Ζούμε σε ένα Matrix που συντηρείται από εξωγήινους
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Ο Nick Bostrom, επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είναι ο πρωταγωνιστής μιας πολύ σημαντικής θεωρίας που ονομάζεται “Υπόθεση Προσομοίωσης” (Simulation Hypothesis) και, εμμέσως πλην σαφώς, υπονοεί την δήλωση ότι «ζούμε σε μια προσομοίωση υπολογιστών, και ότι μία ή περισσότερες εξωγήινες φυλές μας κρατούν παγιδευμένους».
Αυτή η θεωρία θα μπορούσε άνετα να συγκριθεί με την ταινία Matrix, που κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους το 1999, με τον ένα και μοναδικό Keanu Reeves στον ρόλο του Νίο. Όμως, κατά πόσο θα μπορούσαν οι αισθήσεις μας και γενικότερα η ζωή μας η ίδια να είναι απλές αυταπάτες; Πρόκειται για μια επιστημονική φαντασία ή για μία βιώσιμη υπόθεση;
Υπάρχει μια μακρά φιλοσοφική αλλά και επιστημονική ιστορία γύρω από το εάν η πραγματικότητα είναι μια ψευδαίσθηση. Αυτή η σκέψη ή υπόθεση, εντοπίζεται ήδη στην αρχαιότητα. Μερικά παραδείγματα είναι στο “Όνειρο της Πεταλούδας” του Ζουανγκζί, στην Ινδική φιλοσοφία της Μάγια, στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία όπου ο Ανάξαρχος και ο Μόνιμος παρομοίασαν τα υπάρχοντα πράγματα με μια ζωγραφική σκηνής. Φυσικά, στην αλληγορία του Πλάτωνα, γνωστή ως το “Σπήλαιο του Πλάτωνα”. Αλλά και ο Ερμής Τρισμέγιστος, από τους λόγους του προς τον γιό του Τατ, ανάμεσα σε άλλα διευκρινίζει: “κανενός είδους αλήθεια δεν υπάρχει στη Γη. Αυτή είναι η μόνη αλήθεια, ότι δηλαδή δεν υπάρχει τίποτα αληθινό εδώ” (Excerptum IIA – IIA Scott).
Και δεν είναι οι μόνες περιπτώσεις ανθρώπων που σκέφτηκαν παρόμοια. Το βασικό ερώτημα φτάνει ως τις μέρες μας, οπότε αρκετοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η ζωή μας θα μπορούσε να είναι μια πραγματικότητα που δημιουργείται από κάποιες «έξυπνες μηχανές». Αλλά, θα μπορούσε κάτι τέτοιο να συμβαίνει στ’ αλήθεια;
Ο Σουηδός φιλόσοφος Nick Bostrom, ο οποίος εργάζεται στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είναι γνωστός, ανάμεσα σε αλλα, για την εργασία του σχετικά με τον υπαρξιακό κίνδυνο, την ανθρωπική αρχή, την ηθική σχετικά με τις -τεχνολογικές- βελτιωτικές επεμβάσεις στον άνθρωπο, τους κινδύνους της υπερευφυίας, και την δοκιμασία αντιστροφής.
Διαβάστε επίσης: Ζούμε σε ένα ολόγραμμα; Τι λένε επιστήμονες
Η υπόθεση να ζούμε σε ένα Matrix
Η υπόθεση προσομοίωσης ή η θεωρία προσομοίωσης είναι η πρόταση ότι όλη η πραγματικότητα, συμπεριλαμβανομένης της Γης και του υπόλοιπου σύμπαντος, θα μπορούσε να είναι μια τεχνητή προσομοίωση, όπως μια προσομοίωση υπολογιστή. Δηλαδή ότι τα πάντα, παντού, μαζί και εμείς ζούμε σε ένα Matrix.
Ορισμένες εκδοχές βασίζονται στην ανάπτυξη μιας προσομοιωμένης πραγματικότητας, δηλαδή μιας προτεινόμενης τεχνολογίας που θα μπορούσε να πείσει τους κατοίκους π.χ. της Γης ότι η προσομοίωση ήταν “πραγματική”. Πιθανότητες αυτές της υπόθεσης έχουν επίσης εμφανιστεί στην επιστημονική φαντασία, με συναρπαστική πλοκή, σε βιβλία αλλά και σε ταινίες.
