Τι συμβαίνει στην ψυχή μετά το θάνατο
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Η μοίρα για την ανθρώπινη ψυχή μετά το θάνατο έχει απασχολήσει διάφορες πολιτισμικές και φιλοσοφικές προοπτικές, αλλά και θρησκείες, σε όλο τον κόσμο, ενδεχομένως από την αρχή της ύπαρξης του ανθρώπου και της συνειδητοποίησης του εαυτού του.
Είναι πραγματικά συναρπαστικό, νομίζω, να εξερευνήσουμε τις διάφορες εκδοχές για την πορεία της ψυχής μετά το θάνατο. Θα επιχειρήσω να φέρω το μυθικό και φιλοσοφικό τους υπόβαθρο μέσω των λόγων και των πράξεών τους.
Διαφορετικές πεποιθήσεις για τη μοίρα της ψυχής μετά θάνατον
Αρχαιοελληνικές πεποιθήσεις και προσεγγίσεις
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πολλές πεποιθήσεις και προσεγγίσεις όσον αφορά το θέμα του θανάτου και τι συμβαίνει μετά. Αν και υπάρχουν φαινομενικά μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα φιλοσοφικά συστήματα, τα περισσότερα τείνουν να συγκλίνουν σε κάποια βασικά θέματα.
Στην αρχαία ελληνική παράδοση, υπάρχουν διάφορες απόψεις για την ψυχή μετά το θάνατο. Οι αρχαίοι Έλληνες πιστεύουν ότι η ψυχή μπορεί να είναι θνητή ή αθάνατη, ανάλογα με το φιλοσοφικό σύστημα.
Διαβάστε επίσης: Πλωτίνος. Από που «Έρχονται» και Πως «Ταξιδεύουν» οι Ψυχές
Επιπλέον, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση, οι ψυχές των θνητών με αρετές μπορούν να διακριθούν στα Ηλύσια Πεδία. Αντίθετα, στον Άδη κατευθύνονταν οι ψυχές που δεν εξυπηρέτησαν αυτές τις αρετές κατά τη διάρκεια της ζωής. Τέλος στα Τάρταρα κατέληγαν οι ψυχές που είχαν διαπράξει πολύ σοβαρά, στυγερά και αδιανόητα εγκλήματα.
Οι ζωντανοί μπορούσαν να επικοινωνήσουν με τις ψυχές των νεκρών, αν το επιθυμούσαν. Για το λόγο υπήρχαν τα λεγόμενα νεκρομαντεία, όπως για παράδειγμα εκείνου του Αχέροντα.
Αν και σε γενικές γραμμές πιστευόταν ότι η ψυχή μετά θάνατον πηγαίνει σε έναν άλλο χώρο ή τόπο, ότι μπορούσαν να επικοινωνήσουν με αυτές, ότι υπήρχε η ιδέα της μετενσάρκωσης, δεν λείπουν οι παραλλαγές και οι θεωρήσεις πως δεν υπάρχει ψυχή ή πως ακόμα κι αν υπάρχει όταν πεθάνει η ψυχή χάνεται στην αφάνεια.
Ωστόσο, δεν φαινόταν ιδιαίτερα υγιές να ασχολούνται με το τι συνέβαινε σε μια ψυχή μετά το θάνατο και γενικότερα στις ψυχές που δεν βρίσκονταν σε ζωντανά σώματα – αν συνέβαινε κάτι. Δεν φαινόταν να τους απασχολεί το μετά, αλλά το τώρα, η ζωή. Τιμούσαν τα γενέθλια περισσότερο από όσο το θάνατο και μάλλον δεν πίστευαν στην ανάσταση των νεκρών.
Νομίζω ότι γενικά ίσχυε η πρόταση του Επίκουρου. Ανάμεσα σε άλλα είχε πει: «όσο ζούμε, ο θάνατος είναι απών, όταν εμφανιστεί ο θάνατος, εμείς δεν θα υπάρχουμε», οπότε δεν υπήρχε κάποιο ζωηρό ή ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον θάνατο ή το επέκεινα. Γενικότερα η Επικούρεια τετραφάρμακος συνταγή, πολεμήθηκε όσο τίποτε άλλο.
Έτσι, η αρχαία ελληνική παράδοση παρουσιάζει διάφορες προοπτικές για τη μοίρα της ψυχής μετά το θάνατο.
