Οι Ινδιάνοι Κρήτες του Καναδά που λατρεύουν τον Δία και τον Δαίδαλο. Μια προσωπική μαρτυρία.
Σπύρος Μακρής
περιεχόμενο σχολιασμού, με στοιχεία δημιουργικής γραφής
Οι Cree, είναι οι πολυπληθέστεροι και ευρέως διαδεδομένοι αυτόχθονες πληθυσμοί στον Καναδά. Όπως αναφέρεται στην The Canadian Encyclopedia, το Nehiyawak (neh-HEE-oh-wuk) είναι για Plains Cree (Πεδινοί Κρι) για τους ανθρώπους των Cree. Άλλες λέξεις που χρησιμοποιούν οι ίδιοι για να περιγράψουν τον εαυτό τους περιλαμβάνουν τις nihithaw, nehinaw, ininiw καθώς και άλλα, πιο τοπικά ονόματα.
Η πρώτη φορά που οι Cree ήρθαν σε επαφή με Ευρωπαίους ήταν στα 1682, στις εκβολές των ποταμών Nelson και Hayes στη βόρεια Μανιτόμπα του Καναδά. Το όνομα Cree προήλθε από μια ομάδα ιθαγενών πληθυσμών κοντά στο James Bay, όταν καταγράφηκε από τους Γάλλους ως Kiristinon και αργότερα έγινε σύμβαση με το Cri, που γράφεται Cree στα αγγλικά. Οι περισσότεροι Cree το χρησιμοποιούν μόνο όταν μιλούν ή γράφουν στα αγγλικά.
Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η wikipedia, το όνομα Cree προέρχεται από το εξωνύμιο Kirištino της Αλγκονκικής γλώσσας, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι Ojibwa για φυλές γύρω από τον κόλπο Hudson. Οι Γάλλοι άποικοι και εξερευνητές, που σημείωσαν το όνομα Kilistinon και τις ορθογραφικές παραλλαγές του (το οποίο είναι σχεδόν ομόηχο της λέξης “χριστιανό”), χρησιμοποίησαν τον όρο για πολλές φυλές που συνάντησαν βόρεια της λίμνης Superior, στη Μανιτόμπα και δυτικά από εκεί.
Διαβάστε επίσης: Βιοθάκες: Οι Κρήτες Ερυθρόδερμοι του Καναδά
Τα πρώτα Έθνη των Cree στις δυτικές επαρχίες, έχουν συνδυάσει πληθυσμούς Ojibwa, Saulteaux, Assiniboine, Denesuline και άλλων. Επιπλέον, οι Oji-Cree της Μανιτόμπα και του Οντάριο είναι ένας ξεχωριστός λαός μεικτής κουλτούρας και κληρονομιάς των Cree (της Κρήτης – όπως εμφανίζεται στην αυτόματη μετάφραση της Google στα ελληνικά, βλ. εικόνα, κάτω) και της Ojibwa. Πολλοί Métis κατάγονται επίσης από γυναίκες των Cree και Γάλλους Καναδούς εμπόρους γούνας και ταξιδιώτες.
Για την καναδική εγκυκλοπαίδεια, δεν υπάρχει οριστική και γενική «ιθαγενής θρησκεία». Οι πνευματικές πεποιθήσεις ποικίλλουν ευρέως, όπως και οι πολιτιστικές πρακτικές των σύγχρονων αυτόχθονων στον Καναδά. Για παράδειγμα, κάποιες ομάδες ακολουθούν τον βουδισμό και τις πρακτικές του.
Σύμφωνα με τις Θρησκείες στον Καναδά, υπάρχουν γύρω στις 40 θρησκείες σε όλο τον Καναδά, συμπεριλαμβανομένων χριστιανικών υποδιαιρέσεων. Ανάμεσά τους και οι Native Spirituality και Wicca, ένα είδος παγανιστικών και προχριστιανικών λατρειών. Αν και πουθενά δεν αναφέρεται η πολυθεϊστική λατρεία της αρχαίας Ελλάδας, γνωστότερη ως Δωδεκάθεο, ίσως, θα πρέπει να εμπιστευτούμε τα όσα μας λέει παρακάτω ο Φώτιος Τούμπανος ύστερα από επίσκεψή του στο Οντάριο, αλλά και να δούμε ενδιαφέρουσες εκδοχές, που μας μεταφέρει, σχετικά με την προέλευση της ονομασίας τους και των πιστεύω τους. Υποθέτουμε ότι συνομίλησε και τα έμαθε από γεροντότερους – όπως άλλωστε συστήνει και η εγκυκλοπαίδεια: Πιο συγκεκριμένες πληροφορίες μπορούν να βρεθούν μέσω περαιτέρω ανάγνωσης ή με την καθοδήγηση των ηλικιωμένων της κοινότητας
Με βάση τα παραπάνω, οι πληροφορίες που ακολουθούν, αφορούν μια ορισμένη ομάδα ή κοινότητα των Cree – και όχι όλους – οι οποίοι συνδέονται ή θέλουν να πιστεύουν ότι συνδέονται με την αρχαιοελληνική κουλτούρα και με κάποιο τρόπο (πνευματικό, τελετουργικό ή φυσικό π.χ. γάμος) έχουν δεσμούς με την Κρήτη -ενώ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τον κατά προσέγγιση αριθμό τους ανάμεσα σε 356.655 άτομα που αναγνωρίστηκαν ότι είχαν καταγωγή από Cree, στην απογραφή του 2016. Εξάλλου, συμβαίνει σχεδόν παγκόσμια να υπάρχουν μειονότητες που επιλέγουν να ακολουθούν ένα διαφορετικό θρησκευτικό δρόμο από εκείνον που ορίζεται ή προσφέρεται επίσημα ή από το γενικότερο σύνολο, ειδικά όταν υπάρχει ανεξιθρησκεία και ο θρησκευτικός ρατσισμός είναι χαμηλός ή σχεδόν ανύπαρκτος. Στο κείμενο που ακολουθεί οι αγκύλες [] είναι από μένα όπου σημειώνονται κάποιες επισημάνσεις, διευκρινήσεις ή/και διορθώσεις.
