Πότε Γιορτάστηκαν Επίσημα τα Χριστούγεννα πρώτη φορά
Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Τα Χριστούγεννα, η πιο υπέροχη εποχή του χρόνου, για τους χριστιανούς, είναι συνώνυμα με τη χαρά, τη ζεστασιά και τις γιορτές που φέρνουν κοντά οικογένειες και κοινότητες. Αναρωτηθήκατε όμως ποτέ, πότε και γιατί γιορτάστηκαν επίσημα τα Χριστούγεννα όπως περίπου τα ξέρουμε σήμερα;
Ελάτε μαζί μας σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο καθώς εξερευνούμε την προέλευση αυτής της αγαπημένης γιορτής και τις συναρπαστικές ιστορίες πίσω από αυτήν.
Διαβάστε επίσης: «Μεσσίες» της Αρχαιότητας
Προχωράμε, λοιπόν, αποκαλύπτοντας την προέλευση των Χριστουγέννων: Ένα γιορτινό ταξίδι στο χρόνο
Πότε γιορτάστηκαν επίσημα τα Χριστούγεννα
Όπως και η ίδια η γέννηση του Ιησού είναι ασαφής, τόσο χρονολογικά όσο και ημερολογιακά, έτσι και ο επίσημος εορτασμός της γέννησης, έχει διάφορες πτυχές.
Η παράδοση θεωρεί ότι η αρχαιότερη σχέση για τη γιορτή των Χριστουγέννων έγινε από τον Μέγα Βασίλειο το έτος 376 μ.Χ. Ωστόσο, άλλες πηγές θεωρούν πως γιορτάστηκε για πρώτη φορά στη Ρώμη στις 12/12/336 ή κατά άλλους το 335.
Άλλες έρευνες θεωρούν ότι γιορτάστηκαν επίσημα στις 25 Δεκεμβρίου από τη Δυτική Χριστιανική Εκκλησία. Τα εύσημα για τον καθορισμό αυτής της ημερομηνίας αποδίδονται στον Πάπα Ιούλιο Α’ (337-352), ο οποίος κήρυξε την 25η Δεκεμβρίου ως την ημέρα ανάμνησης της γέννησης του Ιησού Χριστού.
Γιατί επιλέχθηκε αυτή η ημερομηνία;
Η επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου για τα Χριστούγεννα δεν ήταν τυχαία. Γιατί επιλέχθηκε αυτή η ημερομηνία; Ήταν μια σκόπιμη απόφαση που επηρεάστηκε από διάφορους παράγοντες.
Διαβάστε επίσης: Πως Επιβλήθηκε ο Χριστιανισμός στην Ελλάδα
Πρώτον, οι πρώτοι Χριστιανοί ήθελαν να δημιουργήσουν μια σύνδεση μεταξύ της γέννησης του Ιησού και του εορτασμού του χειμερινού ηλιοστασίου, μια σημαντική παγανιστική γιορτή που παρατηρείται από πολλούς πολιτισμούς που, τότε έπεφτε στις 25 του Δεκεμβρίου – ενώ με τους αιώνες έχει “μετακινηθεί” γύρω στις 21 του ίδιου μήνα.
Υιοθετώντας την 25η Δεκεμβρίου, στόχευαν να προσφέρουν μια εναλλακτική θρησκευτική γιορτή κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, προσελκύοντας έτσι ειδωλολάτρες προσήλυτους.
Επιπλέον, η 25η Δεκεμβρίου πέφτει αμέσως μετά το ηλιοστάσιο, συμβολίζοντας τη μετάβαση από το σκοτάδι στο φως, που ευθυγραμμίζεται όμορφα με τη χριστιανική πίστη του Ιησού ως «Φως του Κόσμου».
Η ημερομηνία συνέπεσε επίσης επίσης με τη ρωμαϊκή γιορτή των Σατουρναλίων, μια εποχή κεφιού και δώρων, καθιστώντας ευκολότερο για τους Χριστιανούς να ενσωματώσουν και να αναδιαμορφώσουν τις υπάρχουσες παραδόσεις στις δικές τους γιορτές.