Διαβάστε επίσης: Επικούρεια Τετραφάρμακος Συνταγή. Πολεμήθηκε Όσο Τίποτε Άλλο
Η ψυχή μετά το θάνατο, σύμφωνα με ανώτερες οντότητες ή θεούς
Υπάρχουν άνθρωποι που ισχυρίζονται πως έχουν επικοινωνήσει με ανώτερες οντότητες ή θεούς, όπως για παράδειγμα οι Ολύμπιοι Θεοί. Έχουν θέσει ερωτήσεις και έχουν λάβει απαντήσεις σχετικά με την πορεία της ψυχής μετά το θάνατο. Συνδυάζοντας όλες τις μαρτυρίες βρήκα ότι έχουν κάποια κοινά στοιχεία ή που μοιάζουν να είναι παρόμοια.
Σχημάτισα ένα δικό μου κείμενο, για το οποίο θέλω να πιστεύω πως βρίσκεται πολύ κοντά στις κοινές απαντήσεις. Πολύ συνοπτικά, εκφρασμένο με δικά μου λόγια, το αφήγημα έχει περίπου ως εξής:
Όταν ένας άνθρωπος πεθαίνει, η ψυχή του εγκαταλείπει το σώμα. Αν και δεν έχει καταλάβει τι ακριβώς της συμβαίνει, νιώθει σα να βρίσκεται στον πάτο της θάλασσας και προσπαθεί να ανέβει στην επιφάνεια για να πάρει ανάσα. Ουσιαστικά επιχειρεί να βγει από την ατμόσφαιρα της Γης.
Ο αποπροσανατολισμός είναι μεγάλος και το άγνωστο σκοτεινό. Φυσικοί μηχανισμοί του πεδίου από τον πλανήτη οδηγούν την ψυχή στα όρια του διαστήματος, οπότε μερικές φορές νομίζει ότι την παραλαμβάνει κάποιος συνοδός, ένας άγγελος ή μια οντότητα.
Στο ταξίδι προς τα πάνω, για τον τελικό προορισμό της, νιώθει όλο και περισσότερο αισθήματα ανακούφισης, χαράς και τελικά αγαλλίασης. Όταν βγει επάνω από τη Γη, αντιλαμβάνεται τι της έχει συμβεί και κάνει μια αναδρομή. Κατά ένα τρόπο, υποχρεώνεται να θυμηθεί τη ζωή που έζησε όσο βρισκόταν σε ένα ζωντανό σώμα.
Τότε, σε πολλές ψυχές, αρκετές φορές γεννιέται η επιθυμία της επιστροφής στα γήινα. Αν μια ψυχή το επιθυμεί, μπορεί να μετενσαρκωθεί. Αν όχι, μπορεί να συνεχίσει την πορεία της σε άλλα άστρα και αστερισμούς.
Άλλη ψυχή είναι πιθανό να υποφέρει από τις τύψεις της για τα λάθη που έκανε. Σπανιότερα, κάποια ψυχή μπορεί να αποφασίσει τον αφανισμό της – αν δεν αντέχει την ύπαρξή της. Άλλη, μπορεί να συνεχίζει να ζήσει σε άλλους κόσμους και να δοκιμάσει την τύχη της. Οι επιλογές είναι πάρα πολλές.
Διαβάστε επίσης: Η Υπόθεση του Δρ Lanza: Όταν Κάποιος Πεθάνει Περνάει σε Άλλο Σύμπαν
Απλά, για κάθε απόφαση που μπορεί να πάρει, δεν έχει πισωγύρισμα.
Η έννοια της μεταθανάτιας ζωής και οι παραλλαγές της
Φιλοσοφικές Προοπτικές για την ψυχή μετά το θάνατο
Εκτός από την αρχαία ελληνική παράδοση, η μοίρα για μια ψυχή μετά το θάνατο έχει εξεταστεί και από φιλοσοφικές προοπτικές.
Ο διάφοροι φιλόσοφοι έχουν μιλήσει για τον θάνατο του ανθρώπου και την ανάγκη για αποδοχή του θανάτου ως μέρος του κύκλου της ζωής. Άλλοι έχουν αναφερθεί στο θάνατο ή την ανυπαρξία της ψυχής εξαρχής. Αλλά και για το τι συμβαίνει στην ψυχή μετά το θάνατο.
Επίσης, οι φιλοσοφικές απόψεις για τη μοίρα της ψυχής μετά το θάνατο συνδέονται με την έννοια της αθανασίας και της μετενσάρκωσης.