Γράφει ο μουσικός Φώτιος Τούμπανος
Βρέθηκα στην επαρχία του Οντάριο, 280 χιλιόμετρα βόρεια από το Τορόντο, σε μια ινδιάνικη περιοχή. Κάθε χρόνο έχουν τα δικά τους φεστιβάλ με τις γνωστές παραδοσιακές τους ενδυμασίες, τους χορούς με τις φωτιές, την μουσική, η οποία είναι κρουστά και φωνές και τον παραδοσιακό τους χορό, που εάν είσαι εκεί και τα παρακολουθείς όλα αυτά, βρίσκεσαι σε μια άλλη διάσταση!
Αισθάνεσαι ένα με αυτούς. Είναι πάρα πολύ φιλικοί μαζί σου και ειδικά όταν τους έλεγα ότι έρχομαι από την Ελλάδα! Μέσα σε όλες τις διάφορες φυλές των Ινδιάνων υπάρχουν και οι Κρη (Cree), που είναι σε όλον τον Καναδά, αλλά οι πιο πολλοί ζουν βόρεια από το Μόντρεαλ. Όλο το ενδιαφέρον της ιστορίας είναι οι Κρη. Αυτοί, λοιπόν, οι Κρη τον θεό τους τον λένε Νταού Ζε και εάν δεν σας λέει κάτι σας θυμίζω τον Δία Ζευ!
Πριν πολλά χρόνια, το όνομα τους ήταν… Γκρις (= Γραικοί, δηλ. Έλληνες – ως γνωστόν ο Γραικός και ο Έλλην ήταν αδέλφια [με πατέρα τον Δία, ενώ σύμφωνα σε άλλες εκδοχές της μυθολογίας ήταν θείος και ανιψιός]). Το Γκρις έγινε Κριτς (Κρητικοί). Αλλά επειδή κάτι δεν ακουγόταν καλά, τελικά έγινε Κρη/Κρι, που μεταφράζεται και «ρυάκι» [με ένα k στο τέλος της λέξης: creek].
Κάθε 4 χρόνια στα φεστιβάλ που κάνουν φοροὐν αυτά τα πτερά των αετών, ανάβουν φωτιές και φωνάζουν «Νταιντάλο! Νταιντάλο!» (= Δαίδαλος! Δαίδαλος!). Ως γνωστόν, ο Δαίδαλος από την Κρήτη (Κρη) με πτερά, μαζί με τον Ίκαρο, επέταξαν από την Κρήτη για Αθήνα! Προς την ελευθερία! Μια αλληγορική ιστορία, που όσοι παλαιοί την έμαθαν στο σχολείο και την γνωρίζουμε. Ο Ίκαρος έπεσε στο Ικάριο πέλαγος. Ο Δαίδαλος συνέχισε να πετά προς δυσμάς. Σας λέει κάτι αυτό; [(Διαβάστε επίσης: Κι αν ο Ίκαρος δημιούργησε τους Ίνκας; Ο ινδιάνικος μύθος του Inkari)]
Οι Ινδιάνοι του Καναδά και των ΗΠΑ έχουν πολλές ιστορίες, που θυμίζουν Ελλάδα [με λέξεις, καθώς υπάρχουν κάποιες που είναι ομόηχα, σχεδόν ίδιες με ελληνικές και προκαλούν ανάλογους συνειρμούς]: Οι Ανασάζοι (Ανάσα – Ζωή), οι Ναβάρο (Ναυαγοί), ο Τζερόνυμο (Ιερό-Ονομα) πολλά σύμβολα, όπως ο μαίανδρος, η μέδουσα, ο αυλός του Πανός (του θεού Πάνα των Αρκάδων), και πολλά άλλα, που όλα θυμίζουν και φωνάζουν Ελλάδα [αν και αρκετά από αυτά βρίσκονται σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς οπότε και επίσημα δεν θεωρούνται ότι έχουν ελληνική προέλευση]. Εσείς μπορείτε να δείτε εάν όλα αυτά είναι σωστά ή λάθος. [(Διαβάστε επίσης: ΒΙΟΘΑΚΕΣ: ΟΙ ΚΡΗΤΕΣ ΕΡΥΘΡΟΔΕΡΜΟΙ)]
Πηγή και φωτογραφίες από το άρθρο του Φώτιου Τούμπανου, με τον ίδιο ανάμεσα σε δύο Cree, θα βρείτε ΕΔΩ. Το κείμενο είδαμε στο
arxeion-politismou.gr. Η φωτογραφία στο εξώφυλλο του άρθρου είναι από Laura Hamilton στο Pixabay.