Το επιχείρημα του Μπόστρομ σχετικά με το αν ο κόσμος στον οποίο ζούμε αποτελεί προσομοίωση, θεωρεί πως μία τουλάχιστον από τις τρεις παρακάτω προτάσεις είναι πολύ πιθανό πως είναι αληθής:
- Το ποσοστό των πολιτισμών ανθρωπίνου επιπέδου το οποίο εξελίσσεται σε μεταανθρώπινο επίπεδο (εξαιρετικά ανεπτυγμένος πολιτισμός), είναι πολύ κοντά στο μηδέν.
- Το ποσοστό των μετανθρωπίνων πολιτισμών που επιδιώκουν να εκτελούν προσομοιώσεις των προγόνων τους είναι πολύ κοντά στο μηδέν.
- Το ποσοστό όλων των ανθρώπων τα οποία διαθέτουν τις δικές μας εμπειρίες και ζουν σε προσομοίωση, είναι πολύ κοντά στο ένα.
Μάλιστα, η Υπόθεση Προσομοίωσης έχει επηρεάσει αρκετά τις θεωρήσεις του Elon Musk, σύμφωνα με την theguardian.com (Διαβάστε επίσης: Ο Elon Musk προειδοποιεί: Θα Υποχρεωθούμε να Ζήσουμε Κάτω από Έναν Αθάνατο Δικτάτορα)
Παράλληλα με τον Nick Bostrom, ο Rich Terrile, αστρονόμος και διευθυντής του Center for Evolutionary Computation and Automated Design στο Jet Propulsion Laboratory της NASA, συζήτησε και αντιμετώπισε το ζήτημα της ψηφιακής προσομοίωσης. Ο Terrile είναι πεπεισμένος ότι μέσα σε 10 χρόνια οι υπολογιστές θα έχουν τη δυνατότητα να υπολογίσουν μια ολόκληρη ανθρώπινη ζωή, οπότε θα είναι δυνατόν να δημιουργηθεί μια προσομοίωση του κόσμου μας.
Άραγε, μήπως η NASA με έναν έμμεσο τρόπο επιβεβαιώνει, ή έστω συζητάει την πιθανότητα της Υπόθεσης Προσομοίωσης του Bostrom;
Ο Terrile είπε: «Αυτή τη στιγμή οι γρηγορότεροι υπερυπολογιστές της NASA λειτουργούν σχεδόν διπλάσια σε σχέση με έναν κοινό ανθρώπινο εγκέφαλο». Εάν κάνετε έναν απλό υπολογισμό χρησιμοποιώντας τον Νόμο του Μουρ (ο οποίος δηλώνει ότι οι υπολογιστές διπλασιάζουν τις δυνατότητές τους κάθε δύο χρόνια) θα διαπιστώσετε ότι αυτοί οι υπερυπολογιστές, μέσα σε μια δεκαετία, θα μπορούν να υπολογίσουν μια ολόκληρη ζωή ενός ανθρώπου 80 ετών.
Μήπως, τελικά, όλα αυτά δείχνουν ότι από τον Πλάτωνα και τους άλλους αρχαίους φιλόσοφους ως τον Nick Bostrom, προτείνεται η πιθανότητα να ζούμε σε ένα Matrix, σε ένα είδος «εικονικού παιχνιδιού εξωγήινων»; Γιατί… ποιοί άλλοι θα μπορούσαν να έχουν κατασκευάσει, να συντηρούν και να επισκευάζουν όταν χρειάζεται; μία τέτοια προσομοίωση; Κι αν πολλοί επιστήμονες δεν το λένε ξέκαθαρα, η απάντηση έρχεται από μόνη της.
Στην πραγματικότητα είναι αρκετά, έως πάρα πολύ, ενοχλητικό να πιστεύουμε – πόσο μάλλον να είναι και πραγματικότητα – ότι ο κόσμος που ζούμε «σκηνοθετείται» από ξένες οντότητες όπως ενδεχομένως σε μια ταινία επιστημονικής φαντασίας και ότι, τελικά θα μπορούσε να αποδειχτεί ότι δεν είμαστε κάτι άλλο παρά τα «παιχνίδια» αυτών των εξωγήινων.
Άραγε, μήπως όλα αυτά που συμβαίνουν στον πλανήτη μας και στις ζωές μας, τα τελευταία χρόνια είναι μια εικονική πραγματικότητα μέσα από μια καλογραμμένη και καλοσκηνοθετημένη νουβέλα που μας παρουσιάζεται μέσα από το Μάτριξ των εξωγήινων; Μήπως είμαστε ηθοποιοί που όταν η παράσταση τελειώνει, ο ρόλος συνεχίζεται αιωνίως χωρίς κανένα διάλειμμα για να σκεφτούμε τις πιθανότητες ενός Μάτριξ ή μιας Υπόθεσης Προσομοίωσης;
diadrastika / Image by Rob de Roy from Pixabay