Κατά συνέπεια, οι φιλοσοφικές προοπτικές προσφέρουν διαφορετικές ερμηνείες και εκτιμήσεις ή σκέψεις. Ο κάθε άνθρωπος διαβάζοντας και μαθαίνοντας και, κυρίως, σκεπτόμενος, μπορεί να συνταχθεί προς μία φιλοσοφική ή θρησκευτική άποψη που νομίζει ότι περιέχει περισσότερη αλήθεια – αρκεί να μην την επιβάλει με οποιονδήποτε τρόπο σε εκείνους που έχουν διαφορετικές επιρροές.
Η πίστη στον Παράδεισο και την Κόλαση
Η έννοια της ζωής μετά το θάνατο υπήρξε ένα θέμα γοητείας και εικασιών σε διαφορετικούς πολιτισμούς και θρησκείες. Μια παραλλαγή της μετά θάνατον ζωής είναι η πίστη στον παράδεισο και την κόλαση, όπου οι ψυχές ανταμείβονται ή τιμωρούνται με βάση τις πράξεις τους κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής τους.
Αυτή η έννοια είναι διαδεδομένη σε πολλές θρησκευτικές παραδόσεις, συμπεριλαμβανομένου του Χριστιανισμού, του Ισλάμ και του Ιουδαϊσμού. Σύμφωνα με αυτές τις πεποιθήσεις, η ψυχή συνεχίζει να υπάρχει μετά το θάνατο και αντιμετωπίζει μια κρίση που καθορίζει το αιώνιο πεπρωμένο της.
Όσοι έχουν ζήσει ενάρετη ζωή λέγεται ότι εισέρχονται στον παράδεισο, βιώνουν αιώνια χαρά και ευδαιμονία, ενώ όσοι έχουν διαπράξει κακές πράξεις μπορεί να καταδικαστούν στην κόλαση, υπομένοντας αιώνια βάσανα.
Διαβάστε επίσης: Βίβλος των Νεκρών. Το ταξίδι της Ψυχής μετά τον Θάνατο
Αυτή η πίστη στη μετά θάνατον ζωή χρησιμεύει ως ηθικό κίνητρο για τα άτομα να ζήσουν δίκαιες ζωές και να αγωνιστούν για πνευματική ανάπτυξη.
Μετενσάρκωση και Κάρμα
Μια άλλη παραλλαγή της μετά θάνατον ζωής είναι η έννοια που αφορά μετενσάρκωση και κάρμα, η οποία έχει εξέχουσα θέση στις ανατολικές θρησκείες όπως ο Ινδουισμός και ο Βουδισμός. Σύμφωνα με αυτή την πεποίθηση, η ψυχή δεν παύει να υπάρχει μετά το θάνατο αλλά αναγεννιέται σε νέο σώμα.
Οι συγκεκριμένες συνθήκες της νέας ζωής πιστεύεται ότι καθορίζονται από τις προηγούμενες ενέργειες του ατόμου, γνωστές ως κάρμα. Οι καλές πράξεις πιστεύεται ότι οδηγούν σε μια ανώτερη μορφή ύπαρξης, ενώ οι αρνητικές ενέργειες μπορεί να οδηγήσουν σε μια κατώτερη μορφή ύπαρξης.
Αυτός ο κύκλος γέννησης, θανάτου και αναγέννησης συνεχίζεται έως ότου η ψυχή μετά το θάνατο επιτύχει τη φώτιση και απελευθερωθεί από τον κύκλο της μετενσάρκωσης.
Διαβάστε επίσης: Γιατί σαραντίζουν τα μωρά και γιατί γίνεται μνημόσυνο 40 μέρες αφού πεθάνει κάποιος
Η έννοια της μετενσάρκωσης παρέχει ένα πλαίσιο για την κατανόηση των συνεπειών των πράξεών του και την ευκαιρία για πνευματική ανάπτυξη και εξέλιξη.
Ύπαρξη σε ένα πνευματικό βασίλειο
Στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, η πίστη στη μετά θάνατον ζωή έχει τις ρίζες της στις διδασκαλίες της Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία διδάσκει ότι η ψυχή συνεχίζει να υπάρχει μετά θάνατον και εισέρχεται σε κατάσταση ανάπαυσης. Σε άλλα συστήματα ονομάζεται πνευματικό βασίλειο.
Αυτή η κατάσταση δεν είναι ένα φυσικό μέρος όπως ο παράδεισος ή η κόλαση, αλλά μια πνευματική κατάσταση όπου η ψυχή περιμένει την τελική κρίση. Οι προσευχές και οι τελετουργίες που εκτελούνται από τους ζωντανούς πιστεύεται ότι παρέχουν παρηγοριά και υποστήριξη στις ψυχές που έχουν φύγει.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τονίζει τη σημασία της προσευχής και της μετάνοιας κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής για την προετοιμασία της ψυχής για το ταξίδι της μετά τον θάνατο.
