθως, σε κινηματογραφικές ταινίες, κυρίως, επιστημονικής φαντασίας. Όμως, η πραγματικότητα θα μπορούσε να είναι μακράν χειρότερη από όλα αυτά και, μάλιστα, να μην καταγραφεί πουθενά ως η μεγαλύτερη καταστροφή που θα μπορούσε να αποδεκατίσει την ανθρωπότητα. Έχει να κάνει με την ανθεκτικότητα ασθενειών/λοιμώξεων σε αντιβιοτικά και γενικότερα στα φάρμακα, από αλόγιστη χρήση σε κάθε πραγματική ή φανταστική παθογόνο απειλή.
Όπως αναφέρει άρθρο της The Guardian, «η γενική συνέλευση του ΟΗΕ αναγνώρισε τις ανθεκτικές στα φάρμακα λοιμώξεις πέρυσι (2016) ως μία από τις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Και τον Μάιο, οι ηγέτες της G20 ζήτησαν εθνικά σχέδια δράσης μέχρι το τέλος του 2018 – σχέδια που δρομολογήθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2015. Αλλά έχουμε ήδη χάσει τη δυναμική μας. Οι δεσμεύσεις είναι το πρώτο βήμα, αλλά τίποτα δεν θα επιτευχθεί αν δεν τις μετατρέψουμε σε πράξη». Εν τω μεταξύ, όπως αναφέρεται στη συνέχεια: «τα υπερβακτηρίδια εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς. Από τη διακήρυξη του ΟΗΕ, έχουν σκοτώσει περίπου 700.000 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο».
Μία κορυφαία επιστήμονας ζήτησε την παγκόσμια προσπάθεια να σταματήσει η αύξηση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίδια, προειδοποιώντας ότι εάν δεν ενεργήσουμε τώρα, εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες ανθεκτικές σε φάρμακα. Η καθηγήτρια Dame Sally Davies, Επικεφαλής Ιατρικός Διευθυντής του Ηνωμένου Βασιλείου, προειδοποίησε ότι χωρίς ταχεία παγκόσμια δράση θα μπορούσαμε να δούμε το «τέλος της σύγχρονης ιατρικής» καθώς τα αντιβιοτικά μας είναι άχρηστα (αναποτελεσματικά) από ανθεκτικά στα φάρμακα στελέχη βακτηρίων.
Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας έχουν δηλώσει στο παρελθόν ότι η αντίσταση στα αντιμικροβιακά φάρμακα θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα από τον καρκίνο. Τα τελευταία χρόνια, το Ηνωμένο Βασίλειο ηγήθηκε μιας προσπάθειας για την αύξηση της παγκόσμιας ευαισθητοποίησης σχετικά με την απειλή που αποτελεί για τη σύγχρονη ιατρική από τη μικροβιακή αντοχή (AMR). Κάθε χρόνο, αναφέρει η The Guardian σε άρθρο της, περίπου 700.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν λόγω ανθεκτικών στα φάρμακα λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένης της φυματίωσης, του HIV και της ελονοσίας. Εάν δεν ληφθούν μέτρα, έχει υπολογιστεί ότι οι ανθεκτικές στα φάρμακα λοιμώξεις θα σκοτώσουν 10 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, μέχρι το 2050.
Η επικεφαλής ιατρός της Αγγλίας επανέλαβε την προειδοποίησή της για μια «αποκάλυψη των αντιβιοτικών», καθώς προέτρεψε τους παγκόσμιους ηγέτες να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη απειλή της αντοχής στα αντιβιοτικά. Η καθηγήτρια Sally Davies είπε ότι εάν τα αντιβιοτικά χάσουν την αποτελεσματικότητά τους θα σήμαινε «το τέλος της σύγχρονης ιατρικής». Χωρίς τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση των λοιμώξεων, οι κοινές ιατρικές παρεμβάσεις όπως καισαρικές τομές, θεραπείες καρκίνου και αντικαταστάσεις ισχίου θα γίνονταν απίστευτα επικίνδυνες και η μεταμοσχευτική ιατρική θα ήταν παρελθόν.
«Πραγματικά αντιμετωπίζουμε –αν δεν λάβουμε μέτρα τώρα– μια τρομερή μετα-αντιβιοτική Αποκάλυψη». Δεν θέλω να πω στα παιδιά μου ότι δεν έκανα ό,τι μπορούσα για να προστατεύσω αυτά και τα παιδιά τους», είπε η Davies. Θα ξεκινήσει μια εκστρατεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία θα καλεί τους ασθενείς να μην απαιτούν αντιβιοτικά από τους γιατρούς τους. Είπε ότι οι ασθενείς πιστεύουν ότι οι γιατροί γίνονται «μίζεροι» όταν αρνούνται να συνταγογραφήσουν αντιβιοτικά. «Η έρευνα έχει διαπιστώσει ότι συχνά (οι πολίτες} σκέφτονται ότι οι γιατροί προσπαθούν να εξοικονομήσουν χρήματα», είπε σε συνέδριο σύμφωνα με την Telegraph. «Ενώ στην πραγματικότητα (οι γιατροί) προσπαθούν να δίνουν μόνο όταν χρειάζονται πραγματικά».