Διαβάστε επίσης: Δεκέμβριος. Ο μήνας που γεννιούνται οι θεοί
Είναι προφανές ότι κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο “γεννήθηκαν” πολλοί προχριστιανικοί θεοί τους οποίους ο χριστιανισμός ήθελε να σκεπάσει επιβάλλοντας την δική του γιορτή.
Πριν από την επίσημη καθιέρωση
Πριν από την επίσημη καθιέρωση της 25ης Δεκεμβρίου ως Χριστουγέννων, η γέννηση του Ιησού γιορταζόταν σε διάφορες ημερομηνίες ανάλογα με την περιοχή και τη θρησκευτική παράδοση.
Στην Ανατολή, ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού, η 6η Ιανουαρίου, γνωστή ως Θεοφάνεια ή Θεοφάνεια, εθεωρείτο ευρέως ως η ημερομηνία γέννησης του Ιησού Χριστού. Αυτή η ημερομηνία εξακολουθεί να είναι σημαντική για τους Ανατολικούς Ορθόδοξους Χριστιανούς που γιορτάζουν τη Γέννηση στις 7 Ιανουαρίου, σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο.
Επιπλέον, ορισμένες πρωτοχριστιανικές κοινότητες γιόρταζαν τα Χριστούγεννα σε ημερομηνίες όπως η 25η Μαρτίου ή η 6η Απριλίου. Αυτές οι ημερομηνίες επιλέχθηκαν λόγω της συσχέτισής τους με τον Ευαγγελισμό, τη στιγμή που ο άγγελος Γαβριήλ ανακοίνωσε στη Μαρία ότι θα συλλάβει τον Ιησού.
Οι επόμενοι εννέα μήνες θεωρήθηκαν τότε ως η περίοδος που οδήγησε στη γέννησή Του.
Η αποκάλυψη της ιστορίας
Η αποκάλυψη της ιστορίας των Χριστουγέννων μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε έναν πλούσιο καμβά παραδόσεων και επιρροών που έχουν διαμορφώσει την – για πολλούς – μεγαλύτερη γιορτή των χριστιανών, σήμερα.
Διαβάστε επίσης: Η Σκοτεινή Πλευρά των Χριστουγέννων
Από την εσκεμμένη επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου από τον Πάπα Ιούλιο Α έως την ενσωμάτωση των υφιστάμενων παγανιστικών εορτασμών, τα Χριστούγεννα έχουν εξελιχθεί σε μια γιορτή που ξεπερνά τα θρησκευτικά όρια και – θεωρητικά – αγκαλιάζει το πνεύμα της αγάπης, της ελπίδας και της ενότητας – αν και πλέον αυτά φαίνεται να αποτελούν προσχήματα για καταναλωτισμό και κερδοφορία.
Ας θυμηθούμε
Καθώς μαζευόμαστε με αγαπημένα πρόσωπα, ανταλλάσσουμε δώρα και συμμετέχουμε στο κέφι της εποχής, ας θυμηθούμε την ιστορική σημασία αυτής της εορταστικής περίστασης.
Είτε το εορτάζουμε στις 25 Δεκεμβρίου είτε σε οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία, η αληθινή ουσία των Χριστουγέννων δεν βρίσκεται στην κατανάλωση ούτε στη συλλογή χρήματος πουλώντας ελπίδες.
Βρίσκεται στη χαρά, τη συμπόνια και την καλή θέληση που μοιραζόμαστε με τους άλλους – με βάση τις διδασκαλίες του Ιησού Χριστού, του οποίου τη γέννηση θα έπρεπε να τιμούν και να γιορτάζουν οι χριστιανοί.
Διαβάστε επίσης: Τι θα έλεγε ο Ιησούς για τα Χριστούγεννα
Έτσι, καθώς πλησιάζει η περίοδος των γιορτών, ας απολαύσουμε τη μαγεία των Χριστουγέννων, όχι μόνο για τις ιστορικές τους ρίζες, αλλά για την ευκαιρία που μας δίνουν να συνδεθούμε μεταξύ μας και να σκορπίσουμε αγάπη και καλοσύνη σε όλο τον κόσμο.
diadrastika / Image by Ivanko1980 from depositphotos.com