Διαβάστε επίσης: Ασχολήσου με την ψυχή. Τίποτε άλλο δεν έχει νόημα
Ενώ οι ιδιαιτερότητες της μετά θάνατον ζωής παραμένουν ένα μυστήριο, η πίστη στη συνέχιση της ύπαρξης της ψυχής προσφέρει παρηγοριά και ελπίδα στους πιστούς, επιβεβαιώνοντας την ιδέα ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος αλλά μια μετάβαση σε μια νέα φάση ύπαρξης.
Επιστημονικές και σκεπτικιστικές απόψεις για την ψυχή μετά το θάνατο
Έλλειψη Εμπειρικών Αποδείξεων
Το τι συμβαίνει σε μια ψυχή μετά το θάνατο αποτελεί ένα θέμα που απασχολεί την ανθρωπότητα για αιώνες. Παρά τις πολλές απόψεις και θεωρίες που έχουν διατυπωθεί, υπάρχει μεγάλη έλλειψη εμπειρικών αποδείξεων για να απαντηθεί πλήρως αυτό το ερώτημα.
Η έλλειψη σαφούς γνώσης για την ουσία του θανάτου δεν οδηγεί κάποιους στον φόβο του θανάτου, αλλά τους προκαλεί να αναζητήσουν απαντήσεις και να εξερευνήσουν το θέμα περισσότερο.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι γίνονται κάποιες έρευνες με όλο και πιο σύγχρονα μηχανήματα, καθώς η τεχνολογία συνεχώς εξελίσσεται, προκειμένου να διαπιστωθεί επιστημονικά αν και τι συμβαίνει μετά θάνατον.
Στο πεδίο της βιολογίας και της φυσικής
Οι εξηγήσεις για το αν και πως εξελίσσεται η ανθρώπινη ψυχή μετά το θάνατο μπορεί να βρεθούν και στο πεδίο της βιολογίας και της φυσικής. Ορισμένες θεωρίες υποστηρίζουν ότι η ψυχή διαλύεται και αποσυνδέεται από το σώμα κατά τη διαδικασία του θανάτου.
Διαβάστε επίσης: Η Μυστική Διδασκαλία του Πυθαγόρα για την Ψυχή
Επίσης, η επιστήμη προσπαθεί να εξηγήσει τη συνείδηση και την ταυτότητα από την ψυχολογική προοπτική, καθώς η συνείδηση μπορεί να επηρεαστεί από την κατάσταση του εγκεφάλου και την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου.
Συμπέρασμα για το επέκεινα στην ψυχή μετά το θάνατο
Εκτός από τις πολλές πνευματικές και πολιτισμικές παραδόσεις υπάρχουν και οι επιστημονικές απόψεις και πρακτικές έρευνες που προσπαθούν να εξηγήσουν το επέκεινα στην ψυχή μετά το θάνατο – και ίσως κάποτε τα καταφέρουν.
Κάθε πολιτισμός, φιλοσοφικό και θρησκευτικό σύστημα, έχει τις δικές του πεποιθήσεις και αντιλήψεις για το τι συμβαίνει στην ψυχή μετά το θάνατο. Οι προσωπικές εμπειρίες κοντά στο θάνατο και οι μαρτυρίες ανθρώπων που βρέθηκαν κλινικοί νεκροί και ανένηψαν μετά από ώρα, παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση απόψεων.
Άραγε, όλες αυτές οι προσεγγίσεις αποτελούν μια παρηγοριά που χρειάζονται οι συγγενείς των νεκρών; Είναι δεισιδαιμονίες; Είναι μια ελπίδα για τους ζωντανούς ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν κάπου, κάπως; Είναι μια προσδοκία;
Ή μήπως πράγματι κάτι υπάρχει μετά το θάνατο; Υπάρχουν εκατοντάδες ενδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά καμία ισχυρή και ικανή απόδειξη για να πείσει τους επιστήμονες. Ο καθένας, λοιπόν, ας σκεφτεί και ας αποφασίσει για τον εαυτό του τι μπορεί να συμβαίνει στην ψυχή μετά το θάνατο.
ενδεικτικά, με πληροφορίες από dialogos.com.cy, psychografimata.com, filosofia.gr
diadrastika / Image by SergeyNivens from depositphotos.com