Η Dame Davies προειδοποίησε ότι τα φάρμακα χορηγούνται συχνά σε ασθενείς που πάσχουν από κρυολόγημα και ιούς, παρόλο που τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν στη θεραπεία αυτών των ιών. Τα ανθεκτικά στα φάρμακα υπεροξείδια γίνονται όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα και παρότρυνε τον κόσμο να δράσει όσο γίνεται πιο γρήγορα, πριν είναι πολύ αργά. «Αυτή η αντιμικροβιακή αντίσταση είναι ανάμεσά μας και σκοτώνει ανθρώπους», δήλωσε η Ντέιβις, σύμφωνα με την theguardian.com. «Θα επιδεινωθεί μόνο αν δεν αναλάβουμε ισχυρή δράση παντού ανά την υφήλιο. Χρειαζόμαστε κάποια πραγματική δράση για να κάνουμε τη διαφορά αλλιώς διακινδυνεύουμε το τέλος της σύγχρονης ιατρικής», είπε.
Σύμφωνα με άρθρο του BBC από το 2016, με τίτλο “Όλα όσα Πρέπει να Γνωρίζετε για την «Αποκάλυψη των Αντιβιοτικών»” ανάμεσα σε άλλα που αναφέρει, κάνει μία εύλογη ερώτηση και την απαντά: «Δεν μπορούμε απλά να φτιάξουμε κάποια νέα αντιβιοτικά; Αυτή, θα φαινόταν σαν η εύκολη απάντηση σε αυτό το πρόβλημα, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Ο λεγόμενος «αγωγός αντιβιοτικών» νέων φαρμάκων έχει στερέψει εδώ και χρόνια, καθώς η φαρμακοβιομηχανία προσβλέπει σε πιο γρήγορες, ευκολότερες και πιο προσοδοφόρες αγορές όπως ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις. Μια σειρά αντιβιοτικών μπορεί να κοστίζει περίπου 1000 $, αλλά η χημειοθεραπεία για τον καρκίνο μπορεί να κοστίσει δεκάδες χιλιάδες δολάρια και ένα άτομο μπορεί να παίρνει ένα φάρμακο για τη μείωση της χοληστερόλης κάθε μέρα για μια δεκαετία ή δύο».
Μερικά χρόνια μετά ο κίνδυνος δεν φαίνεται να έχει ξεπεραστεί, αφού σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στις 31/07/2020, μας πληροφορεί ότι «η αντοχή στα αντιβιοτικά αυξάνεται σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα σε όλα τα μέρη του κόσμου. Νέοι μηχανισμοί αντίστασης εμφανίζονται και εξαπλώνονται παγκοσμίως, απειλώντας την ικανότητά μας να θεραπεύουμε κοινές μολυσματικές ασθένειες. Ένας αυξανόμενος κατάλογος λοιμώξεων –όπως η πνευμονία, η φυματίωση, η δηλητηρίαση του αίματος, η γονόρροια και οι τροφιμογενείς ασθένειες– γίνεται όλο και πιο δύσκολο και μερικές φορές αδύνατο να αντιμετωπιστούν καθώς τα αντιβιοτικά γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά».
Επίσης: «Ενώ υπάρχουν κάποια νέα αντιβιοτικά υπό ανάπτυξη, κανένα από αυτά δεν αναμένεται να είναι αποτελεσματικό έναντι των πιο επικίνδυνων μορφών ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων. Δεδομένης της ευκολίας και της συχνότητας με την οποία ταξιδεύουν τώρα οι άνθρωποι, η αντοχή στα αντιβιοτικά είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, που απαιτεί προσπάθειες από όλα τα έθνη και πολλούς τομείς».
Και ότι «η αντιμετώπιση της αντοχής στα αντιβιοτικά αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για τον ΠΟΥ. Ένα παγκόσμιο σχέδιο δράσης για τη μικροβιακή αντοχή, συμπεριλαμβανομένης της αντοχής στα αντιβιοτικά, εγκρίθηκε στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας τον Μάιο του 2015. Το παγκόσμιο σχέδιο δράσης στοχεύει στη διασφάλιση της πρόληψης και της θεραπείας των μολυσματικών ασθενειών με ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα».
Παρά όλα αυτά, για την πρόληψη και τον έλεγχο της εξάπλωσης της αντοχής στα αντιβιοτικά υπάρχουν αρκετές δράσεις, προτάσεις και στρατηγικοί στόχοι τόσο για τον μέσο καθημερινό άνθρωπο (πχ όχι στη λήψη φαρμάκων και αντιβιοτικών με το παραμικρό και μόνο πάντα ύστερα από συνταγογράφηση επαγγελματία υγείας), όσο και για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τους επαγγελματίες υγείας, την βιομηχανία υγείας, τον τομέας της γεωργίας. Όλα αυτά και πολλά άλλα μπορείτε να τα διαβάσετε εδώ: who.int/news-room
diadrastika / Image by squarefrog from Pixabay
